Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Afet Yasası kapsamında gerçekleşecek dönüşüm için 20 yıllık bir program hazırladı ancak dönüşümün büyük bölümünün 2 yılda gerçekleşmesi planlanıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, “2 yılda dönüşümü yapabilmek, salaş, kaçak, projesiz, ruhsatı, iskanı olmayan binalardan Türkiye’yi kurtarmak için gayret içinde olacağız. Kararlı olduğumuzu ve bu işi başaracağımızı vatandaşa aktaracağız. Ondan sonra 5 yıl, 7 yıl, 10 yıl, 12 yıl, 15 yıl ve 20 yıllık planlarla dönüşüm tamamlanır” diye konuştu. Afet riski altındaki alanların dönüşümünün tamamlanabilmesi için öncelikle riskli yapıların belirlenmesi gerekiyor. Bunun için de şu yollar izlenecek:
Riskli yapıların tespiti
· Riskli yapılar; belediyeler ve il özel idareleri tarafından tespit edilecek ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bildirilecek. Bu tespit, büyükşehirlerde büyükşehir belediyesince veya ilçe belediyeleri aracılığıyla yapılacak. Bakanlığın riskli yapıların tespitini TOKİ’den ve ilgili belediyeden isteme yetkisi de bulunuyor.
· Verilen sürede tespitler yapılamazsa, bakanlık yaptıracak.
· Riskli olduğu belirlenen yapı, 10 gün içerisinde tapu müdürlüğüne bildirilecek.
· Riskli alanlarda ve rezerv yapı alanlarında olup Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar, bakanlığa tahsis edilebilecek veya bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye ve ilgili belediyeye bedelsiz olarak devredilebilecek. Hazine dışındaki kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ise Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye ve belediyeye devredilebilecek.
· Riskli olarak belirlenen alanların sınırları içinde yer alan ancak herhangi bir risk taşımayan yapılar da dönüşümün bütünlüğü açısından kanunun hükümlerine tâbi olabilecek.
15 gün içinde itiraz
Riskli alan belirlenmesinin ardından sıra üzerindeki yapıların tespitine gelecek. Yapılan incelemelere hak sahipleri 15 gün içersinde itiraz edebilecek. İtirazlar 4 öğretim görevlisi ve 3 bakanlık görevlisinden oluşacak 7 kişilik teknik heyet tarafından değerlendirilecek. Heyet, kesin kararı verecek ve tapu üzerine şerh konulacak. Bu yerlerdeki binalar yıkılarak, arsa haline gelen taşınmazlardaki daha önce kurulan kat irtifakı ve kat mülkiyeti, malikleri adına payları oranında tescil edilecek.
Elektrik-su verilmez
Kanun kapsamında bakanlık veya uygulamayı yürüten TOKİ ve İdare, riskli alanlarda veya yapılarda dönüşüm esnasında her türlü imar ve yapılaşma işlemlerini geçici olarak durdurma hakkına da sahip olacak. Öte yandan, bu kapsamdaki yapılar tahsis ve devir işlemleri sonuçlandırılıncaya kadar Maliye Bakanlığı’nca satılamayacak, kiraya verilemeyecek. Talep edilmesi hâlinde, riskli alanlardaki yapılar ve riskli yapılara elektrik, su ve doğalgaz hizmetleri verilmeyecek. Verilen hizmetler durdurulacak.
Tanıtım ofisleri İstanbul İzmir ve Bursa’da açılıyor
YASANIN vatandaşlara anlatılması için kurulacak tanıtım ofislerinin öncelikle İstanbul, İzmir ve Bursa’da kurulacağını dile getiren Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, “Gerekirse Kocaeli’de de bir birim kuracağız.
Diğer illerimizde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’miz var. Bu konuda onları bilinçlendirdik, devamlı bilinçlendiriyoruz. Ayrıca çok yoğunluğun olduğu bölgelerde ayrı birimler kuracağız. İstanbul’da mesela çok yoğunluk var, ayrı bir mobilize birim kuracağız. Ankara’ya genel müdürlüğe bağlı olacak. Daha pratik ve daha çabuk çalışacak” dedi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sorularınızı yanıtladı
Kanun çıktı, şimdi ilk adım olarak ne yapılacak?
– Kanun çıktı ve riskli alan ve riskli yapı belirleme konusunda idareler yetkilendirildi. Yetkili idarelerden, vatandaşlarımızdan gelen talepler doğrultusunda dönüşüm başlayacak, zaten bugün itibari ile bu süreç başladı.
