İnşaat Mühendisliğinde Sık Kullanılan Teknik Terimlerin Anlamları

ADERANS

:

Yapışma, bağlanma

ABSORBSİYON

:

Emme, absorbe etme

AGREGA

:

Kum, çakıl, kırmataş gibi yapı malzemelerinin adı

APLİKASYON

:

Projeye göre yapı temelini arazi üzerinde oturacağı alanı belirleme

ASMOLEN

:

Pişmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket türü.

ASMOLEN DÖŞEME

:

Pişmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket türünden imal edilmiş döşeme

ATAŞMAN

:

Proje dışı yapılan işlerin belirtilmesi

BETON

:

Kum, çakıl ya da kırmataş, çimento, su ve gerektiğinde katkı maddeleri kullanılarak elde edilen yapı malzemesi

BRÜTBETON

:

Çıplak, düzgün yüzeyli beton

AKS

:

İki yapı elemanının, ortasından ortasına alınan ölçü, uzaklık

ALİYNMAN

:

Hizaya getirme, aynı eksene getirme

ALKALİ AGREGA REAKSİYONU

:

Alkali – agrega reaksiyonu, agreganın reaktif silis bilşenleri ile çimentonun alkalileri (Na2O ve K2O) arasında oluşan kimyasal bir olay

ANKASTRE

:

Bir ucu sabit kiriş, gömme

APSİS

:

Yatay koordinat

ARTER

:

Ana yol

BALAST

:

40-110 mm çapında kırmataş

BAYPAS

:

Çevirme, devre dışı bırakma, aşırtma, kırmataşın konkasörlerde kırılması ve dane çaplarının belirlenmesi işleminde dışarı atılan kirli-ince toz malzeme

BEKO

:

Terskepçe, kendine çekerek hendek kazan bir çeşit ekskavatör

BİMSBETON

:

Agrega olarak bims agregaları kullanılarak, gerektiğinde kum ilave edilerek yapılan hafif beton

BİRİM AĞIRLIK

:

Bir malzemenin ağırlığının hacmine bölünmesiyle elde edilen değer

BLOKAJ

:

Taşdöşek, 100-150 mm boyutlu taşların zemine döşenip sıkıştırılması

BORDÜR

:

Kenar taşı

BRANŞMAN

:

Bağlantı kolu

ÇİÇEKLENME

:

Sertleşmiş beton içindeki, çimento harcındaki bileşenlerin çözünüp dışarı sızması ve yüzeyde kristalleşip birikmesi sonucu oluşan lekeler

DANSİTE

:

Yoğunluk

DEŞARJ

:

Boşaltma

DEVER

:

İç eğim

DİLATASYON

:

Yapılarda deprem, ısı, farklı oturma gibi hareketleri karşılayabilmek için bloklar arası bırakılan aralık

DOZ

:

Bir karışıma girmesi gereken miktar

DOZAJ

:

Ayarlama, düzenleme

DURABİLİTE

:

Kalıcılık, betonun servis ömrü boyunca fiziksel ve kimyasal etkilere karşı koyması, dayanım

EKSKAVATÖR

:

Kazma ve yükleme makinası

ELASTİSE MODÜLÜ

:

Statik hesaplamada bir gerilimin, kısalma ya da eğilme miktarına bölünmesi ile bulunan değer

ETÜT

:

Ön çalışma

FAY

:

Yer kırığı, yer çatlağı

FİLLER

:

0,25 mm göz açıklıklı kar elekten geçen ince malzeme, taşunu, mineral toz

FİNİŞER

:

Serme ve sıkıştırma makinası

FİRKETE

:

U harfi biçiminde bükülmüş betonarme demiri

FORE KAZIK

:

Bir boru çakarak, içini boşalttıktan sonra, demirlerini koyup beton döküldükçe kılıf borunun çıkartılması yöntemiyle yapılan kazık

GABARİ

:

Yapılacak bir binanın imar planında belirtilmiş azami yükseklik

GAZ BETON

:

İnce ve silisli bir agrega ve inorganik bir bağlayıcı madde (kireç veya çimento) ile hazırlanan karışımın, gözenek oluşturucu bir madde katılarak hafifletilmesi yolu ile elde edilen hafif beton

GERBER KİRİŞİ

:

Oynaklı (mafsallı) kiriş

:

GRONÜLOMETRİ

:

Kum, çakıl, kırmataş gibi yapı malzemelerinin elek analizleri sonucunda tane dağılımının belirlenmesi. Tane ölçüm

GROBETON

:

Kaba beton, düşük dozlu demirsiz beton

HARÇ

:

Kargir duvarlar ile iç ve dış sıvaların yapımında kullanılan ve mineral esaslı bir bağlayıcı, harç kumu, su ve gerektiğinde ilave edilen katkı maddelerinin uygun oranlardaki karışımları ile oluşturulan bir yapı malzemesi

İNTEGRAL

:

Tümlev olarak da bilinir. Matematikte türevi [Dg(x)] verilen bir f(x) fonsiyonuna eşit olan bir g(x) fonksiyonu bulma tekniği

İNCELİK MODÜLÜ

:

Agrega gradasyon özelliği hakkında bilgi saglayan ampirik bir sayısal değerdir
İncelik modülü = Elek üzerinde kalan agreganın yığışımlı yüzdesi / 100

İSTİNAT DUVARI

:

Dayanma duvarı

KAPİLER BOŞLUK

:

Kılcal boşluk

KARKAS

:

İskelet, bir yapının betonarme, çelik, ahşap gibi taşıyıcı sistemi

KAROT

:

Zemin, beton, asfalt gibi yapımlardan, özel aygıt (karotiyer) ile alınan silindirik örnek

