Yapılacak işin, kafi emniyetle zamanında, şartnamesi isteklerine uygun olarak yapılması ve bitirilmesini sağlamak için kurulan tezgaha şantiye derler.
ŞANTİYENİN KARAKTERİ
İş başladıktan sonra şantiyenin ana üniteleri yerlerini değiştiremezler, yükselip alçalamazlar. Planlarken ve kurarken çok dikkatli ol. Bu ünitelerin pozisyonları ve yükseklikleri, ana iş ve imalatlarının sevk yollarına uygun olmalıdır.
Şantiye ünitelerinin plandaki yerlerini ana işin planı, yüksekliklerini ise işin finiş kotları etkiler. Şantiye planlamasına ana işten başla ve özellikle yükseklikleri gözden kaçırma.
Ana iş ünitelerinin herhangi birisi üzerine, iş programı müsait olsa dahi, şantiye ünitelerinden birisini koyma, hatta servis yolu bile geçirme. Mecbur kalırsan bunu en son düşün.
Bütün şantiye tesisleri geçici karakterdedir.Ofis ve lojmanlarında kafi konforu sağla, fakat hiç bir zaman lükse kaçma. (dışarıdan değilse de içerden gülerler…)
Atelye, ambarlar, ofis ve hatta staff ve işçi lojmanlarını portatif yap.
Trafo, santral, kompresör grubu, yıkama yağlama gibi yerleri sundurmalarla tertiple
PRENSİPLER
Bir iş ne kadar küçük olursa olsun, muhakkak bir şantiye planı yap. ilk günden bir şantiye dosyası aç. Planlarını ve projelerini numarala içine at
Gerek şantiyeni kurarken gerekse şantiye çalışırken, yapacağın değişiklikleri veya ilaveleri bu planlar üzerinde etüd et ve planlara işle. Ellerin pantolonunun arka cebinde, kafadan yapacağın her değişiklik ve ilave, bilesin ki ileride muhakkak ayağına takılacaktır.
Ana işin ağır trafiğini şantiye içine sokma
Hakim rüzgar, meltemler istikametini göz önünde tut. Toz yapan üniteler diğerlerini rahatsız etmesin.
Deniz şantiyesi ise tuzlu su serpintisinden zarar görecek üniteleri, serpinti hattından en az 100 m. içeri al.
Şantiyenin çok pislik çıkaran ünitelerini, pisliğin temizlenmesi kolay olan kenarlara tertiple. Yapamazsan hemen yanına pislik stok sahası ayır.
Şantiyenin birbirleri ile alakalı ve yek diğeri ile çok alışveriş yapan ünitelerini bir araya topla.
Şantiyenin üniteleri, ham malzemelerini en kısa yoldan kısaca almalı ve bunların mamülleri (ehemmiyet derecelerine göre) mümkün olan en kısa yollardan, ana işte kullanılacağı yerlerine ulaşabilmelidir. (En az viraj ve kesişme ile, en az manevra ve vasıta ile)
Şantiye sahasını dümdüz yapma, optimum %1 meyil ver. Yoksa sağanak yağmurlarda boğulursun.
Trafik yollarını atlayan şantiye tesislerine en az 7.50m. klerans ver. Kalkık damper kasaları alaşağı etmesinler.
Gürültüden etkilenecek üniteleri sakin köşelere al.
Not: Bu prensiplerin hepsinin birden yerlerine oturtulması, belki de hiç bir şantiyeye nasip olmaz. İmkanınca bunlara yaklaşmaya çalış. Birini diğerine feda etmek gerektiğinde hızı öne geçir.
ARAZİ İŞLERİ
Şantiyenin kurulacağı saha ve sahaların ana inşaat aks sitemine bağlı olarak 1/500 ölçekli birer plankote ve gerekenlerinde iskandil haritalarını çıkart.
Bu plankote ve iskandiller, ana iş ünitelerinin ve muhtemel şantiye sahasının sınırlarını, münasip miktarda aşmalı. Komşu şantiye ve komşu tesislerin yeteri kadarı ile, saha içinde ve civarındaki enerji hatları, elektrik, telefon, telgraf, su, gaz hatları plankoteye alınmış olmalı.
