Fatih Sultan Mehmet’in, İstanbul’u fethederken gemileri karadan yürütüp Haliç’e indirdiği söylenir. Şimdi ise İstanbul’un yer altında tüneller kazılıyor, raylar döşeniyor
Önemli bir kısmı 2012 yılında bitecek olan bu çalışmalarla İstanbul baştan başa metro ağıyla örülmüş olacak.iz İstanbul’un üstünde bir oraya bir buraya koştururken yerin altında bambaşka bir hayat yaşanıyor. İş makinelerinin dayanılmaz gürültüsü eşliğinde çalışan yüzlerce el, yer altı ulaşım ağını örüyor şehrin. Bir yandan metro tünelleri kazılırken diğer yandan raylar döşeniyor hızla. İstanbul’un trafik sorununa çözüm olması için yapılan metro inşaatları sürerken, tamamlananları görücüye çıkıyor. Önemli bir kısmı 2012 yılında bitecek olan bu çalışmalarla İstanbul baştan başa metro ağıyla örülmüş olacak. Bu kez rotamızı yeryüzünün güzelliklerine değil, yer altında işleyen ellere çevirdik. Kimi zaman Boğaz’ın altında yürüdük kimi zaman tüneller arasında kaybolduk.
Boğaz’ın sularının altında yürümek
Birinci gün istikamet İstanbul’un yıllarca özlemini kurduğu Sultan Abdülmecit’in ilk projelerini çizdiği Marmaray. Bismillah deyip Üsküdar şantiyesinden giriş yaptık. Demir iskeleye kurulmuş ve adım attıkça sallanan merdivenlerden iniyoruz inşaat alanına. Uyarılar başlıyor: Baretini giy, Can güvenliğine dikkat… Yukarıdan bakınca beton ve demir yığını gibi görünen inşaat alanında hummalı bir çalışma var. İşçiler, istasyonun katları için dev kalıplar örüyor. Asya’yı Avrupa’ya karadan bağlayan tünellerden birine giriyoruz.
Sonu görünmeyen tünelin diğer ucunda Yenikapı var. Karanlıkta yanlış bir yere basmamak için adımları dikkatle atmak şart. Dışarıdaki havanın sıcak olmasına inat tüneller oldukça soğuk. Şimdiye kadar 15 bin kişiyi misafir eden Marmaray inşaatının en gözde noktası şüphesiz tüp tüneller. Dev beton tünel, Marmara’nın dibinde oturuyor. Boğazın üstünden gemiler altından biz geçiyoruz usulca. Gözümüzde 2013 yılındaki seferler canlanıyor. Günde kaç kere geçilecek bu tünellerden, kim bilir?
İkinci gün rota İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı Anadolu yakasının ilk metrosu, Kartal-Kadıköy hattı. Taşocakları Yaklaşım tünelinden girdiğimiz hattın ray döşemesinin yarıdan fazlası bitmiş durumda. Mayıs başında vagon indirilmeye başlanan hatta test sürüşleri başlamış bile. Vagonlardan birine atlıyoruz. Makinistler testler yapıyor. Yeni elbise gibi temiz kokuyor vagonların içi. Koltukların üzerindeki ambalajlar hediye paketi gibi halka sunulmayı bekleyen bu vagonların bekleyişini gösteriyor.
Soğanlık-Kozyatağı istasyonlarında işçiler adeta arı gibi çalışıyor. Malum, yakında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan burada deneme sürüşü yapacak. Çalışanlar heyecanla bitince ortaya çıkacak olan tabloyu anlatıyor. Bitiş tarihi 2011 gibi görünüyor. Ama çalışanların iddiası, bu hızla daha erken bitecek.
Üçüncü durak Haliç Metro Geçiş Köprüsü çalışmalarının yapıldığı Karaköy Şantiyesi. UNESCO tarafından onay bekleyen köprünün ayakları için demir kalıpların yapımı devam ediyor. Haliç manzarasına karşı dev demir kalıplar örüyor işçiler. Karaköy’den Süleymaniye’ye geçerek Taksim metrosunu Yenikapı’ya ulaştıracak tünellere giriyoruz. Yapımı tamamlanan tüneller, üzerindeki tarihi ahşap binalara hiçbir zarar vermeden sessiz sedasız kazılmış. Baykuş gözü olarak tanımlanan tüneller, korku filmlerine mekan olacak cinsten. Tünele girmek de yürek istiyor, durup bakmak da. Bir cesaret çalışmaların tamamlandığı tünelin ucuna gelip Karaköy’se selam ediyoruz.
