Posta Gazetesi köşe yazarı Ekrem Sarısu, 26 Mart 2012 tarihinde sona erecek kiralar geliri vergi beyannameleriyle ilgili olarak okuyucularından gelen soruları cevapladı
Hangi kiralar beyan edilecek? Beyan nasıl yapılıyor? Beyan süresi ne zaman bitiyor? •ZİYA
Cevap: 1 Ocak 2011 ila 31 Aralık 2011 arasında, sadece kira geliri elde etmiş olanlardan;
– Konut kira geliri istisna tutarı olan 2800 lirayı aşan tutarda konut kira geliri elde edenler,
– 23 bin lirayı aşan tutarda işyeri kira geliri (stopaja tabi tutulmuş) elde edenler,
– Hem konut, hem işyeri kira geliri elde edenlerden, konut kira gelirinin 2800 lirayı aşan kısmı ile vergi stopajına (kesinti) tabi tutulmuş işyeri kira geliri toplamı 23 bin lirayı aşanlar,
– Konut dışındaki gayrimenkulünü (büro, dükkân, mağaza ya da depo gibi) kira almadan oğluna, kızına, annesine, babasına, kardeşine ya da başka kişilere tahsis edenler,
– Konutlarında oğlu, kızı, torunu, kardeşi, annesi, babası, büyük annesi ve büyük babası dışındaki kişileri kira almadan oturtanlar,
– İşyerini vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmayanlara (örneğin, basit usulde vergiye tabi olan mükelleflere veya yabancı elçiliklere) kiralayan ve 1170 liranın üstünde kira geliri elde edenler,
– Diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenler,
elde ettikleri kira gelirlerini en geç 26 Mart 2012 Pazartesi mesai saati sonuna kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi ile bağlı bulundukları vergi dairesine beyan etmek zorundalar.
Konut kiralarının beyan şekli
2011’de 2800 liranın üstünde konut kira geliri elde edenler, kira gelirlerini beyan etmek zorundalar. Konut kira geliri beyanı çok basit. Kira gelirinden beyanname üstünde, önce 2800 lira istisna tutarı düşülecek. Kira gelirleri safi tutar üstünden vergilendirildiğinden, kira geliri istisna düştükten sonra kalan kısmından giderler düşülerek, vergilendirilecek safi kira tutarı bulunacak. Gider düşmede yasa mükellefe iki seçenek sunuyor:
1) Götürü gider usulü: Bu usulde kiranın istisna düşüldükten sonra kalan kısmından, kalan kısmın yüzde 25’i ‘götürü gider’ düşülüyor. Kalan safı kira tutarı üstünden vergi hesaplanıyor
2) Gerçek gider usulü: Bu usulü seçenler, kiranın istisna düştükten sonraki kısmı üstünden Gelir Vergisi Kanunu’nun 74’üncü maddesinde sayılan, belgeye dayanan gerçek giderlerini düşecekler. Ancak burada, gerçek giderlerin istisnaya isabet eden kısmını düşemeyecekler.
2800 liralık konut kira istisnasından yararlanma koşulları
2011’de sahibi oldukları gayrimenkulü konut olarak kiraya verenlerin, elde ettikleri kira gelirinin 2800 lirası vergiden müstesna tutulmuş bulunuyor. 2800 liraya kadar kira geliri elde edenler beyanname vermezken, bu tutarın üstünde kira geliri elde edenler, kira gelirlerini beyan etmek zorunda. Ancak, beyan ettikleri kiranın 2800 lirasını kira gelirinden istisna olarak düşerek, vergi avantajı sağlıyorlar. Ancak, 2800 liralık konut kira geliri istisnasından yararlanmanın bazı şartları var.
Kira gelirinin tam ve eksiksiz beyan edilmesi gerekiyor
2800 liralık istisnadan yararlanmak için konut kira gelirinin eksiksiz ve tam olarak zamanında beyan edilmesi gerekiyor.
Konut kira gelirlerinin eksik beyan edilmesi veya kanuni süresinden sonra geç beyan edilmesi (pişmanlıkla beyan edenler hariç) veya hiç beyan edilmemesi halinde bu istisnadan yararlanılamayacak.
Ticari, zirai ve meslekî kazanç sahipleri yararlanamayacak
2011’de elde ettiği ticari, zirai ve mesleki kazancından dolayı yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olanlar, 2800 liralık istisnadan yararlanamıyor.
Yani bakkal, manav, konfeksiyoncu, sarraf, mobilyacı, nakliyeci, galerici, emlakçı, çiftçi, doktor, avukat, muhasebeci gibi elde ettikleri konut kira gelirlerinin miktarı ne olursa olsun beyannamelerine dahil edecekler.
Ekrem Sarısu/Posta
