İller Bankası’nın Doğu ve Güneydoğu bölgesinde devreye soktuğu yatırımlar bölge insanı için umut kaynağı olmuş durumda
GAP ekseninde hayata geçirilen milyon dolarlık projeler ise bölge illerinin ekonomik refah seviyesinin yükselmesini sağlıyor
Terörün gölgesinde 28 yılını geçiren Türkiye’nin doğu ve güneydoğusundaki illerde son 9 yılda başlatılan yatırım hamleleri ile Doğu ve Güneydoğu’nun yatırımın yıldızı olmaya başladığını anlatmıştık. Bugünkü ikinci bölümde ise yine güneydoğuyu kapsayan GAP bölgesindeki vilayetlere İller Bankası A.Ş kanalıyla aktarılan ödenekler ve bankanın finansman desteği ile sağladığı kredi desteklerine yer veriyoruz.
DESTEKLEMEYE DEVAM
Amacı, il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üye oldukları mahalli idare birliklerinin finansman ihtiyacını karşılamak olan İller Bankası A.Ş kanalıyla da yıllardır geri bırakılan doğu ve güneydoğu bölgesindeki illere destekleme yapılıyor. Banka söz konusu projeler için uluslararası kaynaklardan uygun koşullarda oluşturduğu finansmanla desteklemenin yanı sıra, genel bütçeden sağlanan kaynaklarla içmesuyu ve atıksu altyapı projelerinin yapımına hibe desteği sağlıyor
YÖNETİMLERE KAYNAK TRANSFERİ
İller Bankası ayrıca, merkezi idarenin mahalli idarelere kaynak transferine de aracılık yapıyor. Bu faaliyetler çerçevesinde mahalli idarelerin genel bütçe vergi gelirlerinden aldıkları payların mahalli idarelere dağıtımını yapıyor. Genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamından vergi iadeleri düşüldükten sonra kalan net tutar üzerinden büyükşehir belediyeleri dışındaki belediyelere yüzde 2,85, büyükşehir ilçe belediyelerine yüzde 2,5, il özel idarelerine yüzde 1,15 olmak üzere toplam yüzde 6,5’lik paranın dağıtımı yapılıyor. İller Bankası, net kârının yüzde 51’ini köylerin teknik ve sosyal altyapı hizmetlerinin, nüfusu 200 binin altında belediyelerin harita, imar planı, içme suyu, atık su, katı atık gibi altyapı projelerinin ve nüfusu 25 binin altında olan belediyelerin bu projelerinin yapımının finansmanında kullandırıyor.
Diyarbakır’a 9 yılda 1.1 milyar
Diyarbakır merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012 yılları arasında 83 milyon lira çeşitli alt ve üst yapı işleri için, 55.8 milyon lira malzeme, ekipman, araç ve gereç kredisi olarak 7.8 milyon lira nakit kredi olmak üzere toplam 146.7 milyon lira kredi tahsis edildi. Belediyelerin borçları düşüldükten sonra kalan miktarın yüzde 81’i kadar olan 1.1 milyar lira ilgili belediyelerin hesaplarına aktarıldı. 2003-2012 yılları arasında Diyarbakır ilinde 175.3 milyon lira değerinde 28 iş bitirildi. Gaziantep’te merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012 arası alt ve üstyapı işleri için 342.8 milyon lira, ve toplamda 1.1 milyon lira olmak üzere toplam 395 milyon lira kredi tahsis edildi.
Adıyaman ve Batman’a kaynak transferi
2003-2012 yılları arasında Adıyaman ilinde 25 iş tamamlanırken, bu işler için toplam 54,4 milyon lira harcandı. Adıyaman’ın merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012’de alt ve üstyapı işleri için 70.6 milyon lira, malzeme, ekipman, araç ve gereç kredisi olarak da 44.5 milyon lira, nakit destek kredisi kapsamında da 3 milyon lira olmak üzere toplam 118.2 milyon lira kredi verildi. Ayrıca, Adıyaman Belediyesi ile bağlı diğer ilçe belde ve belediyelerine 2003 başından 2012 yılı Temmuz ayı başına kadar toplam 575 milyon lira genel bütçeden pay düşerken, banka bunun yüze 77’si olan 445,1 milyon lirasını ilgili belediyelere gönderdi.
SUKAP PROJESİ
İlde Yüksek Planlama Kurulu Kararı gereğince başlatılan SUKAP projesi kapsamında su ve kanalizasyon projeleri de yüzde 50 hibe, yüzde 50 kredi finansmanı yoluyla hızla tamamlanıyor.Tut Belediyesi’nin 2.3 milyon, Kömür Belediyesi’nin 3.6 milyon, Akıncılar Belediyesi’nin 2.5 milyon liralık kanalizasyon tesisi inşaatları ihaleye çıkarıldı. Batman’ın merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012 yılları arasında alt ve üst yapı işleri için 11 milyon lira, malzeme, ekipman, araç ve gereç kredisi kapsamında 26.2 milyon lira, nakit destek kredisi kapsamında da 862 bin lira olmak üzere toplam 38 milyon lira kredi aktarıldı
Kilis’e 92 milyon pay verildi
Kilis merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012 arasında 24,7 milyon lira çeşitli alt ve üst yapı işleri için, 20 bin lira malzeme, ekipman, araç ve gereç kredisi olarak, 2.5 milyon lira da nakit destek kredisi kapsamında olmak üzere toplam 27,2 milyon liralık kredi sağlandı. 2003 ile 2012 yılları arasında Kilis’in 2.5 milyon lira harcanarak 3 iş tamamlandı. Mardin ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012’te toplam 92 milyon lira kredi sağlandı. Toplamda ise 92 milyon lira harcandı.
Şırnak ve Urfa için mali plan
Şanlıurfa merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012’de 167 milyon lira çeşitli alt ve üst yapı işleri için, 47,8 milyon lira malzeme, ekipman, araç ve gereç için, 1,5 milyon lira da nakit destek amaçlı olmak üzere toplam 216,5 milyon lira kredi sağlandı. Şırnak’ın merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012 yılları arasında 61,3 milyon lira çeşitli alt ve üstyapı işleri için ve toplamda 71,3 milyon lira kredi katkı verildi.
9 yılda 15 iş bitti yeni projeler var
2003 ile 2012 yılları arasında Mardin’de 14,5 milyon lira tutarında 15 iş tamamlandı. SUKAP projesi kapsamında ise Derik Belediyesi’nin 4 milyon liralık içmesuyu inşaatının ihalesi yapıldı. Ayrıca, Kılavuz Belediyesi’nin 2.7 milyon, Mazıdağı Belediyesi’nin 7 milyon lirayı bulan kanalizasyon inşaatları da yüzde 50 kredi yüzde 50 hibe finansman modeliyle temin edildi. Derik Belediyesi’nin ihalesi yapıldı. Kılavuz ve Mazıdağı Belediyelerinin ihale çalışmaları ise sürüyor. Siir’te bulunan merkez ilçe ve belde belediyelerine 2003-2012 yılları arasında 16 milyon liralık çeşitli alt ve üst yapı işleri için, 10,8 milyon liralık malzeme, ekipman, araç ve gereç için. 1.3 milyon lira da nakit destek olmak üzere toplam 28.2 milyon lira kredi sağlandı.
Cahit Saraçoğlu / YENİ ŞAFAK
