Uzmanlar, uzmanlık alanlarıyla ilgili konularda konuşurken, istemeseler de “dilleri çalar”.
Örneğin bir mimar, sizinle konuşurken ister istemez bir,iki “mimarlık terimi” kullanacaktır. Bu sayfalar mimarlarla kolayca anlaşabilmeniz için hazırlandı.
Açıt : Pencere yada kapı boşluğu
Ağörgü : Taşları ağ şeklinde yerleştirilmiş duvar örgüsü
Akıtmalık : Çatı kaplama işlerinde yedirmelik ya da kurşun şerit ile örtülü birleşme ya da tonoz geçmesi
Alınlık : Kimi yapılarda giriş kısmının ya da kapı ve pencerelerin üstünde bulunan üçgen veya yarı değirmi süsleme
Anaduvar : Yığma bir yapıda taşıyıcı duvar
Arnavut bacası : Tavan arasına ışık sağlayan çatı penceresi
Aypencere : Yarım daire biçiminde pencere
Bağlama : Bir yapının çeşitli öğelerini kendi aralarında birbirlerine kenetleme işi
Bakkal tavanı : Döşeme krişlerinin alttan görünecek şekilde açıkta kaldığı ahşap tavan türü.
Basık : Tavan yüksekliği alışılagelmiş ölçülerden az olan
Beden duvarı : Yığma yapıda taşıyıcı duvar
Bindirme : Bir duvarda cumba, çıkma gibi taşkın ve altı boş olarak yapılan ve bindirmelik yada destek üzerinde taşınan yapı parçası
Cam kiremit : Işık geçiren çatı örtüsü yapmakta kullanılan, camın preslenmesiyle elde edilen bir tür kiremit.
Cam tuğla : Yarı saydam duvar yapmakta kullanılan içi boş cam blok
Çadır çatı : Orta noktadan başlayarak dört yana düşen yüzeyleri olan, kare piramit şeklinde çatı
Çardak : Üstüne sarmaşıklı ağaç veya çiçek sarılarak yapılmış kafesli gölgelik
Çatı : Yapıların üzerini, akıntılı bir tarzda örtecek malzemeyi taşımak üzere yapılan iskelet
Çatı eğimi : Çatı ile binanın yan duvarı arasında meydana gelen açı
Çıkma : Bir binanın üst katlarından dışarıya doğru taşan bölüm
Çıplak ahşap : Üzerinde boya, cila veya vernik bulunmayan ahşap
Çürütmek : Eski kagir yapılarda aşınmış ince yonu taşları çıkararak yerine yenilerini koymak ve çevresini çimento harcı ile doldurmak
Dam başağı : Çatıların tepelerine süs olarak konuların başak biçiminde sivri tepelik
Dayak : Bir yapı parçasının yıkılmaması için dayatılan, çoğu ağaç destek, kısa payanda
Duvar : Yapılarda taş, tuğla, briket, kerpiç ve benzeri gereçlerle yapılan düşey bölge öğesi
Düz çatı : Eğimi yatay ile 10 derece arasında olan çatı
Eskis : Bir tasarımın ön taslağı
Eşik : Kapı boşluğunun altında boydan boya giden ve kapının ayırdığı iki hacmin döşemelerinden biraz yüksekçe olan kısım
Etek : Binanın kaide bölümü, subasman
Filiz : Betonarmede, ileride yapılacak eklemeler için beton dökümü sırasında dışta bırakılan demir uçlarına verilen ad
Firkete : “U” harfi şeklinde bükülmüş, çoğu 12 metre boyunda beton çeliği
Füruş : Saçakların ve çıkmaların altına yalnızca süsleme amacıyla konulan küçük destek yada oymalı süsler
Geçme : Lehim, kaynak veya çakma işlemlerinden yararlanmadan, parçaları birbirine takıp kenetleme
Giyotin pencere : Düşey sürme pencere
Görünüş : Bir yapının tümünün ya da bir parçasının düşey bir düzleme perspektifsiz olarak düşürülmüş gibi çizilen şekli
Gözpencere : Çatı katlarında veya kapı üstlerinde yapılan yuvarlak ya da oval biçimli, çoğu süslü küçük pencere
Harç : Yapıda tuğla ve taşları birbirine bağlamak ve kagir duvar ile tavanları sıvamak için kullanılan, kum, kireç, çimentoyu su ile kararak yapılan hamur
Hatıl : Ağırlığı yatay olarak dağıtmak ve duvarların düşey olarak çatlamasını önlemek amacıyla, duvarın içine yatay olarak boydan boya uzatılan ahşap, tuğla ya da beton bağlama öğesi
Helik : Duvar örülürken büyük taşların arasına yerleştirilen küçük taşlar
İç balkon : Binaların içinde yer alan giriş holüne, salona veya sofaya bakan balkon.
