Plastik malzemeler değişik amaçlı çeşitli uygulama alanlarında kullanılmaktadır.
1-Boru, kapı ve pencere doğraması, dekoratif kaplama ile çatı ve döşeme kaplaması olarak,
2-Isı ve ses izolasyonu amacıyla kaplamalarda,(plastik köpükler)
3-Su ve rutubet izolasyonu amacıyla kaplama malzemesi olarak,(plastik örtüler)
4-Boyalar,
5-Hazır dış cephe sıvalarında bağlayıcı olarak,
6-Harç ve betonlarda katkı malzemesi olarak kullanılmaktadır.
Polietilen (PE): En çok kullanılan ve en ucuz plastik türüdür. Normal ve düşük sıcaklıkta çarpma mukavemeti yüksektir. Asitler, alkaliler ve organik çözücülerden etkilenmezler. Arı halde saydamdır ve sudan hafiftir. Genellikle ince film halinde paketleme, ambalaj ve örtü işlerinde, sulama ve yağmurlama borularında ve çeşitli ucuz mutfak eşyası üretiminde kullanılır. Kolay alev alır, alevin dışında da kendiliğinden yanmaya devam eder. Elektrik yalıtkanlığı iyidir, Tuz ve bakterilerden etkilenmediğinden yer altında kullanılabilir.Yüksek elektrik direncine sahiptir Bundan dolayı önemli bir izolasyon malzemesidir. Isıl genleşme katsayısı yüksek olduğundan (160*10-6) güneş ışınlarından etkilenir.
Polivinilklorür (PVC): Polietilenden sonra en çok kullanılan plastik türü olup oldukça ucuzdur. Mukavemeti yüksek kimyasal etkilere ve aşınmaya karşı dayanıklıdır. Sert ve yumuşak olmak üzere iki türü vardır. Sert olanlardan basınçlı su boruları, pis su boruları, çatı yağmur dereleri ve iniş boruları sulama ve yağmurlama boruları, plastik doğrama çatı kaplama levhaları üretilmektedir. Yumuşak olanları ise yapılarda yer karosu olarak kullanılır. Alevle yanmaya karşı dirençli olup beraberinde zehirli gaz yayarlar. Son yıllarda kapı ve pencere yapımında da sıkça kullanılmaktadır. 80ºC de yumuşadığı için PVC borular sıcak su tesisatında kullanılmazlar.
Polipropilen (PP): Mukavemeti ve yumuşama sıcaklığı oldukça yüksek olup sudan hafiftir. Polietilen gibi kokusu daha keskin ve yakıcıdır. PE ye benzeyen özelliğe sahiptir. Asbest lifleri ile kuvvetlendirilmiş halde taşıtların hava filtrelerinde, gaz kullanılır, ayrıca ambalaj paketleme ve çuval işlerinde kullanılır.
ABS(akronitril-butadien-stiren):Üçlü kopolimer olup mukavemeti ve tokluğu yüksektir. Dış ve kimyasal etkilere dayanıklıdır. Çekme mukavemeti 42- 50Mpa, özgül ağırlığı 1,05-1,07 Mg/m3 tür,elastisite modülü yoktur ve 75ْC ye kadar olan ısılara dayanırlar. Boru, oto parçaları, elektronik aygıt kabinleri ve buz dolabı parçaları üretiminde kullanılırlar.
Polistiren(PS):Cam berraklığında, kolay renklendirile bilen, parlak sert yüzeyli, katı ve gevrek olan, tatsız ve kokusuz, çok iyi elektrik özelliğine sahip, kaynak edilebilen, gevrek olmakla birlikte kolay işlenir ve ucuzdur. Kolay alev alır alevin dışında da parlak bir şekilde yanmaya devam eder. Kuvvetli iş yapar tatlı bir kokusu vardır. Elektronikte kullanılan yapı elemanları için iyi izolasyon folyesidir. Köpüklü (styropor) ısı ve ses izolasyonunda kullanılır, şekilli köpüklendirilmiş PS paketlemede, kalıp model dökümünde ve çelik beton yapılarda, oyuncak, mutfak eşyalarında kullanılır.
Naylon: Poliamidler grubuna dahil olan naylonun mukavemeti, rijitliği, ve tokluğu yüksek olup aşınmaya dayanıklıdır. Kristalleşme oranı arttıkça mekanik özelliği ve yumuşama sıcaklığı yükselir. Naylonlar kopolimer olup farklı türdeki merlerin içerdikleri C atomu sayısına göre sınıflandırılırlar. Alev alabilirler, alevin dışında da kendiliğinden yanmaya devam eder. Naylon üretimi kolay olmakla beraber biraz pahalıdır. Dişli, yatak ve benzeri makine parçalarında, kayma elemanlarında, makaralar, bağlantılar, gibi işlemlerde kullanılırlar.
