Gençlerin iş yaşamına ilk adımı atmaları, işbaşı eğitim programı ile mümkün olabiliyor. Programa katılanlar istihdam fırsatını yakalıyor ve işe girerken ‘deneyiminiz var mı’ sorusuna olumlu yanıt veriyor
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın son yıllarda uyguladığı çok önemli bir program var. Bu programa “işbaşı eğitim programı” adı veriliyor. Özellikle çalışma yaşına gelmiş gençlerimizin iş yaşamına girmede ilk adımı atmaları bu programla mümkün olabiliyor. Programa dahil edilen gençler istihdam edilme fırsatını yakaladıkları gibi aynı zamanda işe girerken hep sorulan “deneyiminiz var mı?” sorusunu da bu program sayesinde olumlu olarak cevaplıyorlar.
İşbaşı Eğitim Programı işsizlikle mücadelede “aktif işgücü programı” olarak düşünülmeli. Bu programla geçici bir yardım ya da geçici bir çözüm bulmanın ötesinde kalıcı istihdam yaratmak amaçlanmaktadır. Gençlere beceri ve nitelik kazandırarak iş yaşamına girmeleri bakımından kolaylık sağlanmaktadır.
569 BİN KİŞİ YARARLANDI
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk geçtiğimiz günlerde sosyal medya hesabından çok önemli bir bilgi paylaştı. Buna göre; 2019’da işgücü programlarından yararlananların sayısı yaklaşık 569 bin kişi olmuş. Bu rakam işsizlikle mücadelede önemli bir çabaya işaret etmekte. Ayrıca geçmiş yıllara göre programlardan yararlananların sayısı da oldukça yükselmiş.
Bakan tarafından paylaşılan tabloya göre; 2019’da özellikle “işbaşı eğitim programları” yoğun olarak kullanılmış. 402 bin 393 katılımcı İŞKUR’un açtığı 118 bin 151 program sayesinde eğitim almış, işgücü piyasası için deneyim kazanmış. Programa katılanların yüzde 48.1’ini kadın çalışanlar oluşturmuş.
Diğer yandan, yine İŞKUR bünyesinde açılan Mesleki Eğitim Kurslarına 124 bin 920, Girişimcilik Eğitim Programına ise 41 bin 107 kişi katılım sağlamış. Mesleki Eğitim Kurslarına katılanların yüzde 71.2’sini de kadınlar oluşturmuş.
İşbaşı Eğitim Programlarına katılımda ilk sırayı “imalat” sektörü almış. 402 bin 393 işbaşı kursiyerinin yaklaşık 158 bini imalat sanayiinde hem eğitim almış hem de istihdam edilmiş. Bu sektörü sırasıyla toptan ve perakende ticaret ve konaklama yiyecek hizmeti faaliyetleri takip etmiş. Özellikle imalat sektöründe programların ilgi görmesi gelecek adına umut verici.
PROGRAMLARIN SÜRESİ
İşbaşı Eğitim Programı, bilişim ve imalat sektörlerindeki işyeri ve mesleklerde en fazla 6 ay, diğer sektörlerde ise en fazla 3 ay uygulanabiliyor.
Siber güvenlik, bulut bilişim, oyun geliştirme uzmanı ve kodlama gibi gelecekte çok önemli hale gelecek olan, özel uzmanlık gerektirecek faaliyetlerde, program süresi 18-29 yaş arası gençler için en fazla 9 ay olarak uygulanabiliyor.
İşbaşı eğitim programlarında çalışılan sürenin hesabında kanuni haftalık süresi esas alınıyor. Buna göre, programlar günde en az 5 en fazla 8 saat olmak üzere ve haftada 6 günü aşmamak kaydıyla haftalık kanuni 45 saati geçmeyecek şekilde planlanabiliyor.
KİMLER KABUL EDİLİYOR?
İŞKUR’un açıkladığı koşulları sağlayanlar programdan yararlanabiliyor:
Kuruma kayıtlı işsiz olmak,
15 yaşını tamamlamış olmak,
İşverenin birinci veya ikinci dereceden kan hısmı veya eşi olmamak,
Emekli olmamak,
Programın başlama tarihinden önceki üç aylık dönemde programa başvuru yapan işverenin çalışanı olmamak,
Program başlangıcından önceki son 1 ayda uzun vadeli sigorta kollarına ait primi yatırılmamış olmak,
İş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinden faydalanmış olmak.
Öğrenciler, isteğe bağlı sigortalı olanlar ve tarımsal faaliyetlerde bulunanlar da bu programlara katılabiliyorlar.
İŞKUR KARŞILIYOR
Programdan katılımcılara maddi destekler İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanıyor. Bu bağlamda karşılanan giderler aşağıdaki gibi sıralanıyor:
Katılımcı zaruri gideri (Günlük 89.4 TL, öğrenciler için 67.05, işsizlik ödeneği alanlar için 44.7 TL)
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası Primi ve Genel Sağlık Sigortası Prim Giderleri
Bir başka husus da kadın katılımcılara yönelik. Buna göre; sanayi sektöründeki mesleklerde düzenlenecek işbaşı eğitim programlarına katılan kadınların bakmakla yükümlü oldukları 2-5 yaş arası çocukları için aylık 400 TL bakım desteği program süresince karşılanıyor.
İŞBAŞI EĞİTİM PROGRAMI NEDİR?
İşbaşı Eğitim Programı hem iş arayanlar hem de işverenler açısından kazan-kazan formülünün devreye sokulduğu bir sistem. Bu programları İŞKUR organize ediyor. İşyerleri program açmak için İŞKUR’dan talepte bulunuyor. Talepleri uygun görülürse, işyerlerine mevcut istihdamlarının yüzde 30’una kadar işbaşı eğitim katılımcısı alma hakkı tanınıyor. İşyerleri bu kapsamda en az 3 ay süreyle tanınan kontenjan dahilinde İŞKUR katılımcılarını eğitim içerikli olarak çalıştırıyor. Bu sürenin tamamlanmasından sonra, işyerlerinin bu kişileri en az yüzde 50’si olmak üzere, yine en az program süresi kadar istihdam etmeleri gerekiyor.
Bu sayede katılımcılar hem işgücü piyasasına girerek deneyim kazanıyor hem de işyerleri ileride istihdam edecekleri işgücünü yerinde görerek tanıma fırsatını yakalamış oluyor.
Bu programlara giren işgücü hem bu sürede İŞKUR’dan mali destek alıyor hem de kısa vadeli sigorta kolları ve Genel Sağlık Sigortası primlerini devlet ödüyor. İşverenler de istihdam edecekleri kişileri daha bilinçli seçerek avantaj yakaladıkları gibi, bu eğitim dönemindeki maliyetlere de katlanmak zorunda kalmıyor.
BAŞVURULAR NASIL OLACAK?
Programlara katılım için olmazsa olmaz koşul ve belki de ilk söylememiz gereken, katılımcıların ilk olarak İŞKUR’a kaydolmaları zorunluluğu. Oldukça basit olan bu işlem online olarak da yapılabiliyor.
Prof. Dr. Cem Kılıç
ntvyesorun@ntv.com.tr
