Krizden en çok etkilenen sektörlerin başında gelen inşaatta geçen yılki toparlanmaya paralel olarak büyüme sürecine giren yapı ürünleri sektörü, bu yıldan da umutlu. Geçen yıl yüzde 11.5’lik büyüme oranıyla dünyada beşinci sırada yer alan sektör, bu yılın ilk çeyreğinde de yüzde 14.8 büyüdü. Sektör temsilcilerine göre bu büyüme yıl sonuna kadar artarak devam edecek
Kriz döneminde kan kaybeden yapı malzemeleri sektörü, inşaat projelerindeki artışa paralel olarak geçen yıl gösterdiği yüzde 11.5’lik büyüme performansıyla atağa geçti. Bu gelişmeye paralel olarak beklenti ve yatırım planlarını yeniden revize eden sektör, bu yılın ilk çeyreğinde de yüzde 14.8 oranında büyüdü. Sektör temsilcilerine göre bu büyüme yıl sonuna kadar artarak devam edecek.
Yapı malzemeleri sektörü, 30 alt sektör ve 135 ürün grubunu bünyesinde barındırıyor. 23 milyar dolarlık ticaret hacmine sahip olan Türk yapı sektörü, Türkiye’nin en çok ihracat yapan ikinci sektörü olarak da tanımlanıyor. 2010 yılında yüzde 11.51ik büyüme oranıyla dünyada beşinci sırada yer alan sektör, 19 milyar dolarlık ihracat rakamıyla da yedinci sırada bulunuyor.
Türk müteahhitlerinin hizmet götürdüğü dış pazarlarda fırsatları iyi değerlendiren Türk yapı malzemesi sektörü, Türkiye’nin iç tüketiminin çok üzerinde üretim kapasitesine sahip bulunuyor. Yapı-Endüstri Merkezinden (YEM) alınan verilere göre, günümüzde kurulu kapasitenin iç talebi karşılama oram çimentoda yüzde 217, hazır betonda yüzde 271, seramik kaplamada yüzde 266, seramik sağlık gereçlerinde yüzde 290, boyada ise yüzde 204.
Gelecek beş yıllık süreçte gelişmekte olan ülkelerde inşaat sektörünü parlak bir dönemin beklediğine ve inşaat malzemeleri harcamalarının artacağına dikkat çeken sektör temsilcilerine göre, Türkiye 2009-2014 arası dönemde yüzde 8.5 oranında büyüme beklentisiyle en hızlı büyüyecek pazarlar arasında yer alıyor. Bu büyümede artan konut talebi, kentsel dönüşüm projeleri, doğrudan yabancı yatırımlarındaki artış beklentisi, yenilenebilir enerji alanlarının yeniden yapılanması önemli bir katkı sağlıyor.
Sektörün ihracatı 19 milyar dolara ulaştı
Türk yapı sektörü hem müteahhitliklerle, hem de yapı malzemeleri sanayisiyle yurtdışı piyasalarda aktif bir konumda bulunuyor. TÜİK’ten alman verilere göre, 2002 yılında 4.1 milyar dolar olan inşaat malzemeleri ihracatı yılda ortalama yüzde 34 oranında artarak 2008 yılında 23.5 milyar dolara ulaştı, ancak 2009’daki ekonomik kriz sektörün ihracatını bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 33 azaltarak 15.7 milyar dolara düşürdü. 2010 yılında toparlanma sürecine giren inşaat malzemeleri ihracatı, İMSAD verilerine göre 19 milyar dolara ulaştı. 2010 yılında 195 ülkeye inşaat malzemeleri ihraç edilirken, bu pazarlar arasında Irak, Libya, İngiltere ve Almanya ön plana çıkıyor. İnşaat malzemelerinin çatı derneği İMSAD’a göre sektörün hedefi, Cumhuriyetin 100 üncü yılında 100 milyar dolarlık yurtdışı müteahhitlik geliri, 100 milyar dolarlık iç pazar büyüklüğü ve 100 milyar dolarlık inşaat malzemeleri ihracatı gerçekleştirmek.
