İstanbul’un ilçe ilçe deprem gerçeğini anlatan 39 ilçe belediye başkanı ile Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın açıklamaları dikkatleri bir kez daha megakentin yapı stoğuna çevirirken İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Yapı – Deprem Laboratuvarı Müdürü Prof. Dr. Alper İlki, 1999’da meydana gelen depremde evleri hasar görmeyenleri de uyararak “1999 depreminde evim hasar almadı diyenler bu depremin İstanbul’daki yapıların depreme dayanıklılığını test eden bir deprem olmadığını bilmeli” dedi. İlki deprem gerçeğiyle ilgili olarak şunları söyledi:
100 binadan 90’ı kötü
1999 depremi sonrası herkeste bir uyanma yaşandı. O tarihten sonraki yapıların daha güvenli olduğunu düşünüyorum.
1998 öncesi yapıların çok büyük bölümü, en azından bizim incelediğimiz binaların büyük bölümü yönetmeliklere zaten uymuyor.
Yaşadığımız tüm depremlerde biraz kurallara uygun yapılan binalar ayakta kaldı. Sorun eski yönetmeliklere göre yapılmış binalar değil, sorun eski yönetmeliklere göre bile kurallarına uygun yapılmamış yapılar.
100 bina incelediysek 90 binada gördüğümüz beton kalitesinin düşük olduğu, donatı detaylarının yeterli olmadığı…
Avcılar ve Yeşilköy riskli
1999 depremi, binaların sağlamlığı için tam anlamıyla bir test olmadı.
Avcılar, Yeşilköy’ün dışındaki binalarda oluşan etkiler Adapazarı ve Düzce’deki depremin çok küçük bir etkisini aldılar. Oradaki depremin şiddetini yaşamadılar.
Hasarsız ve çok küçük hasarla atlatması, o binaların kurtulduğu anlamına gelmiyor.
Öncelikle 1999 depreminde nereler hasar gördü ise, beklenen Marmara depreminde de oraların hasar görmesi beklenmeli.
İki şeye çok dikkat etmemiz gerekiyor artık. Birincisi; yeni yapıları doğru yapmak. İkincisi de kentsel dönüşüm her yerde uygun olamayacağı için, güçlendirme konusu göz önüne alınmalı.
Güçlendirme inşaat maliyetinin 3’te 1’i ama daire fiyatının üçte biri değil. Bugün Kadıköy’den, Beşiktaş’tan, Şişli’den, Bakırköy’den bir daire almak isteseniz 100 metrekare daireye ortalama 200- 300 bin TL vermeniz gerekiyor. Bu dairenin güçlendirme maliyeti ise 10 bin TL.
İnsanlar, 300 bin TL’lik dairede otururken, buna 10 bin TL verip güçlendirmek büyük bir maliyet olmamalı.
Bu dairelerin pencerelerini değiştirip pvc’den doğrama yapmanın maliyeti bile güçlendirmeden daha pahalı
İSMEP ÇOK BAŞARILI İŞLER YAPIYOR
İstanbul’daki çalışma Türkiye’ye örnek olsun
KAMU binalarının güçlendirme çalışmasında İstanbul’un Türkiye’ye örnek olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. İlki, “Okullar, kamu binaları, hastaneler dünyanın pek çok yerinde deprem sırasında kullanımına devam edilecek binalar olmalı. Hem can kaybını aza indirmek hem de barınak olarak kullanmak için öncelikle kamu binalarının tamamının sağlamlaştırılması gerekiyor. Aslında bu İSMEP ile yapılıyor; bunu önemsiyorum fakat bunun Türkiye’nin geneline yaygınlaştırılması birinci öncelik olmalı” diye konuştu.
ERDİNÇ AKKOYUNLU/Star
