2009 yılının son çeyreğinde açılması planlanan tarihi Pera Palas Oteli yenilenme sürecinde…
Kültür ve Tabiat Varlıklarının Koruma Kanunu uyarınca korunması gerekli anıtsal nitelikli, tescilli kültür varlığı olan Pera Palas müze-otel konsepti içinde yeniden ele alınıyor. Projenin koruma – onarım, sağlıklaştırma ve yenileme mimarı Cengiz Kabaoğlu, Pera Palas’ta nitelikli kültür turizmi için ideal bir ortam yaratılmasını projenin ana fikri olarak özetliyor.
“Pera Palas’ın uluslararası düzeyde ünlü olmasına ve İstanbul gibi, dünyanın önde gelen şehirlerinden birinin tarihinde önemli bir yeri bulunmasına rağmen, günümüzde böyle bir otelde olması gereken standartlara ve olanaklara sahip olmayışı temel sorundu. Bir anlamda, o efsanevi uluslararası imajı aldatıcıydı ve bu durumun kesin olarak düzeltilmesi gerekiyordu. Bu noktadan başlayarak, Pera Palas’ın tarihi kimliğini oluşturan özelliklerinin, mimari ve kültürel değerlerinin korunması, ortaya çıkarılması ve böylece, geçmiş ihtişamını yeniden kazanmış bir müze-otel olarak ziyaretçilere sunulması amaçlandı.
Yapının ihya edilmesi için yapılacak her türlü müdahalenin doğru ve nitelikli olmasının sağlanması amacıyla, koruma – onarım, sağlıklaştırma ve yenileme alt başlıklarını içeren ve kısaca “Pera Palas Projesi” diye adlandırdığımız kapsamlı bir projelendirme programı yapıldı. Geliştirilen proje ile Pera Palas’ın sahip olduğu kültürel miras, uluslararası düzeyde benimsenen koruma ilkeleri ile bütünleşen bir yaklaşımla korunup sergilenecektir. Bununla birlikte, günümüzde yüksek kalitede bir otel işletmesinin gerektirdiği, uluslararası düzeyde benimsenen standartlara olabildiğince ulaşması sağlanacaktır.
Proje öncesi durum
Pera Palas 2863 sayılı (2004 yılında 5226 sayılı kanunla değişik) Kültür ve Tabiat Varlıklarının Koruma Kanunu uyarınca korunması gerekli anıtsal nitelikli, tescilli kültür varlığıdır. Pera Palas önemli bir tarihi yapı olmasına karşın, hak ettiği ihtimamı pek görmeden bugünlere gelmiştir. Zamanın ve yoğun kullanımın doğal yıpratıcı etkilerinin yanı sıra yetersiz bakım, yanlış tamirat veya yenileme müdahaleleri sonucunda, yapının bodrum katları ve üst yatak odası katları gibi bazı bölümleri son derece kötü durumdadır.
Pera Palas yapısal (strüktürel) ve teknik (elektrik, mekanik) özellikleri ile çağdaşlarından çok daha üstün düzeyde inşa edilmiştir. Bu sayede, ilk açılışından beri aralıksız kullanımda olmasına ve zaman içinde ortaya çıkan bazı sorunlara rağmen, bu anlamda işlevini yerine getirebilmiş ve ayakta kalabilmiştir. Ne var ki artık yapısal açıdan, özellikle bodrum ve çatı katlarında güçlendirmeye, teknik açıdan ise esaslı bir sağlıklaştırmaya ve yenilemeye ihtiyacı vardır.
İyileştirme esasları
Kültürel turizmin içerdiği iki yönlü yaklaşıma koşut olarak, oteldeki iyileştirme işlemlerinin iki ana kanaldan yürütülmesi planlandı:
1. Fiziksel olarak yıpranmış fakat çok değerli olan bir kültür varlığının iyileştirilmesi: Pera Palas’ın tarihi, estetik ve teknik kalitesinin geri çağrılması veya yeniden bulunması ve otelin özgün karakteriyle uyumlu ve bağdaşır nitelikteki yeni ve çağdaş öğelerin de getirilmesi ilkeleri yönlendirici oldu. Projede, otelin erken dönemlerine ait eklektik tarz ile ilişkili olan genel atmosferin ve mimari / sanatsal formların korunması ve vurgulanmasına özen gösterildi.
2. Otelin güncelliğini yitirmiş teknik tesislerinin iyileştirilmesi: Pera Palas’ın, uluslararası standartlarda bir otel işletmeciliği düzeyine taşınması hedeflendi. Bunun için proje aşamasında teknik donanımlara ilişkin önemli ölçüde müdahaleler yapılması gerekti. Bunların yaşamsal önemde olan bir kısmı, yapı sistemindeki risklerin ortadan kaldırılması için iyileştirilmesi gereken yapısal, mekanik ve elektrik altyapıyı kapsadı. Büyük ortak mekanlarda özgün karakterin korunmasına öncelik verilirken, yatak odalarında yüksek bir konfor düzeyi sağlanması bir başka öncelik oldu.
Yeniden işlevlendirme
Genel işlevi, özgün kullanımı doğrultusunda tanımlanan Pera Palas’ta, yapıya uyumlu olmaları bakımından doğru, gerçekçi ve yatırım ile karlılık beklentilerine uygun alt işlev türlerine yer verildi. Otelin işlev programının, işletmeye canlılık getireceğine inanılarak, günün tüm saatlerinde işleyen bir tesis yaratmaya yönelik olmasına dikkat edildi. Otelde yer alması planlanan başlıca işlevsel öğeler şunlar:
– Tam teşekküllü özel bir otel işletmesinden beklenen konaklama, yiyecek – içecek ve diğer hizmetlere yönelik mekanlar,
– Zemin katta, kamuya açık ziyaret ve gezi imkanlarının yaratıldığı özel mimari tasarıma sahip ve tarihi olaylara sahne olmuş ana mekanlar,
– Yatak katlarında, sunum ve sergileme kavramı çerçevesinde, geçmişte oteli ziyaret etmiş, otelde konaklamış ünlü konukların adlarına atfedilen odalar,
– Sadece özel müze alanı olarak değerlendirilerek sunulan Atatürk (Müze) Odası.”
Cengiz Kabaoğlu / Ka-Ba Mimarlık
Kaynak: Yeni Mimar Fotoğraflar: Pera Palas
