Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği’nin (GYODER), raporuna göre geçen yılın son çeyreğinde gerçekleşen 483 bin 256 adet konut satışı, 2013’ten bu yana en yüksek satışın gerçekleştiği dönem oldu.
GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği “GYODER Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2019 yılı 4’üncü Çeyrek Raporu”nu yayımladı.
Rapora göre, geçen yılın 4’üncü çeyreği, toplam 483 bin 256 adet konut satışı ile verilerin yayınlandığı 2013 yılından beri en yüksek çeyreklik satışın olduğu dönem oldu. Özelikle aralık ayı konut satış adedi 202 bin 74 adet gerçekleşerek tüm beklentilerin üzerine çıktı.
2019 yılı performansı özelikle ağustos ayı ve devamında gelen konut kredisi faiz indirimlerinden oldukça olumlu etkilendi ve yılı bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 2’lik bir daralma ile kapattı. Yılın ilk 7 ayında yaşanan daralma yaklaşık yüzde 21 seviyelerindeydi.
İKİNCİ EL SATIŞLARIN PAYI YÜZDE 63 SEVİYESİNE ÇIKTI
Rapora göre, geçen yılı farklılaştıran en önemli konulardan biri ikinci el satışların toplam satışlar içindeki payı oldu. Bu yıldan önceki son üç yılda yüzde 53 gibi hep aynı oran ile biten yıl geneli, bu yıl yüzde 63 seviyesine çıktı. Son çeyrekte yapılan satışların yüzde 30’u ipotekli satış oldu.
Konut satışları 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 1,9 azalarak 1 milyon 348 bin 729 oldu. 2019 Aralık ayında ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,7 artarak 202 bin 74 oldu. 2019 yılı aralık ayında ilk kez satılan konutlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8 artarak 75 bin 480 oldu. İkinci el konut satışları ise 2019 Aralık’ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 89 artış göstererek 126 bin 594 oldu.
Geçen yılın son çeyrek döneminde stok erime hızı yüzde 4,34 düzeyinde gerçekleşirken, markalı konut projelerinde satışların yüzde 6,51’i yabancı yatırımcılara yapıldı. Yabancılara yapılan konut satışları 2019 yılı 4’üncü çeyreği sonu itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,7’lik büyüme ile 45 bin 483 adet seviyesine yükseldi.
Satış yapılan illere bakıldığında İstanbul yüzde 46’lık pay ile konut adetlerinde en fazla payı aldı, ikinci sırada ise yüzde 20’lik oran ile Antalya oldu.
Uyruklarına göre bakıldığında ise ilk sırada yüzde 17’lik pay ile Irak, ikinci sırada ise yüzde 12’lik pay ile İran vatandaşlarının Türkiye’yi tercih ettiği görülürken, üçüncü sırada Rus vatandaşları yer aldı.
KONUT KREDİSİ HACMİ 199,1 MİLYAR LİRA SEVİYESİNDE GERÇEKLEŞTİ
Geçen yıl sonunda toplam konut kredisi hacmi 199 milyar 145 milyon lira civarında gerçekleşti. 2019 yılı 4’üncü çeyrek sonunda toplam konut kredileri içinde en fazla konut kredisi kullanılan il yüzde 29,2 ile İstanbul oldu. İstanbul’u, yüzde 11,7 ile Ankara, yüzde 7,7 ile İzmir takip etti.
İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon metrekare olarak aynı seviyede kalırken, 2019’da ofis arzı toplamda 276 bin metrekare artmasına karşın bir önceki yıla göre yeni arz girişinde yüzde 36,5 azalma kaydedildi. 2019’da gerçekleşen toplam kiralama işlemleri bir önceki yıla kıyasla neredeyse aynı seviyede 278 bin 828 metrekare olarak kaydedilirken, 4’üncü çeyrekte kiralama işlemleri yaklaşık 65 bin 79 metrekare ile geçen yılın aynı dönemine göre benzer seviyede gerçekleşti. Fakat bir önceki çeyreğe göre yüzde 20,4 azalma görüldü.
Raporda, 2019’da ofis pazarındaki yatırım faaliyetlerinde yaşanan en önemli gelişmenin Türkiye Varlık Fonu’nun İstanbul Finans Merkezi projesine yatırımcı olarak 1,67 milyar lira ile girmesi olduğu kaydedildi.
GYO’LAR ÖNEMLİ BİR KONUMA SAHİP
Geçen yıl 3’üncü çeyrek sonunda 30 bin 390 olan GYO endeks performansı 2019 yılını yüzde 33 artışla 40 bin 481’e ulaşarak kapattı. Dolayısıyla GYO’lar, 3 ay gibi kısa bir vadede yatırımcısına ciddi bir getiri sağladı.
Türkiye genelinde toplam AVM sayısı 454’e, toplam kiralanabilir alan stoku ise 13 milyon 508 bin metrekareye ulaştı. En fazla alışveriş merkezine sahip iller sırasıyla, İstanbul (147 adet), Ankara (39 adet), İzmir (28 adet) iken, İstanbul toplam kiralanabilir alan stokunun yaklaşık yüzde 39’una sahip oldu.
Türkiye genelinde, ortalama bin kişi başına düşen kiralanabilir alan ise 162 metrekare oldu.
Aralık 2019 verileri bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ziyaret sayısı endeksinde yüzde 3,8’lik bir azalış olduğu, 4’üncü çeyrekte geçtiğimiz yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında ise yüzde 1’lik bir azalış yaşandığı gözlemlendi.
TİCARİ KULLANIM AMAÇLI LOJİSTİK ARZI 6,46 MİLYON METREKARE OLARAK GERÇEKLEŞTİ
Raporda, birincil lojistik pazarları olan İstanbul-Kocaeli bölgesinde yaklaşık 10,23 milyon metrekare toplam depo stokunda, 6,46 milyon metrekare ticari kullanım amaçlı lojistik arzının yer aldığı vurgulandı. 2019 yıl sonu itibarıyla yüzde 12,1’lik boşluk bulunurken, inşaat halindeki projelerin hacmi ise yaklaşık 712 bin metrekare olarak kayıt altına alındı ve söz konusu projelerin tamamına yakını ticari kullanım amaçlı lojistik arzı oldu.
İstanbul ve Kocaeli illerinde kiralama işlem hacmi 2019 yılı son çeyrek bitiminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 53,8 azalarak 112 bin 400 metrekare oldu. Aynı illerde söz konusu dönemde toplam lojistik stokunun yüzde 87,9’unun kullanıldığı görüldü. Geçen senenin aynı döneminde bu oran yüzde 88,1 seviyesindeydi.
