Yıllık 40 milyar lirayı bulan niteliksiz konut pazarında yaklaşık 2 milyar liralık paranın bu tür topla kaç yöntemiyle para toplayan riskli şirketlerin kasasına girdiği tahmin ediliyor
Konut satışlarındaki canlılıktan pay almak isteyen kötü niyetli şirketler piyasada cirit atıyor.
Pazarın hızlı büyüdüğünü gören paravan şirketlerle konut sektörüne giren şirketler tehlike saçıyor. Projeden konut satarak paraları peşin toplayan bu tür şirketler, kalıcı olmadıkları için projeyi bitirmeden sırra kadem basıyor. Türkiye’de her yıl 500 bin civarında yeni konut üretiliyor. Sektör temsilcileri, üretilen konutların yaklaşık 70 bin tanesinin markalı konut projelerinden oluştuğunu, kaydediyor. Niteliksiz konutlar içerisinde ise yüzde 30’luk bölümün paravan şirketlerle konut sektörüne giren şirketlerden oluştuğuna dikkat çekiyor.
Bir yılda 11 milyar toplanıyor
Yıllık 500 bin konutun üretildiği Türkiye’de, 470 bin niteliksiz konutun yüzde 30’una denk gelen 172 bin adet konutun üretimi tehlikeli ellerde görünüyor. 70 bin markalı konut ile birlikte en basit hesaplamada bir yıl içinde üretilen konutların büyüklüğünün 40 milyar 304 milyon lira olduğu hesaplanıyor. Yüzde 20 peşin ödeme durumunda inşaat firmalarının kasasına giren para yaklaşık 11 milyar liraya ulaşırken, bunun 2 milyar 339 milyon lirası, konut sahibi olma hayalleri kuran kişilerin parasına göz koyan şirketlerin kasasına giriyor.
Maketten alım yapmayın
Türkiye genelinde toplanan paraların yeni konut mağdurları oluşturmaması için sektör temsilcileri konut alıcılarını uyarıyor. Geçmişi olmayan, sermayesi düşük ve teslim ettiği projesi bulunmayan firmalardan konut alınmaması gerektiğine vurgu yapan sektör temsilcileri, son konut furyasında henüz kimsenin mağdur olmadığını, ancak maliyetin altında ucuz konut üreten firmaların sektörde endişe yarattığını söylüyorlar.
Ucuz evden korkun
Hesaplama yaparken metrekare büyüklüğünü ortalama 80 olarak baz aldık. Nitelikli konut metrekare fiyatını 2 bin 500 lira, arsası kendisine ait olan ve kendi üretim tesislerinde yan ürünlerini ucuza mal eden konutlarda metrekare fiyatını 1.200 lira olarak hesapladık. Paravan şirketlerle piyasaya giren, arsası kendisine ait olmadığı ve hiçbir üretim tesisi bulunmadığı halde, metrekare fiyatını maliyetin altında tutan şirketlerde ise metrekare baz fiyatımız 850 lira oldu.
Buna göre markalı konutlarda bir yıl içinde üretilen 70 bin konutun metrekare karşılığı 5 milyon 600 bin, toplam büyüklüğü 14 milyar lira olurken, 298 bin tehlike yaratmayan niteliksiz konutlarda bu rakam 23 milyon 840 bin metre kare üretim ve 28 milyar 608 milyon liralık büyüklük olarak karşımıza çıktı. Tehlikeli üretim olarak hesaplanan 172 bin konutta metrekare büyüklüğü ise 13 milyon 760 bin ve TL karşılığı 11 milyar 696 milyon lira oldu. Her yıl üretilen konutların yüzde 20’sinin peşin alındığı bir ortamda inşaat firmalarının kasasına 10 milyar 860 bin lira girerken, toplanan bu paraların yaptığımız hesaplamalara göre 2 milyar 339 milyon lirasının tehlikeli kişilerin kasasında yerini alabileceği olasılığıyla karşı karşıya kaldık.
* Murat Kurum Emlak Konut Genel Müdürü: 1000 liranın altında ev olmaz
Bir eve yatırım yapıldığında konut alıcılarının çok iyi araştırma yapması gerekiyor. Maliyetlerin metrekarede 1000 liranın altında olmadığını net olarak söyleyebiliriz. Buna bir de konut yapılacak olan yerin arsa maliyeti ve konut projesinde kullanılacak malzeme dikkate alındığında rakam daha da yukarı çıkıyor. Bu durumda metrekare fiyatı 1.000 liranın altında olan konut satışlarında ev satın almadan iki kere düşünmek gerekiyor.
* Nazmi Durbakayım Teknik Holding Yönetim Kurulu Başkanı: Karşılaştırma iyi yapılsın
İnsanlar niye bizden gelip ev alıyor. Çünkü bizim geçmişimize bakıyor. Bugüne kadar teslim ettiğimiz projelere güveniyor. Markamıza inanıyor ve gelip bizden ev alıyor. Bizden ev alan hiç kimse parasının batmayacağını biliyor. Konut alacak olan kişiler bu tür ayrımları iyi yapmalı. Para kıymetli ve kolay kazanılmıyor. Bu durumda riske atacak para yoksa ev alacak kişiler rastgele firmalardan ev alıp paralarını riske atmamalı. Karşılaştırmalar iyi yapılmalı.
* Ömer Faruk Çelik Sinpaş Yönetim Kurulu Üyesi: Ev alacak olan kişiler mutlaka marka konutlara yönelmeli.
Satın alınacak evin metrekare fiyatı da önemli. Bugün metrekare fiyatları konutlarda arsa maliyeti hariç zaten neredeyse 1000 lira. Bu durumda birileri kalkıp sattıkları evlerde metrekare fiyatını 1000 liranın altında tutuyorsa mutlaka neden bu fiyata satıldığı sorgulanmalı. Firmanın daha önce yaptığı işler ve verdiği sözü zamanında tutup tutmadığı da iyi takip edilmeli.
Emine AÇAR-BUGÜN
