Su basman kotuna merdivenle çıkılan asansörlü binaların tamamı ile asansörsüz binaların toplam daire sayısı 8 veya toplam insaat alanı 800 m2 ve daha fazla olanlarında; özürlülerin de bu sahanlıga ulasabilmesi için uygun egimde rampa yapılması veya merdivene bitisik dar kenarı en az 0.80 m. ve alanı 1.00 m2 özürlü asansör yeri bırakılması zorunludur.Rampa yapmanın mümkün olmadığı durumlarda, istisnai olarak bir kaldırıcı kullanılabilir. Giriş katlarındaki tüm mahallere basamaksız ve rampasız olarak ulaşılabilmelidir.
Rampaların eğimi olabildiğince az ve en fazla %6 olmalıdır. İstisnai olarak, eğer başka bir çözüm şekli yoksa ve özürlüler diğer bir kişinin yardımından yararlanabiliyorlarsa bu eğim %12′ye kadar çıkabilir.
Belediyelerde proje tasdiki yapılırken ,bazı zorluklarla karşılaşılmaktadır.Özellikle bitişik nizam yapılarda binada teşekkül istikametinden dolayı istikamete sıfır yapılması gerektiğinden ,özürlü asansörü yeri veya özürlü rampası yapılmada zorluklar oluşuyor.Yönetmelikte bu durumlar için bir açıklama yapılmamış.Cephesi dar parsellerde sorun oluyor.Yada bina girişlerinde küçük kot farkları oluşmakta,bir basamak yüksekliği gibi..bu durumlarda kısa mesafede rampa yapamadığın gibi,bina girişini büyüterek özürlü asansör yeri bırakılması gerekmekte.bina giriş kotu tabii zemine göre de düşük olabiliyor.bence bu durumlarda seyyar rampalar oluşturulmalıdır.Bina döşemesi tabii zemine göre düşükse vede bina içinde özürlü asansör yeri bırakılamayacağından ,maliyet oluşacağından bukadar alçak yer için değmeyeceği düşünülmeli.Seyyar rampalar Bina girişinde bulunarak gerektiği durumlarda seyyar rampayı kullanmak.Tabi bu seyyar rampanın korkuluklu ve kaymayan bir malzemeden yapılması gerekir.Seyyar rampanın yapılacağı ve malzeme cinsi proje üzerine şerh düşülerek ,iskan safhasında aranmalıdır.Benim yorumum..yurtdışında bina önlerinde,kaldırımlarda örnekleri var.
Resmî binaların, halka açık bina, tesis ve birimlerin esas girislerine basamaksız ulasılabilmelidir. Bu girislere % 2’lik bir egimle ulasılabilir. Giris kapısının önünde tekerlekli sandalyenin hareket edecegi kadar bir alan “(150) cm. çaplı bir daire” tamamen engellenmemis olarak bırakılmıs olmalıdır. Giris kapısının iç tarafında ve baglı holde de gerekli hareket alanı düsünülmelidir . Basamaksız giris mümkün degilse, tekerlekli sandalyenin hareketi için gerekli bu (150) cm.’lik alan da ilâve edilerek giris kapısının önünde bir plâtform olusturulabilir ve bu düzleme ulasan bir rampa düzenlenir. Bu rampanın genisligi en az (130) cm, egimi ise tırmanacagı yükseklige baglı olarak % 5 – 8 arasında olabilir. Bu rampanın kenarlarında tekerlekli sandalyenin tekerleklerinin dısarı düsebilme ihtimaline karsı (6) cm. yüksekliginde kenarlıklar bulunmalıdır.
Rampa boylarının (6) metreyi astıgı durumlarda araya (150) cm. uzunlugunda sahanlıklar konur. Gerekirse çok kollu, çok sahanlıklı ve genis yer kaplayan uzun rampalar “ulasılabilirlik” için kaçınılmaz olabilir .Binanın esas girisi tekerlekli sandalyenin girisine hiçbir sekilde uygun degilse, levhalarla çok iyi sekilde belirtilmis bir basamaksız veya rampalı giris binanın baska bir cephesinde yer alabilir. Tekerlekli sandalye kullanan kisiler ve hareket özürlüler için düzenlenecek rampalarda korkuluk bulunup bulunmayacagına duruma göre karar verilir. Korkuluk (4) cm. çapındaki yuvarlak borudan olusturulacak ve (90) cm. ve (65) cm. yüksekliklerden geçen iki küpesteye sahip olacaktır.
Ana giris kapısının genisligi, kanatlardan biri en az (90) cm. olmak üzere (150) cm.’den daha az olamaz. Kapıda büyük cam yüzeyler varsa, bunların bir yandan kırılıp kazalara yol açmalarına karsı donatılı türden seçilmeleri gerektigi gibi, az görebilenlerin çarpmalarına karsı dikkat çekecek renkli seritlerle donatılmaları da gerekir. Kapılarda esik istenmez. Çok zorunlu durumlarda (2) cm.’yi geçmeyen ve her iki yanında 1/4 egimindeki pahlar bulunan esikler söz konusu olabilir. Kapı kolları, parmakları yeteri kadar güçlü olmayan yaslı ve özürlü kisiler için rahat kavranır ve rahat hareket ettirilebilir bir tasarıma sahip olmalıdır.
Rüzgârlık bölümü ile giris holünde tekerlekli sandalyenin rahatça hareket edecegi kadar bir alan ayrılmıs olmalıdır (Sekil 4) “tekerlekli sandalyenin hareket alanı (150) cm. çapında bir daire veya (150) cm. kenar uzunluguna sahip bir karedir”.Asansör kabininin asgarî boyutları (110 cm x 140) cm.dir
Kaynak: Osman Midilli
[nggallery id=7]