KAVİTASYON

:

Su yapılarında rastlanan oyulma olayı

KAYAR KALIP

:

Düşey olarak sürekli yükseltilebilen kalıp

KLİNKER

:

Çimentonun temel bileşenleri olan kil ve kireç taşının pişirilmesiyle elde edilen ceviz büyüklüğündeki ürün

KOMPAKT

:

Sıkı, katı, yoğun

KONSOL

:

1-Bir nesneyi alttan ve duvardan dstekleyen eğik parça
2- Yalnız bir ucu yapı elemanına gömülü, diğer ucu boşta olan yapı öğesi

KOROZYON

:

Kimyasal aşınma

KÜR

:

Betonun priz süresi ve dayanım kazanması aşamasında su kaybı ve hava etkisinden korunması

LENTO

:

Üzerlerine gelen yükleri taşıyabilmek için kapı, pencere vb. açıklıklarının üst başlarına konan ahşap, çelik ya da betonarme kiriş

LİMİT

:

Matematite yakınlık kavramına dayalı olarak belirlenen ve özellikle bir fonksiyona değerinin tamamlanmamış olduğu bir noktada, bu noktanın yakınında bulunan noktalardaki değerlerine uygun düşen bir değer aramak amacıyla yararlanılan kavaram

LODER

:

Yüklenici, kepçe

LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ

:

Agreganın aşınmaya dayanıklılığının belirlenmesinde kullanılan deney yöntemlerinden biri

MAFSAL

:

Eklem, Birbirine bağlanmış parçaların her yönden dönmesini sağlayan baglantı ögesi

MASİF

:

1- Kaplama ya da doldurma olmayan
2- Beton genişlik ve derinliğince aynı olan

MESNET

:

MERTEK

:

Çatılarda kaplama tahtalarını taşıyan, eğim yönünde latalar

MICIR

:

4-32 mm dane çaplı kırmataş

MOLOZ

:

Yapım yıkım artığı

MOMENT

:

Bir kuvetin uygulandğı kütleyi bir eksen etrafında döndürme eğilimi

NERVÜR

:

Diş, damar, kaburga

NERVÜRLÜ DÖŞEME

:

Bir yönde yaklaşık 50 cm aralı seri kirişçikli tek doğrultulu döşeme

NERVÜRLÜ ÇELİK

:

Üzerinde çeşitli biçimde kabartıları olan betonarme çelik

NİVELMAN

:

Arazi üzerinde çeşitli noktaların belli bir röpere göre yükseklikleri ya da yükseklik farklılıklarının ölçme eylemi

PARAPET

:

Balkon, teras, köprü vb. korkuluk duvarları

PERMEABİLİTE

:

Geçirgenlik

POISSON ORANI

:

Beton numunelerine elastik bölgede basınç gerilmeleri uygulandığında deney numunelerinde meydana gelen enine birim uzamanın boyuna birim kısalmaya mutlak değerce oranı

POROZİTE

:

1- Gözeneklilik
2- Bir boşluğun birim dolu hacmine oranı

POZ

:

Kalem, çeşit

PREFABRİKASYON

:

Önyapım, ön üretim

PREKAST

:

Önceden dökülmüş

PRİZ

:

Beton ve harçlarının katılaşmaya başlama süresi

PUZOLAN

:

Tras, kireç ve suyla karışınca sertleşebildiğinden bağlayıcı olarak kullanılan volkanik toprak

RADİJENERAL

:

Bir yapının tüm büyüklüğü ile zemine oturduğu yekpare temel. Radye temel

RETORDER

:

Geciktirici

RİJİT

:

Sert, katı, eğilmez, bükülmez. Oynak ya da esnek olmayan

ROTARİ

:

Döner. Delicisi dönerek çalışan sondaj makinası

RÖTRE

:

Büzülme

SEGREGASYON

:

Ayrışma

SEPTİK (ÇUKUR)

:

Sızdırmaz çukur

SLAMP

:

Çökme, betonun (kıvamının) ölçülebilen oturması

SOĞUK DERZ

:

Beton dökümü sırasında uygulamadaki gecikme sebebiyle iki tabaka arasında meydana gelen derz veya süreksizlik

SÖMEL

:

Temel pabucu

STATİK

:

1-Durgun, dingin, herhangi hareketi olmayan
2-Dengeli

ŞAPO

:

Betonarme kiriş ve döşemelerde aşırı çekme gerilmelerini karşılmak üzere mesnetlerde ek olarak en üst konan özel şekilli demir

ŞÖNT (BACA)

:

Bina yükliğince uzanan geniş ana kanala her katın bacasının bAğlandığı baca tipi

ŞÜT

:

Düşme, akım hızını kesme için yapılan basamaklama

TABLİYE

:

Döşeme plağı

TAŞERON

:

Bir yapının bir bölümünü sadece işçilik olarak üstlenen sermaye, ekipman ve teknik kadrosu az küçük yapımcı

TRAS

:

Bağlayıcı özelliği olan volkanik tüf

TUVENAN

:

Dereden çıkarılmış, elenmemiş ve yıkanmamış, olduğu gibi kullanılan kum çakıl karışımı yapı malzmesi

TÜREV

:

Matematikte bir fonksiyonun, bir değişkene göre değişim hızı

UNİFORM

:

Tek biçim homojen eş dağılmış

VAKUMLU BETON

:

Vakum yöntmiyle içindeki fazla suyun alınarak prizi çabuklaştıran, kalıp alma süresini kısaltan beto

VİBRASYON

:

Titreşim

VİZKOZİTE

:

Bir sıvımsı maddenin akmaya gösterdiği karşı koyma