Bankaların inşaat sektörüne kullandırdığı kredilerdeki artan batık oranı “Sektörde ufak tefek iflaslar olabilir” diyen Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ı doğrular nitelikte.
İnşaat sektörüne kullandırılan krediler son 1 yılda yüzde 15.8 artarken batık kredilerdeki büyüme yüzde 26’ya ulaştı. Ancak sektör genelinde takipteki kredilerin oranı henüz yüzde 3.83’te.
Fi-Yapı’nın ardından geçen hafta da Ukra İnşaat’ın iflas erteleme talebinde bulunduğu ortaya çıktı. Orta büyüklükteki tanınan iki şirketin bozulan mali yapıları nedeniyle peşpeşe iflas koruma talebinde bulunmaları bir anda gözlerin inşaat sektörüne çevrilmesine neden oldu.
Yeni yılla beraber konutta yapılan KDV değişikliğinin daha çok stokları eritme amacıyla yapıldığına yönelik görüşler de ister istemez “Acaba bir sorun mu var?” şeklindeki sorularının daha yüksek sesle sorulmasına yol açtı.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar da haftasonunda inşaat sektöründe yaşanan iflaslara ilişkin “Ufak tefek olabilir” uyarısında bulunmuştu.
İnşaat sektörünün içinde bulunduğu durumu anlayabilmek için bankacılık sektörü verileri oldukça yol gösterici. Çünkü bankalardan kredi alan inşaat şirketlerinin bu kredileri geri ödeyip ödeyememeleri, sektör geneli ile ilgili bir bilgiye sahip olmamıza yardımcı oluyor.
Peki veriler inşaat sektöründe durumu ile ilgili ne söylüyor?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), son olarak Kasım ayına ilişkin verileri açıkladı. Kasım ayı itibarıyla, inşaat sektörü bankalardan 47 milyar 632 milyon TL nakdi kredi kullanmış durumda. Bu rakam Kasım 2011’de 41 milyar 133 milyon TL seviyesindeydi. Yani inşaat sektörünün bankalardan aldığı nakdi krediler son 1 yılda 6.5 milyar TL (yüzde 15.80) arttı.
İnşaat sektörüne kullandırılan kredilerde takibe dönen kredilerin tutarında çok daha hızlı bir artış yaşanmış. Kasım 2011’de inşaat sektöründe 1 milyar 447 milyon TL olan takipteki kredi tutarı, 1 yılda yüzde 26.2’lik artışla 1 milyar 826 milyon TL’ye çıktı.
Evet takipteki kredilerdeki büyüme sektöre kullandırılan kredilerden daha hızlı artmış.
Ancak genel fotoğrafa bakıldığında durum henüz endişe edilecek boyutlara ulaşmış değil.
Takipteki kredilerin toplam nakdi krediler içerisindeki payı yüzde 3.83. Bu oran Kasım 2011’de yüzde 3.52, Ocak 2012’de ise yüzde 3.05 düzeyindeydi. Söz konusu oranda “düzenli” bir artış olsa da global kriz sonrasında görülen seviyelerin altında. Nakdi krediler içerisinde takipte olanların oranı Kasım 2009’da yüzde 4.69’a kadar çıkmıştı. Bu rakamlar yeni iflas koruma başvurularının olmayacağı anlamına gelmiyor. Mali yapısı güçlü ve geçmiş projelerine ilişkin referansları iyi olan şirketlerin tercih edilmesi riski azaltacaktır.
Emlak komisyonculuğunda durum kötüye gidiyor
İnşaat sektörünün geneli ile ilgili henüz risk “kırmızı alarm” noktasına gelmese de bu sektörle bağlantılı bazı alanlarda durum kötüye gidiyor. Örneğin emlak komisyonculuğunda batık kredi miktarında çok hızlı artışlar dikkati çekiyor. Kasım 2012 itibarıyla emlak komisyonculuğu sektörüne kullandırılan kredilerin toplamı 4 milyar 371 milyon TL seviyesinde. Takipteki kredilerin tutarı ise 633.5 milyon TL. Yani toplam nakdi kredilerin yüzde 14.5’i takibe girmiş durumda. Bu oran 1 yıl önce sadece yüzde 0.30; evet yanlış anlamadınız yüzde 1’in de altındaydı.
İş Bankası, Pakistan’da hayalkırıklığı yaşadı
Son olarak Kosova’da Priştina şubesini hizmete açan İş Bankası, yurtdışında büyümeye devam ediyor.
İş Bankası 2011 yılında Rusya’da banka almış adını İşbank Rusya olarak değiştirmişti. Yine İş Bankası’nın yüzde 100 iştiraki olan İşbank AG, Almanya’daki 13 şubesinin yanı sıra Fransa, Hollanda, İsviçre ve Bulgaristan’da 2011 yılında açılan Sofya Şubesi ile birlikte toplam 17 şubeye ulaştı. Şu anda Azerbaycan’da da banka satın alma görüşmeleri yapan İş Bankası’nın Pakistan’daki planları ise istediği gibi gitmedi. İş Bankası, geçen yılın ortalarında 10 şubesi ve toplam 33 bin müşterisi olan HSBC’nin Pakistan’daki birimine talip olmuştu. Fakat İş Bankası, HSBC Pakistan’ı JS Bank’a kaptırdı. Pakistan’da 82 şehirde 153 şube ile faaliyet gösteren JS Bank, HSBC Pakistan’ın yeni sahibi oldu. JS Bank’ın bu satın alma için 50 milyon dolar civarında bir ödeme yaptığı tahmin ediliyor.
