Anayasa Mahkemesi’nin Resmi Gazete’de cumartesi günü yayınlanan iptal kararı ile emlak değerine vatandaşın ve tüzel kişilerin itiraz edebilmesinin yolu açıldı.
Ev sahiplerine müjdeli haber Anayasa Mahkemesi’nin yayınladığı karar ile geldi. Ev sahipleri, dört yılda belirlenen ve her yıl düzenli olarak ödenilen emlak vergilerine artık itiraz edebilecekler.
Çünkü, Anayasa Mahkemesi, yerel mahkeminin yaptığı başvurudaki, Anayasa’ya aykırı bulunan Vergi Usul Kanunu’nun 49. maddesindeki hükmü, Anayasa’nın 2 ve 136. maddesine aykırı bularak oy çokluğuyla iptal etti.
13 Ekim 2012 Cumartesi 28440 nolu Resmi gazetede yayınlanan Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla emlak vergi değerine vatandaşın itiraz hakkı gündeme geldi. Yüksek mahkeme, cumartesi günü Resmi Gazete’de önemli bir kararın gerekçesini yayınladı.
Emlak vergi değerine karşı emlak vergisi mükelleflerinin bugüne kadar itiraz hakkı yoktu, yargı yolu kapalı idi.Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 49. maddesinin (b) fıkrasının üçüncü paragrafı, alınan bu kararla iptal edildi..
Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 49. Maddesinin (b) fıkrasının dayanağı ise Bursa 2. Vergi Mahkemesinin aldığı karar. Bu karara göre;
Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 49. maddesinin (b) fıkrasının üçüncü paragrafında yer alan “Takdir komisyonlarının bu kararlarına karşı kendilerine karar tebliğ edilen daire, kurum, teşekküller ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları onbeş gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilirler” cümlesi yer almakta. Bu cümleye göre emlak vergisi mükellefi olan vatandaş ve tüzel kişiler itiraz edemiyor ve dava açamıyordu.
Anayasa’ya aykırılık sorunu
1982 Anayasasının 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin,bir hukuk devleti olduğu belirtilmiş, 36. maddesinin 1. fıkrasında, herkesin, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu vurgulanmış, 125. maddesinin 1. fıkrasında ise, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
Takdir komisyonları tarafından her dört yılda bir belirlenen asgari birim değerleri emlak vergisinin tarh ve tahakkukunda esas alınmakta.Ancak itiraza konu kanun hükmü ile takdir komisyonu kararlarına karşı dava açma hakkı belirli kurumlara verilerek taşınmaz sahibi ve aynı zamanda emlak vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler bu haktan mahrum bırakılmıştır.
Yerel mahkeme gerekçesinde; İtiraza konu 213 sayılı Kanunun mükerrer 49. maddesinin (b) fıkrasının 3. bendindeki cümle aynı zamanda, Anayasanın 36. maddesindeki herkesin, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu yolundaki hükme de aykırıdır. Çünkü, takdir komisyonunca yüksek tutarlı metrakere birim değeri belirlenmesi durumunda bu belirlemeye göre hesaplanan verginin hukuka uygun olmadığının ilgililer tarafından yargı mercileri önüne taşınmasına olanak tanınması hak arama hürriyeti ve hukuk devleti ilkesinin bir gereği olduğu halde anılan hüküm ile bu imkan mükelleflerin elinden alınmıştır.
Anayasa Mahkemesi, yerel mahkeminin yaptığı başvuruyu Anayasa’ya aykırı bulunan Vergi Usul Kanunu’nun 49. maddesindeki hükmü, Anayasa’nın 2 ve 136. maddesine aykırı bularak oy çokluğuyla iptal edildi.
Bu kararla, takdir komisyonları tarafından belirlenen emlak değerlerine emlak vergisi ödeyen vatandaş evi, işyeri ve arsası için itiraz edebilecek ve dava açabilecekler. Emlak vergisi ödeyen vatandaşlarımıza bu şekilde itiraz yolu açıldı.
Kenan Biter / Haber7
kenan.biter@haber7.com
