İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, il özel idaresi, büyükşehir belediyesi, büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyesi, belediye ve organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği tarafından verilecek. Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacak ve çalıştırılamayacak.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Sıhhi ve gayrisıhhi işyerleri ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatlandırılması ve denetlenmesine dair iş ve işlemleri kapsayan yönetmelikte, yetkili idare olarak , belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresi, büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesi, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe veya ilk kademe belediyesi, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeyi ve organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği gösteriliyor.
Yönetmeliğe göre, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri şu şartları taşımak zorunda olacak:
-İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta öngörülen tedbirlerin alınmış olması,
-Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamına giren gayrimenkullerin, tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve benzeri eğlence ve toplantı yerleri; fırın, lokanta, pastane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri; imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi işyerlerinin açılması hususunda kat maliklerinin oy birliği ile karar alması,
-Tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında aksine bir hüküm yoksa, kat maliklerinin oy çokluğu ile aldığı kararın bulunması,
-Özel yapı şeklini gerektiren sinema, tiyatro, düğün salonu, otel, hamam, sauna; ekmek fırını ile akaryakıt, sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış doğal gaz ve sıkıştırılmış doğal gaz istasyonu için yapı kullanma izin belgesinin alınmış olması,
-Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde genel asayiş ve güvenlik yönünden yetkili kolluk kuvvetinin görüşünün alınmış olması,
-Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin, patlayıcı, parlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddeler üretilen, satılan, kullanılan, depolanan yerler ile gaz dolum tesislerine mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması,
-Karayolu kenarındaki işyerleri için karayolu trafik güvenliğinin sağlanmış olması,
-Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri; patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddelerin üretildiği, satıldığı ve depolandığı işyerleri; otuz kişiden fazla çalışanın bulunduğu her türlü işyerleri, ana giriş kapıları dışında cadde ve sokağa doğrudan bağlantısı olmayan ve birden fazla işyerinin bir arada bulunduğu işhanı, çarşı ve benzeri işyerlerinde yangına karşı gerekli önlemlerinin alındığını gösteren itfaiye raporunun alınması, diğer işyerlerinde ise yangına karşı gerekli tedbirlerin alınmış olması,
-Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinden meyhane, bar, kahvehane, kıraathane, elektronik oyun merkezi ile açıkta alkollü içki satılan işyerlerinin okul, yurt, mabet bina ve tesislerine mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması,
-Sınai, tıbbi ve radyoaktif atık üreten işyerlerinde bu atıkların toplanması, taşınması, depolanması, işlenmesi ve bertarafı konusunda gerekli tedbirlerin ve izinlerin alınmış olması, -Engellilerin işyerine giriş ve çıkışları için gereken kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmış olması.
” -DENETİMLERİ YETKİLİ İDARELER YAPACAK
– İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra gerekli denetimleri, yetkili idareler yapacak. Turizm işletme belgeli tesisler, işletme belgesinin düzenlenmesine esas hususlarla ilgili olarak sadece Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından denetlenecek. Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacak ve çalıştırılamayacak. İşyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, işyerlerini bu yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Sıhhi İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı/Beyan Formu ve Gayrisıhhi Müessese Açma Ruhsatı Başvuru/Beyan Formu’nu doldurarak yetkili idareye başvuracak. Adresi ve işleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerlerine, ana faaliyet dalı esas alınarak tek ruhsat düzenlenecek. Tali faaliyet konuları ruhsatta ayrıca belirtilecek. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı, işyerinde herkesin görebileceği şekilde asılacak.
-SIHHİ İŞYERİ AÇMAK İSTEYENLER
– Sıhhi işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, işyerlerini bu yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Sıhhi İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Başvuru -Beyan Formu’yla yetkili idareye müracaat edecek. Başvurunun yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verilecek. Birinci, ikinci ve üçüncü sınıf Gayrisıhhi müesseseler için yetkili idarece inceleme kurulları oluşturulacak. Bu kurulların raporu doğrultusunda ruhsat verilecek. Organize sanayi bölgelerinde inceleme kurulu oluşturulmayacak.
-SAĞLIK KORUMA BANDI
– Sanayi bölgesi, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgeleri ile bu bölgeler dışında kurulacak birinci sınıf gayrisıhhi müesseselerin etrafında, sağlık koruma bandı konulması zorunlu olacak. Sağlık koruma bandı mülkiyet sınırları dışında belirlenemeyecek ve bu alan içinde mesken veya insan ikametine mahsus yapılaşmaya izin verilmeyecek. Sanayi bölgesi, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgesi içindeki tesisler ile ikinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhi müesseselerin etrafında da müessesenin faaliyeti gerektirdiği takdirde, inceleme kurulunun kararına istinaden yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği kişi tarafından sağlık koruma bandı oluşturulmasına karar verilebilecek. Sağlık koruma bandı, inceleme kurulları tarafından tesislerin çevre ve toplum sağlığına yapacağı zararlı etkiler ve kirletici unsurlar dikkate alınarak belirlenecek. Sağlık koruma bandı, sanayi bölgesi sınırı esas alınarak tespit edilecek. Yer seçimi ve tesis kurma izni, tesisin imara uygun olması şartıyla verildiği tarihten itibaren 5 yıl süreyle geçerli olacak. İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhi müesseseler için yer seçimi ve tesis kurma izni aranmayacak. Projesine uygun olarak inşa edilmiş birinci sınıf gayrisıhhi müesseselere, süresi 1 yılı geçmemek üzere deneme izni verilebilecek. Deneme izni sonunda çalışmasında sakınca bulunmadığı anlaşılan birinci sınıf gayrisıhhi müesseselerin çalışabilmesi için müracaatı takip eden 7 gün içinde yerinde inceleme yapılacak. Deşarj ve emisyon izin belgesi veya analizi, mevzuat hükümlerine uygun olan yerler için diğer tüm bilgi ve belgeler de dikkate alınmak suretiyle açılma izin raporu düzenlenecek ve yetkili idareye sunulacak. Yetkili idare tarafından üç gün içerisinde işyeri açma ruhsatı düzenlenecek. Birinci, ikinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhi müesseseler, ruhsat verilmesinden sonra toplum ve çevre sağlığı açısından zararlı olan işletmelerin faaliyeti, noksanlıklar ve aykırılıklar giderilinceye kadar derhal durdurulacak.