Polikarbonat (PC): Zor alev alır, alevden çekildiğinde söner ve çıkan bir alevi vardır. Cam berraklığında, kolay renklendirile bilen, iklim değişikliğine dayanıklı, 120 ْC a kadar olan sıcaklıklarda kullanılabilen, su almayan, bu nedenle elektriği iyi ileten ve mukavemeti ve tokluğu çok yüksek olup boyutları kararlıdır. Kuvvetli asit ve bazlar tarafından da etkilenirler, ayrıca gerilme yırtılmasına ağrama tehlikesi mevcuttur. İnce iş ve elektronik yapı elamanlarında, izolasyon vidalarında, aydınlatma cihazlarında, ısı etkilerinde kalan araba arka lambalarında, sofra takımlarında kullanılırlar.
Politetraflor etilen(Teflon): Simetrik ve homojen moleküler yapıya sahip teflon büyük ölçüde kristalleştirilir. Bu nedenle özgül ağırlığı en yüksek polimer sayılır (2,3gr/cm3), aşınmaya karşı direnci yüksek, sürtünme katsayısı çok düşüktür. 200ْC ile 260ْC arasında kullanılmaya elverişlidir. Kimyasal etkilere karşı çok dayanıklıdır. Yüksek sıcaklığa dayanıklı olup yapışmadığından mutfak eşyalarında kullanılır. Yapı alnında köprü mesnetlerinde ve katı madde taşıyan boruların iç kısımlarının kaplanmasında kullanılır.
Polimetil Metakrilat (PMMA): Akrikler grubuna dahildir. Saydam olup sert, rijid ve dış etkilere karşı dayanıklıdır. Kolay alev alır, alevin dışında kendiliğinden yanmaya devam eder. Her çeşit cam kaplamalarında, abajurlar, vitrin camları, resim cihazları, sanat eşyaları yapımında kullanılır. Piyasada Pleksiglas olarak bilinir.
Fenolikler:En önemli endüstriyel plastiklerden sayılan bakalit ilk geliştirilen sentetik fenolik polimerlerdir. Mukavemeti ve sertliği yüksek, sıcaklığa ve kimyasal etkilere dayanıklı kolay uygulana ve oldukça ucuz bir plastik türüdür. Cam lifi, pamuk ve odun talaşı ile pekiştirilerek mukavemeti arttırılabilir. Elektrik ve oto endüstrisinde çeşitli parçaların üretiminde, kaplama ve yapıştırma işlerinde kullanılır.
Epoksiler:Mukavemeti ve sertliği yüksek, dış kimyasal etkilere dayanıklı ve boyutları kararlıdır. Koruyucu ve dekoratif işlerinde kullanılır. Diğer malzemelere kolaylıkla yapışır, bu nedenle geniş ölçüde kullanılırlar. Epoksi reçineleri yapılarda yapıştırma işlerinde, çatlakların kapatılmasında, yüzeylerin dış etkilere karşı korunmasında kullanılır. Uçak ve uzay aracı gövdelerinde, spor malzemelerinde kullanışlı olmaya elverişli olmakla beraber oldukça pahalıdır.
Polyesterler: Doymamış kovalent bağlı polyesterler düşük viskoziteli lineer polimer olmakla beraber, katkı maddeleriyle birlikte işlem uygulayarak çapraz bağlı oluştururlar bunu sonucu termoset plastiğe dönüştürürler. Dış etkilere karşı iyi dayanıklıdır.
Silikonlar: Silikonlar, silikon ve oksijenden oluşan inorganik bir zincire organik yan grubların takılmasıyla oluşur. İnorganik bileşen, silikonların sıcaklığa karşı dayanıklı olmasını sağlarken, organik bileşen onlara esneklik kazandırır. Dolayısıyla polimerize olma yetenekleri vardır. Ancak Si atomlarının kendi aralarında uzay ağı yapısı oluşturmaları güçtür. Zincirler kararsız olur. Bunun yerine oksijen atomları ile kolaylıkla bağ oluşturarak polimerize olurlar. Bu nedenle de bunlara Silikon denir. Molekül yapıya ve polimerizasyon derecesine bağlı olarak silikon kauçuğu, silikon gresi ve silikon yağı halinde bulunurlar.
Kaynak: Teknolojik Araştırmalar
