Meclis’in açılmasıyla birlikte gayrimenkul işlemlerinde ödenen tapu harçlarında indirim yapılabileceği bildirildi. Peki, uzmanlar konuya ilişkin ne söyledi? İşte detaylar..
Normal şartlarda gayrimenkul işlemleri için ödenecek harç tutarı belediyelerin belirlediği beyan değeri üzerinden tespit ediliyor ancak belediyenin değeri ile gayrimenkulün gerçek değeri arasında ciddi farklar olabiliyor.
Burada oluşacak kayıt dışılığın giderilmesi için ise ekonomi yönetiminin yeni bir hazırlık içerisinde olduğu bildirildi. Milliyet’te yer alan habere göre konuyla ilgili bir maddenin Meclis’in açılmasıyla birlikte torba yasa teklifinde yer alabileceği aktarıldı. Üzerinde durulan düzenlemeye göre alıcı ve satıcıdan alınan tapu harç oranlarında da indirim gerçekleşmesi bekleniyor.
Konuyla ilgili merak edilenleri açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı ise şunları aktardı:
Tapu harcı nasıl belirleniyor?
“Gayrimenkul tarafında tapu harçları beyan edilen değer üzerinden alınıyor. Beyan edilen değerin asgari tutarı belediyenin rayiç değeridir. Satışların belediye rayicinden değil, gerçek alım satım bedelinden gösterilmesi isteniyor. Harç oranı satış bedeli üzerinden binde 20 oranında alıcı ve satıcı üzerinden ayrı ayrı alınıyor. Yani yüzde 2 alıcıdan, yüzde 2 satıcıdan, toplamda yüzde 4 diyebileceğimiz bir tapu harcı mevcut.
“Tamamını alıcı ya da satıcı da ödeyebiliyor”
Tapu harçları ödenirken tarafların anlaşmasına bağlı olarak harcı sadece alıcı, satıcı veya ikisi de ortak ödeyebiliyorlar. Alıcı ve satıcının cezalı bir işlem yapmaması için gerçek alım satım bedelini beyan etmeleri gerekiyor. Bu beyan edilecek değerin emlak vergisinden düşük olmaması, asgari olarak bunun beyan edilmesi gerekiyor.
Tapu işlemine esas değerin gerçeği yansıtmaması durumunda, emlak vergi değerinden daha az bir bedel ödenmesi durumunda eksik ödenen harç yüzde 25 vergi zıayı cezası adıyla alıcı ve satıcıdan tahsil edilebiliyor. Eksik beyan edilerek bu harcın ziyanına neden olan kişiler kendileri bununla ilgili pişmanlık dilekçesi verebiliyorlar, bu durumda eksik beyanı tekrar ödeyebiliyor.
“İlk 8 ayda 50,5 milyar TL’lik gelir elde edildi”
Tapu dairelerinde ciddi oranda işlem yapılıyor. Yılın ilk 8 aylık satış rakamlarına baktığımızda 1 milyon 770 bin satış işlemi gerçekleşti. Tapu harç gelirlerinin neredeyse 48 milyar TL’lik kısmı satışlardan geldi. Diğer işlemlerden elde edilen kazançlar 2,5 milyar TL seviyesinde. Tapu harç gelirleri devletin önemli bir geliri. İlk 8 ayda 50 milyar 536 milyon TL’lik bir tapu harcı geliri oldu.
“Gerçek satış bedeli ile tapuda gösterilen bedel arasında ciddi fark var”
Burada gösterilen değerler aslında taşınmaz türlerine göre farklı oranlarda düşük gözüküyor. Arsa ve arazide gerçek satış bedeli ile tapuda gösterilen bedeller arasında minimum 20 kat seviyesinde bir fark var. Daire satışlarında bu fark 5 katın üzerinde. Kredili daire satışlarında yaklaşık 2,5 kat ölçeğinde diyebiliriz. Bizim burada gerçek değer kısmına ihtiyacımız var.
“Sorumluluğu vatandaşa yüklemek yerine sistem düzenlenmeli”
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın çeşitli sektörlerde yaptığı bazı denetimleri bizler de duyuyoruz. Kuyumculuk, araç satışı, gayrimenkul, yat satışı gibi işlemler takip altında. Gayrimenkulde gerçek değer üzerinden vergilendirmeyle ilgili sorumluluğu vatandaşa yıkmak değil de sistemi buna göre düzenlemeye ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Yoksa bugün için birçok tapu işleminde kayıplar, kaçınmalar söz konusu olabilmektedir.
Gayrimenkul değerlemesi için taşınmazların güncel değerlerini ilgili kurumlarla koordinasyon ile kayıt altına alan bir veri tabanı oluşturulacak ve bilgisayar destekli toplu değerleme yöntemlerinin uygulanmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir.
Tapu harçlarına ne kadar indirim yapılmalı?
Bu noktada tapu harcı yüzde 1 seviyelerine çekilse, alıcı ve satıcının toplamda yüzde 2 olacak hale getirilse, bununla beraber gayrimenkul satışlarında bir süreliğine beyan affı getirilse ve bu beyan affı en azından düzenlemenin çıktığı tarihten itibaren yapılan ilk satışa kadar beyan affından faydalanma imkan sağlansa gayrimenkulde gerçek değer konusuna sektör olarak oldukça yaklaşacağımızı değerlendiriyorum.”
