Havuz üretim süreci
Havuz üretimi bir süreç içinde gelişmektedir. Bu süreç içinde, birbiri içine girerek niteliği ve ölçeği sürekli olarak değişen faaliyetler gerçekleşmektedir.
Tasarım aşaması: Tasarım aşaması kendi içinde üç evreye ayrılmaktadır. Bunlar; ön karar evresi, tasarım evresi ve projelendirme süreçleridir.
Ön karar evresi: Kullanıcının ihtiyaçlarını karşılamak için havuzun şeklinin oluşturulmasına ve nasıl oluşturulacağına dair kararların alındığı evredir. Bu evrede, ana hatlarıyla işverenin havuzu ne amaçla kullanacağına, havuzun niteliğine ve ekonomik tabloya bakılır. Havuzun gerçekleşmesinde kısıtlama getirecek hususlar ortaya koyulur. İhtiyaçları karşılamada yeterli olan alternatif çözüm yolları belirlenir ve değerlendirilir. Maliyet ve süre tahminleri yapılır ve limitleri belirlenir, gerekli fiziksel ve beşeri kaynaklar oluşturulur. İşverenin ön ihtiyaç programı hazırlanır. Ön karar evresinde alınan kararlara çok dikkat etmek gerekir, çünkü maliyet ve süre üzerindeki etkisi çok büyüktür.
Tasarım evresi: Tasarım, ön proje, kesin proje, uygulama projesi ve detayları içeren mimari ve mühendislik işleri hizmetidir. Tasarım işinden sorumlu, mimar ve mühendislerden oluşan bir tasarım ekibi olmalıdır. Bu aşamada kullanıcı gereksinim ve istekleri, arsaya bağlı çevresel veriler (doğal ve yapma çevre), çevrenin iklimsel özellikleri (rüzgâr, yağmur, güneş durumu), bulunduğu bölgeye ait toplumsal veriler, kullanılacak malzeme ve kullanıcı davranışları, maliyete ilişkin veriler ve kısıtlar dikkate alınmalıdır.
Projelendirme süreçleri: Gerekli bilgiler elde edildikten sonra, projelendirme süreçleri başlamalıdır.
Ön projelerin hazırlanması: Ön proje aşaması, projeyi etkileyecek çeşitli karar konularında, problemlerin belirlenmesi, alternatif çözümler aranması ve değerlendirilmesi işlemleri ile sonuca ulaşılmaya çalışılan aşamadır. Genel olarak, bir sonraki yazıda detaylı olarak açıklanacak olan teknik, çevresel ve beşeri faktörlere ilişkin çözümlerin oluşturulduğu bir süreçtir.Havuzun yerleşimi (vaziyet planındaki konumu, rüzgâr yönü, güneş ışınlarından nasıl etkilendiği, suyun boşaltılması, elektrik sistemi, havuzun estetik görüntüsü,derinliği, güvenlik sistemleri), havuzun geometrik şekli,havuzun kullanımına-teknik ve ekonomik ölçütlere uygun olarak taban kesitinin belirlenmesi (düz, rampa şeklinde, kaşık şeklinde…), havuzun ne amaçla kullanılacağına karar verilmesi (ticari, yarı ticari ve özel havuz gibi), yapım teknikleri hakkında ana kabullerin alınması, yapıyı oluşturacak bütün sistemler ve elemanların belirlenmesi, havuzun bakım şeklinin belirlenmesi, öngörülen Maliyet üst noktasının belirlenmesi gibi konulara açıklık getirilmelidir. Tüm bu konular belirlendikten sonra, vaziyet planı, havuz plan, kesit ve görünüşleri ve mimari rapor oluşturulmalıdır.
Kesin projelerin hazırlanması: Kesin proje aşaması, ön projenin geliştirildiği ve kararların kesin hale geldiği aşamadır. Bu aşamada görüşülmesi gereken ilgili kişiler; İşveren (kişi veya grup), kullanıcılar, mimar ve mühendislik grupları (mimar, inşaat, makine, elektrik gibi), yönetici ve denetleyiciler (belediyeler, bakanlıklar, meslek odaları v.b.), uygulayıcılar (müteahhit, taşeron, işçi v.b.), finansman kaynakları (bankalar, şirketler v.b) olmalıdır. Bazen bunların birkaçı aynı organizasyon içinde de olabilmektedir.