Yenikapı’da arkeolojik kazı rekoru kırılıyor
İstanbul’da tarih Yenikapı’nın metro entegre istasyonu olmasına karar verildiği an, yeniden yazılmaya başladı dersek çok da yanlış olmaz. Bir tarafta iş makinelerinin çalıştığı diğer yanda fırçaların işlediği bir yer Yenikapı. 8500 yıl öncesine ait bulgular çıkan Yenikapı’da Cilalı Taş devrine ait topraklara ayak basıyoruz. Ayakkabının altında ezilen midye kabuklarının sesine iş makinelerinin sesi karışıyor. Neyse ki toprak ve midye kabukları tarihi eser sayılmıyormuş. “Bu kadar ince düşünürsek, işin içinden çıkamayız.” diyorlar ve heyecanla neler bulduklarını, nasıl bir çalışma yaptıklarını anlatıyorlar. Anadolu arkeoloji sistemine göre 30 yılda yapılacak çalışmayı 6,5 yılda yapmışlar.
Son durak Başakşehir
Son durak: Otogar-Bağcılar/Başakşehir-Olimpiyat Köy metro inşaatı. Hattın kilit noktası sayılan Başak4, Olimpiyat Köy ve Kirazlı1 istasyonlarına gidiyoruz. Kirazlı1 aktarma istasyonunda ince işlerin yapımına başlanırken Başak4 ve Olimpiyat Köy istasyonu kullanıma hazır halde. Olimpiyat Stadı’nın hemen önünde istasyon. Seferler başladığında sporseverlerin akınına uğrayacak istasyon tamamlanmış durumda. Uzun süren otobüs yolculuğuyla göz korkutan Başakşehir’deki metro inşaatlarına iniyoruz. Otobüsle ne kadar zamanda gelirdim, metroyla ne kadar zamanda gelirim hesapları yapıyoruz. İstasyonlarda çarşı katlarının olması da cabası. Hem alışverişi kolayca yapacağız hem de bitmek bilmeyen otobüs yolculukları tarihe karışacak.
Raylı sistem istanbul’un trafiğini rahatlatacak
İstanbul’da üç ana arterde inşaatlar devam ediyor. Yenikapı’da arkeolojik kazı rekorları kırılırken, Kartal-Kadıköy hattında tünel kazma rekoru kırılıyor. Marmaray, Kadıköy-Kartal-Kaynarca, Otogar-Bağcılar/ Başakşehir-Olimpiyat Köy ve Yenikapı entegre istasyonunun hizmete girmesi ile birlikte İstanbul trafiği nefes alacak. Raylı sistemlerin ulaşımdaki önemi katlanarak yüzde 6-7’den yüzde 30 civarına çıkacak.
Marmaray
Marmaray inşaatının yüzde 70’i tamamlanmış. 29 Ekim 2013’te ilk sefer başlayacak. Gebze’den Halkalı’ya 76 km uzunluğundaki Marmaray’ın en göz alıcı noktası şüphesiz şimdiye kadar 15 bin kişinin ziyaret ettiği batırma tüp tüneller. İstanbul Boğazı’nın altındaki batırma tüp tünellerin uzunluğu 1387 metre. Toplam 76 kmlik hattın 63 km yüzeysel geçişi kapsıyor. 40 istasyonun 36 tanesi yüzeyde. Marmaray’ın araçları Güney Kore’de imal ediliyor. İlk 100 araç Güney Kore’de imal edilecek. 40 tanesi Türkiye’ye geldi. Kalan kısımları da Adapazarı’nda tamamlanacak.
Yenikapı
Marmaray, Aksaray-Havalimanı hafif metro hattı ve Haliç Metro Geçiş Köprüsü ile gelecek olan Taksim metrosu burada entegre olacak. Bir hattan diğerine geçerek İstanbul’u her bir köşesine ulaşım sağlanacak. Arkeolojik kazıların devam ettiği Yenikapı’da şu ana kadar 36 gemi, bir kilise şapeli, bir fener yapısı, iki mezar ve çok sayıda İstanbul’un tarihini 8500 yıl öncesine götüren arkeolojik eser bulundu.
Başakşehir Olimpiyatköy
Hat, Otogar’dan Bağcılar Kirazlı’ya kadar hafif metro olarak geliyor. Kirazlı’dan sonra İkitelli Organize Sanayi durağına kadar metro olarak devam ediyor. Burada hat İkitelli-Başakşehir ve İkitelli-Olimpiyatköy olarak ikiye ayrılıyor. Otogar’dan Bağcılar’a kadar hafif metro olarak gelen hat Kirazlı1 istasyonunda aktarma yapılarak kullanılacak. Tünel inşası tamamlanan hattın Şubat 2012’de inşaat işleri tamamlanacak. Toplam 16 istasyondan 11’inin ince işleri tamamlanırken elektromekanik imalat ve montajlar yüzde 75 seviyesinde bitirilmiş. İSTOÇ – Olimpiyatköy ve İSTOÇ – Başakşehir arasında test sürüşleri devam ediyor. Söz konusu çalışmaların durumuna göre hattın bir bölümünde Eylül 2011’de yolculu taşımasına geçilecek.
Zaman/Sevgi Korkut