Bu konuda hangi kurumlar görevli ve yetkili?
– Kanunun uygulamalarında Bakanlığımız koordinatörlük görevini üstlenmiş durumda, bizimle birlikte TOKİ, Valilikler, İl Özel İdareleri, Büyükşehir Belediyeleri, Belediyeler, Bakanlığımızca yetkilendirilen Büyükşehir İlçe Belediyeleri de çalışmaları yürütecektir.
Vatandaş olarak en doğru bilgiyi nereden alabiliriz?
– Bakanlığımızdan ve Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden vatandaşlarımız bilgi alabilirler.
İstanbul’da ve Türkiye’de dönüşüm ne zaman başlayacak? Bize 3-4 yıldan önce çivi çakılmaz diyorlar, doğru mu?
– Kurum ve kuruluşların yetkilendirilmesi ile süreç başladı. Bugün yapısının riskli olduğunu tespit eden vatandaşlarımız yarın uygulamaya başlayabilirler. Elbette alanlar üzerinde yapılacak çalışmalar daha uzun soluklu projeler şeklinde olacak ama 3-4 yıldan önce çivi çakılamaz demek doğru değil.
Dönüşüm ilk hangi bölgede başlayacak?
– Afet eksenli dönüşüm öncelikle 1. derece deprem kuşağında yer alan ve nüfus yoğunluğu fazla olan yerlerden başlayacak. 2 yıldan 20 yıla kadar değişen zaman aralıklarında proje adımlarını gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Projenin nerelerde uygulanacağına yönelik bir önceliklendirme yapabilmek için risk analizi yapıldığında, en öncelikli yerler olarak nüfus yoğunluğunun en fazla ve afet riskinin en yüksek olduğu alanlar karşımıza çıkıyor. Risk altındaki yerleşim yerlerinde en hazır, vatandaşla anlaşmış ve istekli belediyeler öncelikli olacak.
Oturduğum mahallede nasıl bir dönüşüm planlandığını nerden öğreneceğim?
– Kanun uyarınca Bakanlar Kurulu’nca riskli alan olarak kararlaştırılan alanlar Resmi Gazete’de yayımlanarak duyurulacak ve projenin yürütücüsünün hangi idare olduğu da belirlenecek. Bu aşamadan sonra vatandaşımız yetkili idarelerden her türlü bilgiyi edinebilecekler.
Riskli yapının tespit ve yıkım masraflarını kim ödeyecek?
– Biz bugün için riskli yapı tespitini vatandaşlarımızın kendi gönül rızaları ile yaptırmalarını arzu ediyoruz. Tespit masrafları malikler tarafından karşılanacak, ancak tespit masraflarına destek olmak üzere bakanlığımızca yapısını tespit ettirmek isteyen vatandaşlarımıza tespit kredisi verilecek. Bakanlık veya belediyeler tarafından yapılan yıktırmanın masrafları için, yıkılan binanın paydaşlarının müteselsil sorumlu olmalarını sağlamak üzere tapu kaydındaki arsa payları üzerine masraf tutarında müşterek ipotek belirtmesinde bulunulacak. Bu çerçevede vatandaşlarımıza yıktırma kredisi verilebilecek.
Verilen sürede evimi yıktıramazsam ne olacak?
– Uygulamaya başlanmadan önce, riskli yapıların yıktırılması için, bu yapıların maliklerine altmış günden az olmamak üzere süre verilecek. Bu süre içinde yapı, malik tarafından yıktırılmadığı takdirde, yapının idari makamlarca yıktırılacağı belirtilerek ve tekrar süre verilerek tebligatta bulunulacak. Verilen bu süre içinde de maliklerince yıktırma yoluna gidilmediği takdirde, yapıların tahliyesi ve yıktırma işlemleri, mahallî idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından yapılacak.
Evler yıkıldığında biz nerede kalacağız?
– Riskli yapılar herhalükârda yıkılacak, yıkım belli bir program çerçevesinde olacak, bir taraftan riskli binalar yıkılırken bir taraftan da yeni binalar yapılacak, bu kapsamda rezerv alanlarda yapılacak konutlar da dönüşümü gerçekleştirmek noktasında çok yararlı olacak. Riskli yapıların sahipleri konutlarını yeniden yaptırırken kendilerine kira yardımı da yapılabilecek.
Hürriyet