Plankotelerde zemin cinsi de gösterilmiş olmalı
Toprak, kum, kaya hudutları belirtilmeli
Plankotelerde, hakim rüzgarlar istikameti ile, deniz, dere, göllerin max. ve min. su seviyelerini göstermeyi unutma.
Eğer şantiye plankote sahası içinde su ve enerji yoksa etrafı gez…Su ve enerji alabileceğin en yakın yerleri ara. Su ve enerjinin şantiyeye kadar boylarını ve sahaya girebilecekleri yerleri tespit et.
Bulduğun suların debilerini ölç ve numuneler al. (Mevsim sonundaki min. debiyi verilerden takip et.)
Yüksek gerilim enerji hattının voltajını öğren. 34 KV.den yüksek voltajlı hatlardan enerji alamazsın.
HAZIRLIKLAR
Ana iş kalemlerinin inşa metodlarını adam akıllı incele ve detaylarını tespit et.
Şantiyede özel saha ayrılması icap eden, inşaat ve imalat ana kalemlarinin, iş programındaki günlük inşa ve imal miktarlarını esas tutarak: İnşa, imal, kür, ham stok, mamul stok, ve transit stok miktar ve hacimlerini hesapla.
Elindeki teçhizatın kapasiteleri, yapacakları işleri kafi emniyetle karşılayacak düzeyde olup olmadığını kontrol et.
Hesapladığın inşaat, imalat ve stok miktar ve hacimleri için gereken sahaları ayrı ayrı hesapla ve şantiye genel yerleşim planı için seçtiğin aynı ölçekle, ayrı ayrı kağıtlar üzerine, bu sahalara hizmet eden teçhizatla beraber çiz.
Belli pozisyonda bulunmaları şart olmayan fakat bir araya toplanmaları gereken üniteleri de sence uygun pozisyonlarda, tek kağıt üzerine çiz.(İleride, yerine yakışmazsa, pozisyonları gereğince değiştirebilirsin.)
Staff ve işçi listelerini incele, pik zamanındaki mevcuda göre Staff bekar lojmanı, işçi lojmanları, yemekhane, mutfak, gazino hacimlerini tespit et.
Ofis ve yetkilisi ile anlaşarak kontrollük ve otoparklarını, labaratuar ihtiyacını sapta, 1/500 ölçekle ayrı kağıda çiz.
Şantiyenin boyuna bosuna göre misafirhaneyi ya ayrı yap yahut staff lojmanında oda ayır.
Şantiye yerleşim planları için, çoğu zaman 1:500 ölçek uygun düşer. Kesit ve detaylar için 1:200 yakışır. 0.60 X 1.00 m. öçüsünden daha büyük pafta kullanma. Sığmazsa iki, yahut daha fazla paftaya ayır.
Resim işlerinde genel öneri: Favori paftan h0.30 x b(5×0.20)=0.30 x 1.00 olsun. Geniş paftaya ihtiyacın varsa h(2×0.30)xb(5×0.20)=0.60×1.00’e çık. Ara ölçüler ve daha büyük boylu paftalar kullanma.
Yer seçimi işini ehemmiyet sırasına göre yap. Örneğin, derecesine göre imalat platformları ve sahalar, sonra ağır vasıta parkları ve atelyeler, ambarlar ve bunların açık sahaları, en sonra da ofis labaratar, staff ve işçi lojmanları, mutfak, yemekhane, gazino ve spor sahaları gibi.
Şantiyende drenaj için lazım olandan fazla meyilden kaç. Opt. meyili sahalar ve arylar dahil, her yerde %1 tutabilirsin.
Drenaj için daima açık hendek beton kanal ve kasis kullan, şantiyeye büz sokma
Şantiye yerleşim planları bitince, şantiye şefi eliyle, hemen iş sahibine tasdik ettir, tastikli nüshayı şantiye dosyasına koy. İleride, şantiyeye tecavüzlerde veya şantiyenin verim veya düzenini bozacak bazı sapsız isteklerde bu nüsha senin dayanağın olacaktır.