Mühendislik grupları, malzeme üreticileri ve satıcıları, uygulayıcı firmaların sürece katılması ile bu gruplar arasındaki iletişimin nasıl sağlanacağı, hangi grupla, ne zaman görüşüleceği ve sürecin hangi aşamalarında gruplardan ne tür bilgilerin sağlanması gerektiği açıkça ifade edilmelidir. İlgililerle temaslarda açıklamalar, tartışmalar yapıldıktan sonra, değişiklik istekleri saptanmalı ve yerine getirilmeye çalışılmalıdır.
Tüm yapı elemanları ölçümlendirilmeli, inşaat sistem ve gereçleri belirtilmelidir.
Bu aşamada; ayrıntılı taslaklarla tam plan tasarımı hazırlanır ve ilave olunan karşılaştırmalı maliyetler hesaplanmalıdır.
Uygulama projelerinin hazırlanması: Uygulama projesi hazırlanması, tasarımın gerçekleşmesinde rol alacak çeşitli kişi ve grupların anlayıp uygulayabilecekleri çizimlerin oluşturulması sürecidir. Bu kişi ve gruplarla yapılacak sözleşmelerde bu çizimler esastır. Bu bakımlardan, uygulama projesi aşamasında, yapılacak havuzun özellikleri ile ilgili hiçbir yeni karar verilmemesi gerekmektedir.
Uygulama projesini oluşturan çizimlerin detay ve hassaslıkları, işin yanlışsız gerçekleştirilmesini sağlayacak derecede olmalıdır. Bütün çizimler tam ölçekli olarak yapılmalı, ayrıca bütün ölçüler yazılarak yapı yerinde çizim üzerinden ölçüp hesaplama mecburiyeti ortadan kaldırılmalıdır.
Detay projelerinin hazırlanması: Bu aşamada gerekli olan tüm detay çizimlerinin yanı sıra, gerekli olan tüm üretim bilgileri, şemalar, listeler hazırlanmalı ve gereken yerlere iletilmelidir.
İhale evresi: Bu evre, tasarım evresi sonunda ortaya çıkan, niteliği ve yaklaşık maliyeti belirlenen projenin inşaatını hangi firmanın yükleneceğini belirleyen, sözleşmenin imzalandığı evredir.
Yapım aşaması: Havuzun fiziki olarak ortaya konduğu aşamadır. Yapım aşamasında alınacak kararla, hazırlanan iş programı çerçevesinde, yapımın zamanında bitirilmesini sağlamalıdır. Yapıma başlamadan önce deneyimli elemanlar tarafından bir iş programı hazırlanmalıdır. Yapım aşamasının ilerleyen safhalarında gerçekleştirilen süre ile planlanan süre karşılaştırılıp çeşitli önlemler alınmalıdır. Havuz için gerekli olan bütün tesisat (skimmerler, su giriş-çıkış boruları, su altı lambaları… )projesinde belirtildiği şekilde monte edilmeli ve daha sonra yerinden oynamamaları sağlanmalıdır. Havuza sonradan eklemlenecek olan havuz aksesuarları, dalış tahtaları, vb insan sağlığı açısından emniyetli olmalı, projesinde belirtildiği şekilde montajı yapılmalıdır.
Kullanım aşaması: Havuzun kullanıcıya ulaşmasından ömrünü tamamlayıp yıkılmasına kadar geçen süredir. Bu aşama boyunca kullanıcıya havuzun bakım ve onarımı ile ilgili imalat sonrası hizmetler verilmelidir. Havuz yapımcıları havuzu çalıştıracak ve bakımını yapacak kişiyi eğitmeli, makine dairesine sistemin şeması ile kullanma talimatı asılmalıdır.
Havuzların sınıflandırılması
Havuzlar, öncelikle yüzme ve süs havuzları olarak ikiye ayrılabilir. Süs havuzları bu yazı kapsamının dışında tutulmuştur.