-UMUMA AÇIK YERLER
– Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde içkili yer bölgesi, mülki idare amirinin genel güvenlik ve asayiş durumu hakkındaki görüşü doğrultusunda belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından tespit edilecek. İçkili yer bölgesi haricinde içkili yer açılamayacak. İçkili yer bölgesi olarak tespit edilemeyecek yerler ise şöyle:
-Hükümet binaları, hapishane ve ıslah evleri; her türlü mabet, dini kurum ve kuruluşlar; sanat müesseseleri, maden ocakları, inşaat yerleri; patlayıcı, parlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddeler üretilen, satılan ve depolanan yerler ile gaz dolum tesisleri yakınında,
-Konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyolları ve karayollarının her iki tarafında sınır çizgisine ikiyüz metreden yakın mesafe içinde,
-Otogar ve otobüs terminallerinde, -Resmi ve özel okul binaları, ilk ve orta öğretim öğrencilerinin barındığı öğrenci yurtları ile anaokullarına yüz metreden yakın mesafe içinde. Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, resmi ve özel okul binaları, ilk ve orta öğretim öğrencilerinin barındığı öğrenci yurtları ile anaokullarından kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklıkta bulunması zorunlu olacak. Özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ile okullar dışındaki diğer özel öğretim kurumları bu türdeki işyerleri ile aynı binada bulunamayacak. Turizmin yoğun olduğu yörelerdeki okulların tatil olduğu dönemlerde bu işyerleri ile okullar arasında yüz metre şartı aranmayacak. Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılış ve kapanış saatleri belediye sınırları içinde belediye encümeni, bu yerler dışında il encümeni tarafından tespit edilecek. Kanuni istisnalar saklı kalmak üzere; eğlence, oyun, içki ve benzeri amaçlı umuma açık yerlerde onsekiz yaşından küçükler çalıştırılamayacak. Bu yerlerde çalıştırılacak kişiler yetkili idareye nüfus cüzdanı örneği, Adli sicil belgesi, Bulaşıcı hastalığı olmadığına dair resmi sağlık kurumundan alınacak sağlık raporu da eklenerek bildirilecek. Sahneye münhasır olarak sanatını icra edecek sanatçılar için bu belgeler istenmeyecek. Çalışmanın devamı halinde sağlık raporu her altı ayda bir yenilenecek. Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde, genel kadın olarak tescil edilenler çalıştırılamayacak, müşteri ile beraber yiyip içerek müşterinin eğlenmesini sağlayan konsomatrisler sadece pavyon ruhsatlı yerlerde çalışabilecekler.
-KORUNMASI GEREKENLER VE YASAKLAR
– Yönetmelikle, kendisini idare edemeyecek derecede sarhoş olanlara içki verilmesi de yasaklandı. Yönetmeliğe göre, Turizmi Teşvik Kanununun 19. maddesi hükümleri saklı kalmak üzere onsekiz yaşından küçüklerin yanlarında ebeveynleri, veli veya vasileri olsa bile bar, pavyon, gazino, meyhane gibi içkili yerler ile kıraathane ve oyun oynatılan benzeri yerlere alınması ve onsekiz yaşından küçüklere her çeşit alkollü içki verilmesi ile nargilelik tütün mamulleri sunulması yasak olacak. Kumar kastı olmaksızın okey ve benzerleri ile her türlü kağıt oyunları ancak kahvehane ruhsatlı yerlerde oynanabilecek.
-BÖLÜCÜ İNTERNET SAYFALARINA GİRİLEMEYECEK
– Yönetmeliğe göre, internet kafelerde bulunan bilgisayarlarda bilgi ve beceri artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki oyunların oynatılması serbest olacak. Yönetmelikle, internet kafelerde, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, Anayasal düzene, genel güvenliğe ve genel ahlaka zararı dokunacak internet sayfalarına erişimin sağlanması ise yasaklandı. Yönetmelikle ayrıca, İçişleri Bakanlığı’nın 9.3.1989 tarihli İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliği ile Sağlık Bakanlığı nın 26.9.1995 tarihli Gayri Sıhhi Müesseseler Yönetmeliği de yürürlükten kaldırıldı.
(Osman Midilli)
