Kentsel dönüşüm yasasının çıkmasıyla Türkiye çapuldaki 18 milyon konutun yüzde 55’lik kısmının yemlenmesi gündeme geldi
İstanbul’un merkezi ama varoş niteliği taşıyan birçok semtinin yenilenmesi gündemde. Bu süreçte erkenden pozisyon alıp kazançlı projeler üretmeyi planlayan 15’in üzerinde inşaat şirketi ‘kentsel dönüşüm timi’ kurdu.
Türkiye’nin yeniden yapılanması için bir milat niteliği taşıyan kentsel dönüşüm yasası Türkiye çapındaki yaklaşık 18 milyon konutun yüzde 55’lik gibi büyük bir kısmının depreme dayanıksız çürük yapının yenilenmesini öngörüyor. Mayıs ayında TBMM’den geçip yasalaşan kentsel dönüşüm yasasıyla Türkiye çapındaki çürük yapıların yıkılıp yeniden inşa edilmesi daha da kolaylaşacak.
Bu süreçte İstanbul, Ankara, İzmir, Konya, Bursa, Şanlıurfa gibi birçok kentte kentsel yenilenme yapılacak. Ancak pastanın en büyük dilimi İstanbul’daki projelerden oluşacak gibi gözüküyor. Kentsel yenilenme çalışmaları sırasında şu anda merkezi konumda olan ancak varoş niteliği taşıyan Gültepe, Çeliktepe, Balat gibi merkezi ya da tarihi semtler mercek altına alınmış durumda.
TİM’LER KOL GEZİYOR
Bu süreçte erken yola çıkıp daha çok prim yapabilecek semtlerde öne geçmek için 15 büyük inşaat şirketi ‘kentsel dönüşüm timi’ kurdu. Ağaoğlu’ndan Mesa’ya, Taşyapı’dan İnanlar’a kadar markalı konut üreticileri vatandaşlardan kendilerine gelen kentsel dönüşüm tekliflerinin yanı sıra oluşturdukları timlerle İstanbul ve gelişmekte olan Anadolu kentlerini didik didik araştırıyorlar.
Kimi zaman gelen projeleri değerlendiren bu timler, çoğu zaman da ağırlıklı İstanbul olmak üzere, kentsel dönüşümün yapılabileceği, çok sorun yaratmadan proje üretecekleri semtleri sürekli kolaçan edip parsel toplamaya çalışıyorlar.
Bu süreçte Kağıthane, Sarıyer, Küçükçekmece gibi ilçelerin belediyelerinin de kentsel dönüşüm konusunda yapılacak çalışmalara destek verdikleri de vurgulanıyor.
Örneğin İstanbul’un en büyük varoşlarından bir olan ve Levent’e yakınlığı ile göz kamaştıran Gülte- pe’de kentsel dönüşüm çalışmaları Kentsel dönüşüm timleri ne yapar?
Markalı konut üreticilerinin kentsel dönüşüm konusunda yapacakları çalışmalar hız kazandırmak üzere oluşturdukları kentsel dönüşüm timleri semt semt gezip parsel toplama çalışmaları yapıyorlar.
Ayrıca hangi belediyenin kentsel dönüşüm konusunda ne gibi destekler verdiği konusuna da hakim olan bu timler, vatandaşlardan kendilerine gelen teklifleri de değerlendirmeye alıyorlar.
İLK HEDEFTEKİLER
Kentsel dönüşüm konusunda ilk dikkat çeken ve markalı konut üreticilerinin iştahını kabartan yerler merkezi lokasyonlar ile sahil kesimi oluyor. Özellikle İstanbul’un Avrupa Yakası’nda Levent civarındaki varoş semtler ile Anadolu Yakası’nın sahil kesimindeki semtler iştah kabartan semtler olarak adlandırılıyorlar.
Taşyapı Yönetjm Kurulu Başkanı Emrullah Turanlı, kentsel dönüşüm yapmak için her gün vatandaş¬lardan 20’ye yakın teklif aldıklarını bunun büyük bir kısmını kendisinin geri kalanını da 11 kişiden oluşturdukları kentsel dönüşüm timi tarafından incelediğini söylüyor.
Taşyapı olarak Anadolu Yakası’nda sahil kesimiyle ilgilendiklerini bir de Seyrantepe’de bir kentsel dönüşüm çalışmaları olduğunu belirten Turanlı, “İstanbul’un prim yapmaya açık bir çok semti mevcut. Kentsel dönüşüm bir derya deniz. Önümüzdeki dönemde bu konudan birçok insana ekmek çıkacak. Burada önemli olan insanların güvenilir firmalarla anlaşıp ona göre yol almaları” diyor.
HANGİ SEMTLER GÜNDEMDE
Bu süreçte İstanbul’un eskiden gözde olan ancak daha sonra birtakım nedenlerden geri planda kalan Balat, Fikirtepe gibi semtleri de bu süreçte markalı konut üreticilerinin tekrar merceği altına girdi.
VATANDAŞA UYARI
Deprem korkusuyla birlikte yeni ve konforlu bir evde yaşamak isteyen bina sahipleri de binalarının yeniden yapılması için markalı konut üreticilerine başvuruyorlar.
Ancak bu süreçte bina sahiplerinin kandırılıp dairelerinin ellerinden alındığı ve bazı haklarının gasp edildiğine yönelik bilgiler de ortalıkta dolaşıyor. Bu konuda kentsel dönüşüm için evini konut üreticilerine vermek isteyenlere yönelik uzman görüşleri de aldık.
Türkiye’nin en büyük markalı konut üreticilerinden biri olan Mesa’nın Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, günde 50 tane proje teklifi aldıkların, diğer markalı konut üreticilerine göre daha düşük teklif versek bile markamızın sağladığı güvenden tercih edildiklerini söylüyor.
İnsanların evlerini kentsel dönüşümde inşaat şirketlerine verirken bölgelerindeki değeri araştırıp ona göre yapılan teklifi değerlendirmeleri gerektiğine işaret eden Boysanoğlu, “Bir bölgede iki katlı bir bina yıkılıp yerine dört katlı bina yapılabiliyorsa kişilere sana 3-5 daire veririz gibi teklifler pek de inandırıcı değil. Ayrıca kandırılmadıklarından emin olmak için bir emlakçıya ve avukata da danışmaklar” diyor.
DETAYLI SÖZLEŞME
Mülkünü müteahhide verip karşılığında yeni ev almak isteyenlerin, sözleşmeleri noter kanalıyla yapması konusunda da uyanlar geliyor.
Avukat Nermin Çiviciler, eski yapılarını yıktırıp yeyâhe yeni yapılar yaptırmak isteyen vatandaşların ön sözleşme ile birlikte yapacakları ana sözleşmedeki detayları iyi okuyup ona göre imzalamaları gerektiğini söylüyor.
İnsanların kandırılmamak için mümkünse bir avukata danışmalarında fayda olduğunu belirten Çivici, “Kimi insanlar masraftan kaçınıp avukata danışmıyorlar daha sonra ortaya çıkan kandırılma durumlarının telafisi ise daha uzun ve masraflı olabiliyor. Kentsel dönüşümde önümüzdeki dönemde birçok kandırılma vakası gündeme gelebilir. Bunun için danışma büroları oluşturulmalı ” diyor.
Ekonomist/Levent Gökmen
