Ülke genelinde 1 Ocak 2011’de uygulamaya girecek olan Yapı Denetimi Kanunu’na göre, sadece şirket ya kuruluşlar değil kendi evini yaptıracak olan kişinin de mutlaka müteahhitle çalışması gerekecek.
İnşaat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Ali Çınar, Türkiye’de yapı denetiminin miladının 1999 Marmara Depremi olduğunu, bu tarihten sonra 595 Sayılı Kararname ile yapı denetiminde ciddi kararların alınıp uygulamaya konulduğunu söyledi.
Bu kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilinceye kadar 10 ay yürürlükte kaldığını, 2001 yılında ise 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanunu’nun çıkarıldığını ifade eden Çınar, “Ancak bu kanun pilot olarak belirlenen 19 ilde bugüne kadar uygulana geldi. Bugüne kadar sadece pilot illerde uygulanan yasanın, bu yıl 13 Temmuz tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu onayıyla, 1 Ocak 2011’den itibaren yurt genelinde uygulaya girmesi kararı alındı” dedi.
Yasanın öngördüğü doğrultuda, her kentte yapı denetimlerini gerçekleştirecek olan özel yapı denetim firmalarının belirlendiğini ve bu firmalardan 23 Aralık’a kadar belgelerini tamamlamalarının istendiğini ifade eden Çınar, şunları kaydetti:
“Yeni sistemle bir binada, mal sahibi, bir müteahhit, projeyi çizen mühendis ve yapı denetim firması olmak üzere 4 ana unsur olacak. En önemli yenilik, 1 Ocak 2011’de yürürlüğe girecek olan Yapı Denetimi Kanunu’nun, sadece şirket ya da kuruluşların değil, kendi evini yaptıracak olan kişilere de mutlaka bir müteahhitle çalışma zorunluluğu getirmesidir. Eskiden ev yaptırmak isteyen kişi çağırıyordu kalıpçı Mehmet Ağa ve Demirci Ali Ağa’yı inşaatını yaptırıyordu. Şimdi ise inşaatı sadece müteahhit belgesi olan kişi yapabilecek. Binanın her şeyinden ise özel yapı denetim firmaları sorumlu olacak. Ev yaptıracak kişi müteahhide, müteahhit de yapı denetim firmasına para ödeyecek. Bu yeni sistem elbette inşaat maliyetlerine de bir artış getirecek. Yaklaşık yüzde 10 gibi ek bir yük getireceğini tahmin ediyoruz.”
Çınar, yeni sistemde binaların yapı güvenliğinden, kaba inşaatta 15 yıl boyunca söz konusu özel yapı denetim firmasının sorumlu olacağını, binalardaki kötü malzeme ya da kötü işçilik gibi durumların telafisinin ise yine denetim firmasının 2 yıl boyunca yükümlülüğünde olacağını vurguladı.
Sistemin uygulandığı pilot illerde karşılaşılan en önemli sorunun, parayı müteahhitten alan özel yapı denetim firmasının etkin denetim yapamaması riski olduğunu vurgulayan Çınar, “Bazen yapı denetim firmaları ile müteahhit bir firma ortak çalışır hale gelebilir, o zaman da bu iş bir yapı denetimi olmaktan çıkar. 1 Ocakta başlayacağı açıklanan yeni uygulamada, mutlaka bu sorunu ortadan kaldıran zorlayıcı bir düzenleme getirilmeli” dedi.
SEKTÖR, “1 OCAK’A YETİŞECEK Mİ?” ENDİŞESİ DUYUYOR
Çınar, vaktin oldukça daraldığını, Yapı Denetimi Kanunu’nun 1 Ocak’a yetişmesi konusunda sektörde ciddi kuşkuların belirdiğini ifade ederek, şöyle devam etti:
“Bu yeni sistemle ilgili alt yapısı hazır olmayan iller var. Ayrıca yeni sistem 19 pilot ilde uygulanırken bile önemli zorluklarla karşılaşıldı. Bu uygulama 1 Ocakta 81 ilde birden başladığı anda, Ankara’daki merkezde tüm işler yolunda gidecek mi? Bu nedenle bizim sistemin ilk etapta doğru işleyip işleyemeyeceğiyle ilgili ciddi endişelerimiz var. Yapı Denetimi Kanunu’nun uygulamaya adapte olması hususundaki kuşkuların bir an önce giderilmesi ve bu durumun netleştirilmesini istiyoruz” diye konuştu.