Yapılarına Göre Havuz Türleri
Açık yüzme havuzları
Kapalı yüzme havuzları
Kullanılan Çevreye Göre Havuz Türleri
Umuma açık havuzlar- genel kullanıma açık havuzlar (tek kişi veya kuruluşun tekelinde olmayan, özel maksatlarla yapılmamış, halka açık havuzlar)
Özel ev havuzları (tamamen kişi, kuruluş veya ailelerin konutları için yapılmış türde havuzlar)
Kullanım Amacına Göre Havuz Türleri
Kullanım amacına göre genel kullanıma açık havuzlar, Uygulamalı Havuz Enstitüsü, SPATA ve Alman DIN standardına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadırlar:
Sportif amaçlı havuzlar (uluslar arası kurallar gereğince boyutlandırılır)
Antrenman havuzları
Çırpınma havuzları
Yarışma havuzları (yarı olimpik- tam olimpik- su topu- atlama ve dalma (kule ve tramplen eşliğinde)- rafting ve kano)
Eğlence amaçlı otel veya site havuzları
Terapi amaçlı havuzlar
Masaj havuzları
Çocuk havuzları
Kaplıca havuzları
Eğlence havuzları
Hareket havuzları
Soğuk su (şok) havuzları
Su oyunları havuzları
Dalga havuzları
ANSI standardına göre, kullanım amacına göre havuzları aşağıdaki şekilde sınıflandırmak da mümkündür :
Genel kullanıma açık havuzlar
A sınıfı: (Yarış havuzları)Yarışmalara uygun olarak yapılmış, ilgili eğlence havuzlarıdır.
B sınıfı: Genel kullanıma açık dinlenme ve eğlence havuzlarıdır.
C sınıfı: Otel- motel ve pansiyon v.b. yerler için yapılmış havuzlardır.
D sınıfı: Medikal sorunlar, su terapisi için özel olarak yapılmış, eğlence türü olmayan havuzlardır.
Genel maksatlı havuzlar dalışa uygun olma veya olmama şeklinde de sınıflandırılabilir.
Tip 69: Dalış yapmak için uygun olan havuzlar. Sınıfı yukarıda olan, bir alttakinin tüm özelliklerini kapsar.
Tip N: Dalışa uygun olmayan havuzlar.
Çocuk havuzları: 081 cm derinlikte yapılan küçük- sığ havuzlardır.
Özel ev havuzları
Ev tipi havuzlarının dalış durumlarına uygunluğu açısından sınıflandırılması aşağıdaki gibidir:
Tip 0: Dalış yasaktır.
Tip 15: Dalış yapmak için uygun olan havuzlar. Sınıfı yukarıda olan, bir alttakinin tüm özelliklerini kapsar.
Havuz Çanağının Konum Özelliklerine Göre
• Kısmen veya tamamen toprak içine gömülmüş havuzlar
• Toprak zemininin üzerinde (hafriyatsız) imal edilmiş havuzlar (Arazi tamamen düz ve tek kotta olmalıdır.
Havuz zeminin üzerine, başka bir yerde yapılmış olarak monte edilmelidir. (yerinde yapılmamalıdır.) (Yekpare üretilmiş havuz- CTP gibi)
• Toprak içine hafredilerek yapılmış ve taşınması mümkün olmayan prefabrik havuzlar.
• Yerleşik olmayan (portatif) havuzlar
Havuzun İnşa Tarzına Göre
A Grubu: Yerinde imalat tekniği ile inşaatı yapılan havuzlar
B Grubu: Önceden bir kısmı veya tamamı imal edilmiş malzemeler ile inşaatı yapılan havuzlar. (hazır havuzlar)
Havuzun Taşma Sistemine Göre
Taşmalı sistem (üstten- yandan- karışık)
Skimmerli (yüzey sıyırıcı)
Kullanılan Suyun Cinsine Göre
Tatlı su bulunduran havuzlar
Deniz suyu bulunduran havuzlar
Besleme Sistemlerine Göre
Tabandan (dipten) beslemeli havuzlar
Duvardan (yandan) beslemeli havuzlar
Dezenfeksiyon Sistemlerine Göre
Kimyasal malzemeler ile arındırılan havuzlar (Bu sistemde sıvı klor, granül veya tablet klor ve bromin gibi değişik kimyasallar kullanılır)
Dozaj pompalı kimyasal dozlama
Otomatik kimyasal dozlama
Klorinatör-Brominatör cihazları (Yüzer şamandıralar ile havuz suyuna bırakılmaktadır)
Elektrofizik sistem ile dezenfeksiyon (Bakır ve gümüş elektrotların suda iyonizasyonu ile dezenfeksiyon metodudur.)
Ultraviyole ile dezenfeksiyon (Havuz besleme hattındaki cihazdan geçen suyun ültraviyole ışınları ile arındırılması metodudur.)