SEKTÖR İZMİR VE ANKARA’DA BULUŞUYOR
Yapı sektörü eylül ve ekim aylarında İzmir ve Ankara’da düzenlenecek iki fuarda bir araya gelecek. Yapı-Endüstri Merkezi ve YEM Fuarcılık Genel Müdürü Barış Onay, 22-25 Eylül tarihleri arasında Yapı Fuarı Turkeybuild Ankara, 13-16 Ekim tarihleri arasında ise Yapı Fuarı-Turkeybuild İzmir olmak üzere iki organizasyona imza atacaklarını söyledi. Onay, Yapı Fuarı-Turkeybuild Ankara’da yaklaşık 200 firmanın yer almasının beklendiğini belirtti. Yapı Fuarın-Turkeybuild İzmir’in de bu yıl yüzde 30 büyüdüğünü dile getiren Onay, “Fuarda yaklaşık 350 firma, 33 bine varan ziyaretçi ile bir araya gelecek” dedi.
SEKTÖR PERFORMANSI
Çimento
Üretim kapasitesi 1911 yılında sadece 20 bin ton olan Türkiye çimento sektörü bu yıl kapasitesini 66 milyon tonun üzerine çıkardı. Üretim ve ihracatta Avrupa liderliğine, dünyada ise üretimde Çin, Hindistan ve ABD’den sonra 4’üncü, ihracatta da 3’üncü sıraya yerleşti. Türkiye’de 2009 yılı sonu itibariyle toplam 64 çimento fabrikası bulunuyor. 2010 yılı cirosu 4.5 milyar dolar olan sektör, 1.1 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirdi. Sektör, 15 bin kişiye de istihdam sağlıyor.
Demir-çelik
2010 yılında yüzde 15.2’lik büyüme gösteren demir-çelik sektörü üretimini 29.1 milyon tona çıkardı. 2010 yılı itibariyle sektörde toplam ham çelik kapasitesi 48.7 milyon tona ulaştı. Sektörde yaklaşık 33 bin kişi istihdam ediliyor.
Cam
Türkiye’nin yıllık cam üretiminin yüzde 90’ı Türkiye Şişe Cam Fabrikaları tarafından karşılanıyor. Bunun dışında sektörde 20 civarında büyük ve orta ölçekli firma faaliyet gösterirken sektör, dünya cam ihtiyacının yüzde 8’ini karşılıyor. 17 bin kişiyi istihdam eden Türkiye cam sektörünün 2010 yılı ihracatı 2009’a göre yüzde 27 oranında azalarak 118 milyon dolar oldu. Sektörün başlıca pazarlarını ise Azerbaycan, Mısır, Irak, Suriye ve Bulgaristan oluşturuyor.
Seramik
Türkiye seramik sektörünün 2010 yılı ihracatı bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 20 azalarak 467 milyon dolara gerilerken, sektörün en önemli pazarlarını Almanya, İsrail ve İngiltere oluşturuyor. Aynı döneme ait Türk seramik sağlık gereçleri sektörünün ihracatı da 156 milyon dolar oldu.
Doğal taşlar
Türkiye, sahip olduğu 5.2 milyar metreküp rezerv ile dünya mermer rezervinin yaklaşık yüzde 40’ına sahip. Renk ve desen çeşidi 200’ü aşan Türkiye mermerleri inşaat sektöründe taban, iç duvar ve dış cephe kaplamalarında yaygın olarak kullanılıyor. Türkiye 2010 yılında 814 milyon dolarlık işlenmiş doğaltaş ihracatı gerçekleştirdi.
Boya
Türk boya sanayisinin kurulu kapasitesi yaklaşık 800 bin ton seviyesinde bulunurken, sektörde 350 firma üretim yapıyor ve 200 binden fazla kişi de istihdam ediliyor. Ayrıca Türkiye üretim bakımından Avrupa’da altıncı sırada bulunuyor. İnşaat boyaları ihracatı 2010 yılında 313 milyon dolara ulaşırken, ihracat daha çok Irak, Iran, Azerbaycan, Türkmenistan ve Gürcistan’a yapıldı.
İshak Sevgin/Dünya
