Kentsel dönüşümün 6 aylık karnesi çıktı. 7 milyon binanın ‘dönüşeceği’ Türkiye’de, Afet Yasası kapsamında belediyeler, bakanlığa sadece 20 proje gönderdi. Projelerin şu ana kadar 2 tanesi kabul edildi.
20 tane proje geldi, 2’si onaylandıTürkiye, deprem tehlikesine karşı riskli binaları hızla yıkmaya başladı.
Türkiye aylardır depreme karşı dönüşümü konuşuyor. Van depreminden sonra gündeme gelen, binaların depreme karşı dönüşümü, ‘Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’ ile hız kazandı. Türkiye’deki 20 milyon binanın 7 milyonunun yıkılıp yeniden yapılacağı dönüşümün startını Başbakan Recep Tayyip Erdoğan , Esenler’de verdi. Türkiye için dönüm noktası olacak kentsel dönüşümde ilk yıkımlar; Adana , Afyonkarahisar , Ağrı , Amasya , Ankara , Aydın , Balıkesir , Bilecik , Bitlis, Bolu, Bursa, Çanakkale , Denizli, Düzce, Edirne, Elazığ, Erzurum, Gaziantep , Hakkâri, Hatay , İstanbul , İzmir , Kahramanmaraş, Kırıkkale, Kırşehir, Kocaeli, Malatya , Nevşehir, Samsun , Sinop, Tekirdağ, Tunceli ve Van’ın da yer aldığı 33 ilde başladı. Bugüne kadar 3 bin 169 bina, 6 bin 404 daire ve 34 hizmet binası yıkıldı. Ancak projeler yıkımlar kadar hızlı olmadı.
Sadece 20 proje
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre dönüşümün altı aylık karnesini çıkardık. Bakanlığın “Projelerinizi hazırlayın” çağrısına rağmen yaklaşık 3 bin belediyenin bulunduğu Türkiye’de ‘Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’ kapsamında sadece 20 belediye, riskli alan tespit edip bakanlığa başvurdu. Yapılan incelemelerde şu ana kadar sadece İstanbul’un Esenler ilçesi, Havaalanı ve Tuna, Beyoğlu ilçesi, Sütlüce ve Örnektepe Mahalleleri, Bakanlar Kurulu kararı ile riskli alan ilan edildi.
312 bin metreküp moloz
Yıkımlarda patlayıcı, uzun erişimli yıkım makinesi, kat eksiltme ve silindir metodunun yanı sıra çeşitli yıkım teknikleri halen araştırılıyor. Çıkan inşaat atıklarının dönüştürülebilmesi için de çalışma yapılıyor. Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü koordinesinde yürütülen geri dönüşüm teknolojileri ve geri kazanılmış ürünlerin kullanım alanlarına ilişkin çalışmalarda ise sona yaklaşıldı. Ayrıca yerli ve yabancı yatırımcı da bu konuda fizibilite çalışmaları yapıyor. Bugüne kadarki yıkımlarda, 312 bin metreküp, yaklaşık iki Türk Telekom Arena Stadyumu’nu dolduracak kadar inşaat atığı ortaya çıktı. Yıkım sonrası ortaya çıkan inşaat atığı, çalışma ve mevsim şartları, coğrafik özellikler ve işin miktarına göre 50-70 gün içinde kaldırılacak. Molozlar, belediyelerin belirlediği alana dökülecek. İş teslimini geciktiren şirketlere ise sözleşme bedelinin on binde 6’sı oranında para cezası uygulanacak.
İstanbul’dan destek istedi
1 milyon 600 bin binanın yüzde 70’inin kaçak olduğu İstanbul’dan yeteri kadar kentsel dönüşüm projesi alamayan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar bunun üzerine 26 belediye başkanı ve 39 ilçe başkanı ile toplantı yapıp, kentsel dönüşüm konusunda destek istedi.
‘Belirsizlikler etkiliyor’
Dönüşümün yavaş ilerlemesini, yasadaki belirsizliklere bağlayan Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhçu, “Kentsel dönüşüm için sağlıklı bir altyapı oluşturulmadı. Hem vatandaşın hem yerel yöneticilerin kafası karışık. Bazı yerlerde vatandaşa baskılar uygulanıyor” dedi.
5393’e göre 40 projenin 16’sına vize
Daha önce de yürürlükte olan 5393 Sayılı Belediye Kanunu çerçevesinde ise bakanlığa, 7 ilden dönüşüm için 40 proje başvurusu yapıldı. Projelerin 16 tanesine Bakanlar Kurulu’ndan vize çıktı. İşte dönüşüm izni verilen projeler: “Kocaeli Yenimahalle, Gebze Güzeller Mahallesi, Derince Körfezi, Derince gişeler ve fuar alanı, Osmaniye Kadirli, Çankırı merkez, Gaziantep’in Şahinbey ilçesi, Türktepe, Etiler ve Özdemirbey Mahalleleri, Bingöl merkez ve İnönü Mahallesi, Ankara Yenimahalle Atatürk Orman Çiftliği Yenileme Alanı, İzmir’in Karabağlar Uzundere, Torbalı Çaybaşı, Bayındır Necati Uza, Hatay,Yenice, Gaziemir Aktepe , Ermez ve Karşıyaka ilçesi Örnekköy Mahalleleri.”
İşte dönüşüme karar verecek 43 kurum
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı dönüşümde riskli bina tespitleri için, çoğunluğu üniversitelerden oluşan Türkiye’de 43 kurumu yetkilendirdi. İşte o kurumlar: “KARYAPSAN, İstanbul Kültür, Fatih, Sakarya, Erzincan, Uludağ, Kocaeli, Dokuz Eylül, Balıkesir, İstanbul Aydın, İstanbul Teknik, Gazi, Eskişehir Osmangazi, Yıldız Teknik, Karadeniz Teknik, Dicle, Atatürk, Fırat, Mustafa Kemal, Pamukkale, İstanbul, Maltepe ve KTO Karatay Üniversitesi, Emlak Pazarlama İnşaat Proje Yönetimi ve Tic. A.Ş.,İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi, Türk Mühendislik Müşavirlik Müteahhitlik A.Ş., Tektaş Mühendislik, TK İnşaat, Eskon Esenler İnşaat ve Eğitim Sanayi Ticaret A.Ş., Türkiye Deprem Vakfı, AKS İnşaat, Üçer Müşavir Mühendislik, Epoksi Mühendislik, ART-YOL, Cevdet Aygören Mühendislik, AKY Tasarım Planlama, İlbank A.Ş., PRJ Mühendislik İnşaat ve GEDAŞ Gayrimenkul Değerlendirme”
Haber: ERCAN SARIKAYA – ercan.sarikaya@radikal.com.tr