İspanyol merdiveni : Öne doğru eğimli geniş basamakları olan dış merdiven.
İşlev : Kullanış veya işleyiş bakımından maksada uygunluk.
İtalyan damı : Çevresi korkuluklu, üstü teras şeklinde düz dam.
İzole : Yalıtılmış, geçirimsiz hale getirilmiş.
Kabartma : Kil, alçı, taş gibi işlenebilir gereçleri alçaklı, yüksekli yüzeyler halinde biçimlendirerek meydana getirilmiş yapıt.
Karkas : Bir yapının taşıyıcı öğelerinin tümüne verilen ad; iskelet de denir.
Kiriş : Boyu doğrultusundaki eksenine dik kuvvetlerin etkisi altındaki çubuk.
Korkuluk : Köprü, merdiven, balkon gibi düşme tehlikesi olan yerlerin kenarlarına dikilen alçak duvar veya parmaklık.
Lambri : Ahşap, plastik, metal veya taşla yapılan iç duvar kaplaması.
Limon kirişi : Bir merdiven kolunun iki yanında uzanan kirişlerden her biri.
Mahya : Çatıdaki iki eğik yüzeyin birleştiği çizgi.
Mansart : Her yüzünde değişik eğimli iki dam yüzeyi bulunan bir çeşit kırma çatı.
Markiz : Bir kapı ya da pencere önünü yağmurdan korumak için yapılan saçak.
Menteşe : Kapı ve pencere kanadını açılıp kapanacak şekilde tutturmaya yarayan eklemli madeni parça.
Merdiven kovası : Dönerek çıkılan merdivenlerde ortadan görülen boşluk.
Nefeslik : Bodrum katında hava ve ışık almak için tavana yakın olarak açılmış pencere.
Oturma : Bir yapının, altındaki zeminin hareketi veya sıkışması dolayısıyla aşağı doğru hareketi.
Orta derecede eğimli çatı : Eğimi yüzde 25 ile yüzde 70 arasında olan çatı.
Ölçme nişanı : Çatlak duvarların daha çok açılıp açılmadıklarını ak için çatlağın iki yanına tutturulan cam.
Örgü : Duvar veya ayak örme işi veya tarzı.
Örmek : Taş, tuğla gibi gereçler ile duvar veya ayak yapmak.
Panel duvar : Taşıyıcı niteliği olmaksızın bölme olarak kullanılan ince duvar.
Parapet : Teras, balkon ve köprü gibi yerlerde yapılan, yaklaşık olarak 90 cm. yüksekliğinde korkuluk duvarı.
Prefabrikasyon : Hazır elemanlar veya bileşenlerle yapı kurma.
Proje : Bir yapının gerçekleştirilebilmesi için gerekli plan, kesit ve görünüş gibi çizimlerin tümü.
Repetisyon : Belli bir aletle yapılan açı ölçmesinin duyarlılığını artırmak için ölçmenin yinelenmesi yöntemi.
Restitüe etmek : İlk şekline getirmek; eski şeklini yapmak.
Sahanlık : Binalarda kapı önünde, merdiven başlarında veya ortasında bulunan düzlük.
Salmastra : Sızdırmazlık işlerinde kullanılan, saö gibi örtülü bir çeşit kordon.
Sarak : Yapı yüzlerinde boydan boya giden yatay, enli, az çıkıntılı, süslü veya düz kşak.
Strüktür : Bir yapının taşıyıcı bölümü.
Sundurma : Yağmur veya güneşten korunmak için bir kapı üstüne ya da duvar önüne yapılan saçak.
Taşıyıcı : Yapının maruz kaldığı çeşitli kuvvetleri ve zorlamaları karşılayan bölümleri meydana getiren (gereç, yapı elemanı, yapı bileşeni).
Tadilat projesi : Yapıdaki herhangi bir değişikliği göstermek üzere hazırlanan ve asıl projenin eki olan proje.
Tesisat : Belli bir işin sağlanmasına yardım eden alet ve araçların uygun yerlere, birbirine bağlı olarak döşenmesi veya döşenen bu araçların tümü.
Üstemel : Bina eteği, etek duvarı.
Üstyapı : Bir yapının toprak üzerinde kalan bölümü.