ŞANTİYE SU & ELEKTRİK PLANLARI
Su motorları, elektromotorlarla tahrik edildiğine göre, şantiye su planını, elektrikten evvel yapmaya mecbur olduğunu unutma
Her iki plan içinde Şantiye Yerleşim Planının transparan birer kopyasını kullanacaksın. (Şu halde üç plan da aynı ölçeği taşırlar)
ŞANTİYE SU PLANI
Bu plan şantiye su deposundan, su sarfiyat merkezlerine kadar olan su şebekesini kapsar. Pınar veya dereden, su deposuna kadar olan isale kısmı ayrı dosya halinde yürütülmelidir.
Su şebekesi planı için ilk yapacağın iş : Şantiye yerleşim planı kopyası üzerinde, bütün su sarfiyat merkezlerine, pikteki ihtiyaçları (m3/saat) cinsinden yazmaktır.
Depo yeri ve adetini, suyu aldığın yere ve şantiyenin büyüklük ve ihtiyacına göre sen seçeceksin.
Yaptığın bütün su projeleri, gerekli tafsilat ile, sipariş esaslarını ihtiva eden bir liste taşımalıdır.
İsale planı şebekeden daha evvel bitirilmesi lazım gelen bir plandır. Suyu şantiyeye akıtmak şantiye inşaatının 1 numaralı işidir
ŞANTİYE ELEKTRİK PLANI
Bu plan şantiye sahası ile işin uzandığı en uç noktaları da içine alan bir Elektrik Tek Hat Diyagramıdır.
Ana planı yine şantiye yerleşim planının transparan kopyası üzerine yapacaksın. Uzantılar için gerekiyorsa ayrı paftaları ilave edersin
Tek hat diyagramını hazırlamak için evvela şantiye planı üzerinde, bütün motorlar ve enerji çeken yerleri işaret et, takatlerini HP veya KW olarak yaz.
Bu hesaplar bittiği zaman santral veya trafo gücü belli olmuş olacak ve kablo istesi çıkmış olacaktır. Bütün bunları resimde malzeme listesi olarak göster.
Not: Su ve elektirk şebekeleri, şantiyelerde çok ellenir ve değişikliğe uğrar, ilaveler yapılır. Sıkı tenbihtir ki :Plan üzerinde etüd etmeden değişikiliğe karar verme. Değişikliği planın orjinalinde dahi işle.
ŞANTİYENİN İNŞASI
Eğer şantiye inşaatını tamalayıp sonra ana inşaata başlamak istersen, bilki işe başlayamazsın. Bugüne dek olageldiği gibi, bir yandan işe, bir yandan şantiyeye başlayacaksın
Şantiye inşaatı da genel inşaat kaidelerine göre yürür, fakat geçici karakterdedir diye gevşek davranma. Zira bir çok şantiye ünitesi, ana inşaatten daha büyük yüklerle yüklenecektir.
Şantiye inşaatı için de bir iş programı yap. Bu program ana iş programı ile akordlu olsun, ilk istenen işlerin şantiye üniteleri ilk evvele alınsın
Bu iş programı gerçekçi olmalıdır ve tatbikatinde ciddi davranılmalıdır. Eğer bu programın terminlerini tutturamaz ve gecikirsen, ana işte de ilk günden topallamaya başlarsın
Şantiye inşaatında bir numaralı iş olarak suyu tut
El atacağın her işte muhakka suya ihtiyacın vardır, taşıma su ile değirmen dönmez. Eğer şantiyenin esas suyu geç kalacaksa, geçici bir su temini için biraz masraftan kaçınma
Ofis binasını diğer bütün bina inşaatı içinde 1 numara tut.. Kurmayların bir an evvel kafi konfora kavuşmalıdır. (Evvela işçim düşüncesi biraz şövalyecedir. Evvela kurmay heyeti gerçeğini bizzat işçi bile müdriktir.)
Elektrik arızaları şantiyede tatsız şeylerdir, özellikle yer altı kablo eklerinin ek kutuların içine alınması ile, yolların geçilmesinde kabloların kovanlar içinde muhafaza edilmesine dikkat et.
Yukarıdaki metnin tamamı Fevzi Akkaya’nın ‘Şantiye El Kitabı’ adlı çalışmasından alınmıştır
