Eva Gayrimenkul Değerleme Müdürü Cansel Turgut Yazıcı “2023 Gayrimenkul Sektör Vizyonu”nu değerlendirdi
Yazıcı, özellikle demografik özelliklerin mevcutta artış gösteren küçük konut grafiğinin daha da arttıracağını belirtti. Türkiye’de gelecekte konut taleplerini etkileyecek unsurlara da değinen Yazıcı orta gelirli kesimin daha da genişleyeceğini ifade etti.
2023’te konut beklentilerini ve bu talepleri belirleyecek özellikleri değerlendiren Yazıcı önümüzdeki dönemde birinci tercih olarak 110-125 m2 arası 2+1 ve 3+1 konutlara talep olacağı, ikinci tercihin ise 75-90 m2 arasında 1+1 ve 2+1 konutlara olacağını belirtti. Yatırım amacı ile ise daha küçük konutların talep göreceğini düşündüğünü de ilave etti. Konutta bugün için en fazla talep edilen fiyat aralığının ise 75-125 bin Amerikan Doları arasında olduğunu ifade etti.
Ülkemizin Nüfusu 2023’de yaşlanacak, geliştiriciler ona göre pozisyon almalı.
Konut talebini 4 temel unsur olan mülkiyet durumu, hane halkı değişimi, yatırım eğilimi ve gelir artışına bağlayan Yazıcı “Ekonomik büyümeye bağlı olarak önümüzdeki yıllarda gelirlerin dağılım kademelerinde basamakların yukarı doğru kaydığını, iyileşmeler olduğunu görüyoruz. Orta kesimin bir kısmı yukarılara doğru çıkıyor ve orta kesim genişliyor. Eğitim düzeyi ortalaması bugün 6,5 yıl gibi vasat bir düzeyde olan Türkiye’nin 2023’lü yıllarda eğitim düzeyi ortalamasının yükselmesi bekleniyor, maalesef burada niceliksel kaliteden bahsedemiyoruz. Öte yandan nüfusumuzun artış hızı azalıyor, mutlak değer olarak artmaya devam ediyoruz. Çok önemli bir gösterge ise bugün 65 yaş üstü 5 milyon insan varken, 10 sene sonra bu rakam 7.82 milyon kişiye çıkıyor. Çalışan nüfusun sosyal güvenlik sisteminde yaşlılara baktığını düşünecek olursak Türkiye’nin 2023’lü yıllından sonra bugün Avrupa’nın yaşadığı nüfusun yaşlanması zorluğu ile karşı karşıya kalacağını görüyoruz. Ülkemizin nüfusu 2023 ‘de yaşlanıyor.” dedi. Bu durumda konut ve gayrimenkul geliştiricilerinin yaşlanan nüfusun ihtiyaçlarına uygun geliştirmeler de yapması gerektiğini vurguladı. “10 yıl sonra bu segmentte oluşacak talep şimdiden sinyallarini veriyor ona göre de sektörün pozisyon alması gerekli” dedi.
Orta Gelirli Kesimin Konut Talebi Artacak.
Mülkiyet durumu açısından bakıldığında bugün kiracı olanların, önümüzdeki dönemde mülk sahibi olma isteğinin devam edeceği yönünde sinyaller de olduğunu belirten Yazıcı “ Türkiye’de hane halkı sayısı bugün 4,12 ama 2023 yılına kadar 3,79 rakamına düşmesini bekliyoruz. Yani hane halkı sayısı küçülüyor, hane sayısı artıyor. Evli olmayıp öğrenci, yaşlı gibi birlikte yaşayanların sayısı artıyor. Yani farklı ihtiyaç ve arayışlar nedeni ile daha küçük konutlara kayma eğilimi görmeye gelecekte de devam edeceğiz gibi görülüyor. İstatistiklere göre 2003 senesin 161,8 m2 olan ortalama konut büyüklüğü, 2011 yılında 144,8 m2 ye düşmüş durumda. Bu rakam daha da düşüyor. Yatırım eğilimlerin baktığımızda altın güven sırasında %41 ile birinci sırada ve gayrimenkul %19 ile ikinci, mevduat ise ancak %17 ile üçüncü sırada. Önümüzdeki dönemde de hane halklarının bu kuvvetli yatırım eğiliminin orta-uzun vadede devam edeceğini öngörülüyor Özellikle diğer yatırım araçlarındaki belirsizlikler ve dalgalanmalar nedeniyle konutun bir yatırım aracı olarak talep görmeye devam edeceği düşünülüyor. En son unsur ise gelir artışı. Ekonomik büyümedeki beklentiye bağlı olarak kişi başı gelirdeki artışlar konut talebini arttırmaya yönelik gelir, tasarruf ve kredi kullanma geri ödeme kapasitesini de genişletecek. Gelir dağılımında yaşanacak iyileşmeye bağlı olarak özelikle orta gelir grubunun konut talebinin daha hızlı artacağı öngörülüyor.” dedi.
Yeşil Alanlar Önem Kazanıyor.
Konut alırken en önemli kaynak yine konut kredisi olmaya devam edeceğini de belirten Yazıcı “Birinci el konutlar daha fazla rağbet görecek. Ancak KDV konusu değişirse bu durumun da değişebileceğini düşünüyorum. Şehir kenarlarından güvenlikli sitelerde daire talebi ilk sırada yer alacak, sistemler satacak. Sistemlerde yeşil alan, güvenlik, çocuk parkı ve market talebi devam edecek bunu sosyal donatılar izleyecek. Konut alırken en önemlisi yeri, sonra fiyatı, deprem yönetmeliğine uygun olması, evin büyüklüğü, sıfır konut ve toplu taşımaya yakınlık önem sırası ile gözetilecek kriterler olacak, orta segmente ve yaşlanan nüfusa yönelik geliştirme yapanlar kanacak”dedi.