V kolon : Yükleri üstteki iki noktadan alıp tek bir yük halinde temele aktaran kolon.
Vasistas : Pencere veya kapı üzerinde bulunup, havanın değiştirilmesine yarayan, alttan menteşeli pencere, bir çeşit üstlük.
Yapı donanımı : Sabit ve sabit olmayan mobilya ile çeşitli cihazlar ve tesisat.
Yüz : Yapının cephesi.
EMLAK DİLİ
A
Ada : Çevresi yollarla sınırlanmış ve çoğu parsellerle bölünmüş arsa ile böyle bir arsayı kaplayan yapılar takımı, yapı adası.
Akar : Kiraya verilerek gelir sağlayan mülk.
Alan düzenlemesi : Yapının kurulacağı alanın, aplikasyondan ve ip iskelesi kurulmadan önce düzenlenmesi.
Anahtar teslimi : Bir yapının tüm gereç ve işçiliğinin yüklenici tarafından karşılanıp, bütünüyle bitirilmiş olarak mal sahibine teslim edilmesini öngören sözleşme şekli.
B
Bağımsız bölüm : Bir yapının Kat Mülkiyeti Yasası hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerden her biri.
Bahçekent : Sağlık ve konfor koşullarına uygun bir yaşam sağlamak amacıyla tasarlanmış, tarıma ayrılmış bir toprak parçası ile çevrili uydu kent.
C
Cephe : I. Bir binanın yüzlerinden her biri; özellikle ön yüz. II. Bina yüzünde dik doğrultuda sonsuzdan bakılan görünüş.
Cihannüma : Her tarafı seyredebilmek için bazı ev çatılarının üstüne yapılan oda veya teras.
Cumba : Türk evlerindeki kafesli çıkma.
Ç
Çatı katı : Binalarda çatı ile son normal kat arasında yapılan kat.
Çekme kat : Bir binanın son katı üzerine yapılan, cepheden geriye çekilmiş kat.
D
Denize sıfır : Denizle arasında herhangi bir yapı veya geniş bir toprak parçası olmayan yapı, arsa.
Devre mülk : Tapusu belirli bir “devre” kullanım için geçerli olan, ortak kullanılan konut, yazlık.
E
Ebeveyn banyosu : Yatak odasında bulunan banyo.
Emsal : Bir yapı veya konutun satış ya da kira bedelinin, benzeri ile karşılaştırılması.
I
Islah : Bir bölgenin, tümüyle yenilenmeksizin yaşama koşullarının düzeltilmesi.
K
Kat mülkiyeti : Bir ya da daha çok kişinin, bir yapının belirli bir bölümüne sahip olabilmesi.
Kat yüksekliği : Döşeme üstünden bir üst katın, döşeme üstüne olan uzaklığına verilen ad.
L
Lebiderya : Kesintisiz deniz manzaralı daire.
M
Metropoliten şehir : Belli bir büyüklüğü olan, örneğin nüfusu 1 milyonu aşan şehir.
Möbleli : İçinde eşyası bulunan daire.
N
Nizam : Binaların yan yana sıralanış düzeni; ayrık nizamda aralarında toprak parçası vardır; bitişik nizamda yan
duvarları ortaktır.
Ö
Ön bahçe derinliği : Binanın ön yüzünden kendi parselinin ön sınırına kadar olan en yakın dik uzaklık.
S
Selamlık : Eskiden büyük konaklarda erkeklerin bulunduğu ve erkek konukların alındığı bölüm.
Servis girişi : Büyük binalarda yan hizmetler için kullanılan ikinci derecedeki giriş.
Sosyal altyapı : Sağlıklı bir çevre meydana getirmek amacıyla yapılması gereken eğitim, sağlık, dinsel, kültürel ve yönetsel yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel ad.
Stüdyo : Aynı zamanda oturma, yatma ve yemek için kullanılan genişçe oda.
T
Teknik altyapı : Elektrik, gaz, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon, her tür ulaştırma, haberleşme ve arıtım gibi hizmetlerin sağlanması için yapılan tesisler ile açık ve kapalı otopark kullanışlarına verilen ad.
V
Vaziyet planı : Yapıların değişmez röperlere göre arsaya yerleşmelerini belirten üstten görünüş, yerleşme planı.
Y
Yenilenmiş : Eski bina veya dairelerin onarılarak, restore edilerek yeni hale getirilmesi.
Yıkma ruhsatı : Bir yapıyı yıkmak için ilgili belediyeden özel oalrak alınan izin; yıkma izni.
