Başladı başlayacak bu ayın içinde ilk kazmalar vurulacak diye yazıp durduğumuz kentsel dönüşüme en büyük darbe belediyelerden geldi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kentsel dönüşüm yasası kapsamında riskli alan ve riskli binaların tespit edilmesinde öncelik tanınan belediyelere gönderdiği rezerv alan ve riskli yapıları belirleyip bakanlığı gönderin çağırısına bugüne kadar sadece birkaç belediyeden yanıt geldi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdür Yardımcısı Murat Oral, 81 ilin belediyelerine 19 Haziran 2012 tarihi itibariyle riskli alanları belirlemeleri amacıyla mektup gönderdiklerini belirterek, “Birkaç belediye dışında mektuba cevap veren belediye olmadı” dedi.
14 milyon konut incelenmeli
TSKB Gayrimenkul Değerleme ve Arkitera işbirliği ile düzenlenen “Afet Yasası: Gayrimenkul’de Yeni Bir Dönem mi?” panelinde konuşan Oral, Türkiye’de 19 milyon konut olduğunu söyledi. Bu konutlardan 5 milyon konutun 2000’li yıllarda yapıldığına değinen Oral, “14 milyon konut incelenmeli. Bunun da yaklaşık 6 milyonunun büyük risk altında olduğunu düşünüyoruz. Bu kapsamda öncelikle birinci derecede deprem bölgelerinden dönüşümü başlatmak istiyoruz” dedi.
İstanbul’da 250 bin bina yıkılacak
Panelde konuşan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm Daire Başkanı İdris Atabey de dönüşüm yasasının belediyelerle işbirliği içinde yapılmasının öngörüldüğünü belirterek, İstanbul’da 150 bin binanın risk altında olduğunu söyledi. Olası bir afette bunların 140 bininin ağır hasar alabileceğine dikkat çeken Atabey, “Proje bütünlüğü sağlamak için 150 bin binanın yanı sıra 100 bin bina daha yıkmak gerekiyor. Yani 250 bin bina yıkılacak” dedi.
Güçlendirme yapılabilecek
Dönüşümde önceliği İstanbul, Kocaeli, Adapazarı, Bursa ve İzmir’e vereceklerini ifade eden Oral, deprem riski taşıyan bölgeleri belirledikten sonra yıkımlara başlayacaklarını söyledi. Oral, yıkımdan sonra yapılacak projede 3/2 çoğunluk şartı arayacaklarını vurgulayarak, “Kalan 3/1’in hissesi diğer kat maliklerine satılacak. Alan olmazsa kamulaştırma yapılacak. 3/2 sağlanamazsa da Bakanlık tarafından kamulaştırılacak” diye konuştu. Oral, riski bölgede bulunmasa bile riskli olduğu tespit edilen yapıların güçlendirilmesinin de mümkün olduğunu kaydetti.
Yıllık kaynak ihtiyacı 35 milyar dolar
Oral, kentsel dönüşümün büyük bir maliyetinin bulunduğunun altını çizerek, 20 yıllık süreçte yapılması planlanan dönüşüm için 700 milyar dolara ihtiyaç olduğunu söyledi. Bu rakamın her yıl 42 milyar dolarlık bir kaynak olduğuna işaret eden Oral, en büyük gelir beklentisinin ise 20 milyar lira ile 2B arazilerinden geleceğini ifade etti.
Fikirtepe’de 5 yıllık süre daralıyor
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm Daire Başkanı İdris Atabey, imar artışıyla gündeme gelen Fikirtepe’de hak sahiplerinin çok fazla talepte bulunduğunu belirterek, “Orada görüşme yapan inşaat firmaları bize vatandaşları ‘çok şey istiyorlar, iş tıkanıyor’ diye şikayet ediyor. Fikirtepe’deki imar artışı 5 yıl için verildi. Şimdiye kadar önemli bir bölümü geçti. Vatandaşların bir an önce anlaşmalarını yapması gerekiyor” uyarısını yaptı.
Özel sektör dönüşümde yer almalı
Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya ise, sektöre dışarıdan giren firmaların piyasayı bozduğundan şikayet ederek, “İsteyen herkes elini kolunu sallayarak sektöre giriyor. Bunun sınırlandırılması gerekiyor. Fikirtepe’nin yarısıyla görüştük. Yüzde 60’lar isteniyor. İnsanların yüksek beklentilerini aşağı çekmek gerek, yoksa dönüşüm olmaz. Dönüşümde büyük bir finansmana ihtiyaç bulunuyor. Sektörde 50 tane kalburüstü firma var. Bu firmalar dönüşümün içinde olmalı yoksa sıkıntılar oluşur” diye konuştu.
Emine AÇAR / Bugün
