Yeni konut projelerinde havuz ve spor salonu gibi sosyal donatıları ön plana çıkarılsa da, müşterinin önceliği ve tercih nedeni depreme dayanıklı binada oturma isteği
Bankaların konut kredi maliyetlerini artırdığı 2011 yılı Temmuz ayından bu yana ev satışları durgun. Maketten daire satan ünlü firmaların satış ofislerinde başlangıç fiyatından daire almak için müşterilerin sıraya girdiği günler geride kaldı. İnşaat şirketleri her zaman ‘satışların iyi gittiğini’ söylese de değerleme şirketlerinin verileri 2011 Temmuz’undan bu yana kredili ev satışlarının yarı yarıya azaldığını gösteriyor.
Piyasanın önde gelen ekspertiz şirketlerinden Vektör Gayrimenkul Değerleme AŞ Genel Müdürü Özgün Bekar, “Biz bankalara, krediye esas olan değerlemeleri yaptığımız için bizim yaptığımız çalışmalar bir gösterge. Geçen seneye göre, özellikle geçen sene haziran ayından sonra işler bıçak gibi kesildi. Haziran ayında yaptığımız işin temmuz ayında yarısını yaptık. Ve o durağanlık halen devam ediyor, çok az kıpırdama olmakla birlikte durağanlık devam ediyor. Geçen yıl temmuz ayı gayrimenkul satışlarında durgunluğun miladı oldu.” dedi. 2011 yılında 25.500 adet gayrimenkul için ekspertiz raporu hazırladıklarını belirten Özgün Bekar, bunların büyük çoğunluğunun bankaların kredi vereceği evler için olduğunu kaydetti. İstanbul dışında Ankara, Diyarbakır, Antalya, İzmir, Adana ve Tekirdağ’da bölge müdürlükleri bulunduğunu belirten Özgün Bekar, “Ana müşterilerimiz bankalar, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, özel şirketler ve şahıslar. Ama iş yükünün büyük çoğunluğu, ağırlığı bankalar. Bizim verilerimize göre durgunluk sürüyor.” diye konuştu. Özgün Bekar, piyasanın canlanması için konut kredi maliyetlerinin düşmesi gerektiğini, sonbahardan itibaren hareketlenme beklediğini kaydetti. Özgün Bekar, “Bu durgunluk bu şekilde devam ederse banka kredisiyle inşaatını finanse eden büyük firmalar ‘küt diye’ gidebilir, batabilir. Hükümet, sektörü durgunluktan kurtarıcı önlem almalı.” uyarısında bulundu.
Vektör Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Özgün Bekar’ın açıklamasına göre insanları ev almaya yönelten birinci sebep depreme dayanıklı, sağlam binada oturma isteği. Siteler de sosyal donatılarından daha çok ‘sağlam’ olduğu düşüncesiyle tercih ediliyor. Her yıl on binlerce ev için hazırlanan ekspertiz raporuna imza atan Özgün Bekar, “Siz kendiniz bir ev alacak olsanız nelere dikkat edersiniz?” sorusuna şöyle cevap verdi: “Öncelikle 1999 depreminden sonra yapılmış bir bina olmasına dikkat ederim. Sonra mimarisinin düzgün olmasını, sosyal donatılara yakın ve ulaşımın rahat olmasını isterim. Yön olarak güneye bakan daire en ideali. Otoparkının olması önemli.” Özgün Bekar, yatırım için ise potansiyel değer artışı ve kolay satılabilir konut almayı önerdi.
Konut alıp satarken fiyat düşük gösterildiği için devletin vergi kaybı olduğunu belirten Özgün Bekar, “Şimdi KDV yüzde 1, 8 ve 18 olarak kademelendirilecek. Burada kritik nokta hangi fiyatın bu kademelere baraj olacağı ve evlerin değerinin nasıl belirleneceği. Bence devletin yapması gereken satış değerini ekspertiz raporuna bağlaması. O zaman inanılmaz vergi artışı olur. Çünkü fiyat düşük gösterilemez. Aynı zamanda raporda her şey yazacağı için alıcının bilgilenme hakkı sorunu ortadan kalkar. Müteahhitler projeye ve yasaya aykırı iş yapamaz.” dedi.
Yatırım için 1+1 daireyi tercih ederim
Yatırım amaçlı daireler için Özgün Bekar, yüksek kira getirisine sahip merkezi yerlerdeki 1+1 daireleri tavsiye ediyor. Bekar, “Ben param olsa ve yatırım yapmak istesem kent merkezindeki küçük dairelere yatırım yaparım. Çok param olsa Ataşehir’de şu anda finans merkezi ve yakınındaki 1+1’lere, 2+1’lere özellikle 1+1’lere kesin yatırım yaparım, çünkü uçacak.” dedi. Bekar’a göre İstanbul’da değer kazanacak araziler ise üçüncü köprünün ayaklarındaki giriş çıkış noktaları ile metro güzergahında özellikle duraklara yakın noktalar. Kentsel dönüşüme tabi tutulacak cadde ve sokaklar da otamatik olarak kıymetlenecek. Metro durakları gayrimenkulün değerini iki-üç kat artırıyor. Bir konutun değerini maliyetine, emsallerine ve kira getirisine bakarak değerlendirdiklerini anlatan Bekar, “İşyeri, ofis, mağaza ise kira getirisine bakarız. Ama konutlarda emsallerine bakarak fiyat biçiyoruz. Kira tutarı konutlardaki değerlemede öncelikli ve tek ölçü değil.” diye konuştu.
Zaman
