Türkiye’ye gelen uluslararası yatırım tutarı geçen yıl 9 milyar doların üzerine çıktı. Yabancılar, global kriz öncesi özelleştirmelere büyük ilgi gösterirken son dönemde gayrimenkule önem veriyor
İstanbul, Antalya ilk sıraları alırken tatil bölgeleri listede öne çıkıyor. Türkiye’ye daha çok sermaye ve şirket satın alma yöntemleriyle gelen yabancı yatırımcıların yeni gözdesi gayrimenkul oldu. Geçen yıl Türkiye’den gayrimenkul alımları için uluslararası doğrudan yatırımcıların cebinden 2,5 milyar dolar çıktı. 2010 yılının tamamında 9 milyar 71 milyon liralık doğrudan yatırım girişi gerçekleşti. Küresel krizin etkisini büyük ölçüde hissettirdiği önceki yıl uluslararası doğrudan yatırımların tutarı ise 8,4 milyar dolarda kalmıştı. Hazine Müsteşarlığı’nın Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Raporu’na göre Avusturya menşeli enerji şirketi OMW’nin 1,4 milyar dolara Petrol Ofisi’nin yüzde 54,17’lik hissesini satın alması, 2010 yılındaki en büyük doğrudan yatırım giriş olarak kayıtlara geçti. Petrol Ofisi’ni 338 milyon dolarlık bedelle Fiba Sigorta hisselerinin Sompo Japan Insurance (NKSJ) satışı izledi. 2010 yılı sonu itibarıyla Türkiye’de 25 bin 948 adet uluslararası sermayeli şirket faaliyette bulunuyor. Bu şirketlerin 21 bin 133 adedi uluslararası sermayeli şirket ve şube kuruluşu, 4 bin 815 adedi ise yerli sermayeli şirketlere yapılan uluslararası sermaye iştiraklerinden oluşuyor. Uluslararası sermayeli şirketlerin sayılarının illere göre dağılımına bakıldığında ise ilk iki sırada İstanbul ve Antalya yer alıyor.
2010 yılında Türkiye’deki uluslararası yatırımlar açısından ilk üç sektör; elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ile dağıtımı, mali aracı kuruluşlarının faaliyetleri ve imalat sanayii oldu. Uluslararası doğrudan yatırımların yüzde 56,5’i enerji sektörü ile mali aracı kuruluş faaliyetleri sektöründe gerçekleşti. Türkiye’de enerji sektörüne olan ilgi sebebiyle bu alanda kurulan uluslararası sermayeli şirket sayısı 2005 yılında toplamda 97 adet iken, geçen yıl 126 şirkete ulaştı. 2010 yılında sektörde faaliyette bulunan 126 adet şirketin 33 adedinin sermaye büyüklüğü 500 bin doların üzerinde. Enerjinin ardından uluslararası doğrudan yatırım çeken ikinci sektör ise 1,6 milyar dolar ile mali aracı kuruluş faaliyetleri oldu. Sektörün son altı yılda çektiği toplam uluslararası doğrudan yatırım tutarı 31 milyar dolar seviyesine çıktı. 2010 yılı içerisinde Avrupa Birliği (AB) ülkeleri 4,9 milyar dolarlık nakit sermaye girişi ile uluslararası doğrudan yatırım girişlerinde başı çekiyor. Geçen yıl bu kapsamda ilk üç ülke Avusturya, Fransa ve Almanya olarak sıralandı. 2009 yılında 1 milyar dolarlık sermaye girişi ile birinci sırada yer alan Avusturya, 2010’da da nakit sermaye girişlerini yüzde 76,4 oranında artırarak birinci sıradaki yerini korumuş oldu. Özelleştirme işlemlerine ilişkin olarak 2010 yılı ödemeler dengesine doğrudan yatırım girişi olmadı. 2000-2009 yılları arasında özelleştirme yoluyla Türkiye’ye gelen uluslararası doğrudan yatırımların tutarı 7 milyar 114 milyon dolar olmuştu.
ULUSLARARASI YATIRIMLAR ARTTI
Yıllar Miktar
* 1995-2002 9.551
2003 1.702
2004 2.785
2005 10.031
2006 20.185
2007 22.047
2008 19.504
2009 8.411
2010 9.071
(*) Milyon dolar
Kaynak: Merkez Bankası
YABANCILAR GAYRİMENKULE YÖNELDİ
Yıl Miktar*
2003 998
2004 1.343
2005 1.841
2006 2.922
2007 2.926
2008 2.937
2009 1.782
2010 2.494
(*) Milyon dolar
ERCAN BAYSAL/Zaman
