Türkiye’de 2006’dan bu yana en az 5,6 milyon yurttaş, sahibi olduğu evini kaybetti. Çok sayıda konut az sayıda varlıklı insanın elinde toplandı. Yüksek faiz oranları nedeniyle krediyle ev almak imkânsız hale geldi.
Türkiye’de ev sahipliği oranı istikrarlı bir şekilde gerilerken barınma krizi giderek derinleşiyor.
İstanbul Planlama Ajansı (İPA), TÜİK’in ev sahipliği ve kiracı istatistiklerinden yola çıkarak yaptığı değerlendirmede ülkede artan barınma krizine dikkat çekti. Verilere göre konut sahipliği oranı son son 9 yılda yaklaşık 5 puan düşerek 2023 yılında yüzde 56,2’ye geriledi.
Aynı dönemde yüzde 22,1 olan kirada oturanların oranı 5,7 puan artarak yüzde 27,8’e çıktı. İPA’nın verilerden yola çıkarak yaptığı hesaba göre 2006’dan bu yana en az 5,6 milyon yurttaş evini kaybetti. İPA konuyla ilgili değerlendirmesinde “Konutu olanlar satmak zorunda kaldı, yeni nesil için konut sahibi olmak neredeyse imkânsız hâle geldi. Yabancıya konut satışı gibi uygulamalarda ısrar edilmesinin de etkisiyle Türk vatandaşları halen süren derin bir barınma ve kira krizine sürüklendi. Her geçen gün çok sayıda konut az sayıda varlıklı insanın elinde toplandı” ifadelerine yer verdi.
Artan konut fiyatları ve yükselen faiz oranları konut kredilerinin aylık maliyetini de artırıyor. Maliyet artışı sabit gelirli yurttaşlar için konut almayı adeta imkânsız hale getiriyor. Endeksa verilerine göre, konut fiyatları son bir yılda yüzde 82,8 yükselirken ülke genelinde ortalama konut fiyatı da 3,31 milyon TL oldu.
GELİRİN YÜZDE 92’Sİ
Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Derneği’nin (GYODER) raporuna göre, İstanbul’da 100 metrekarelik bir ev almak için kullanılacak konut kredisinin aylık taksitleri hane halkı harcanabilir gelirinin yüzde 92’si oranına denk geliyor. Bankalar konutun ekspertiz raporunda belirlenen değerinin yüzde 70- 80’ine kadar konut kredisi kullandırıyor. Kamu bankalarında 120 ay vadeli konut kredisi faizi yüzde 3,79 olurken ortalama ev fiyatı olan 3 milyon TL esas alındığında, gelir durumuna göre değişiklik gösterse de 120 ay vade ile 1 milyon 800 bin TL kredi alınabiliyor. Bu da yüzde 3,79 faizle aylık ödemenin 69 bin TL olması anlamına geliyor. Bu oranda toplam geri ödeme 8 milyon 281 bine kadar yükselirken evin maliyetinin 9 milyon 480 bine kadar yükselmesine neden oluyor.
TÜRKİYE GENELİNDE 2014-2023 YILLARI ARASI KONUT MÜLKİYET DURUMU DEĞİŞİMİ
Kaynak: Birgün Gazetesi
