Helal sertifikalı ürünler derken şimdi de hayatımıza helal market zincirleri girdi. Girişimciler sadece sertifikalı ürünlerin satıldığı helal market açma yarışında
Perakende sektörü ‘helalinden’ yeni bir boyut kazandı. Son yıllarda özellikle gıda ürünleri için alınmaya başlanan helal sertifikası beraberinde helal marketleri de getirdi. Sadece helal sertifikalı ürünlerin satıldığı Türkiye’nin ilk helal marketi İstanbul Bağcılar’da açıldı. Önümüzdeki günlerde de Başakşehir’de iki helal market daha devreye girecek. Türkiye genelinde 30 helal marketde kapılarını açmak için gün sayıyor.
A’dan Z’ye herşey helal
Türkiye’nin ilk helal marketinin adı Halal Dünya Market… Marketin isim hakkı, 50 ülkenin Helal Sertifika kurumlarını biraraya getiren çatı kuruluşu WHC (World Halal Council)’ün üyesi olan Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Araştırmaları Derneği’ne (GİMDES) ait. GİMDES tescil ettirdiği bu markayı girişimcilere kullandırmaya başladı. Markanın ilk kullanısı da Suat Küçük isimli bir girişimci. Geçtiğimiz günlerde Bağcılar’da kapılarını açan Halal Dunya Market’te satılan tuvalet kağıdından, çöp torbasına, gıdadan temizlik ürünlerine ve çocuk bezine kadar tüm ürünler helal standartlarında. GİMDES Başkanı Dr. Hüseyin Kami Büyüközer, Helal sertifikalı ürünlerin her beldede aranır ve sorgulanır hale geldiğini belirtiyor. Bunun için de GİMDES olarak helal market zincirlerinin açılması için bir adım attıklarını belirten Büyüközer, “GİMDES olarak Halal Market markasının tescilini yaptırdık. Şimdi de isteyen girişimcilere markayı kullandırıyoruz. Tabi tamamen bizim kriterlerimize uygun açılacak marketler için” diyor.
Gizli müşterilerle denetim
Bağcılar’da açılan marketin yanı sıra önümüzdeki günlerde Başakşehir’de iki helal marketin daha açılacağını kaydeden Büyüközer, “Aksaray’dan Diyarbakır’a, Iğdır’dan Samsun’a kadar Türkiye genelinden 30’un üzerinde girişimci ile görüşme halindeyiz” açıklamasını yapıyor.
İsim hakkını kullanan marketleri GİMDES olarak sürekli denetleyeceklerini ifade eden Büyüközer, “Bunun için saha ekipleri oluşturduk. Müşteri kılığında standart dışı ürün satılıp satılmadığına ilişkin denetimler yapacaklar” diyor.
Büyüközer, helal market zincirlerinin perakende sektöründe bakkal-market kavgası gibi yeni bir tartışmanın daha fitilini ateşleyeceğine dikkat çekiyor ve ekliyor: “Dünyanın birçok ülkesinde koşer sertifikalı ürünler için ayrı raflar olur. Şimdi helal sertifikalı ürünler için de benzer raflar açılmaya başlandı. Ancak bu raf uygulaması Türkiye’de ‘o raf dışındakiler haram’ diye bir yanlış anlamaya neden olabilirdi. Bunun için Türkiye şartlarında en doğru olan özel bir market konseptiydi.
Birçok ülkede de böyle marketler açılmaya başladı.”
Helal yolda birçok kriter var
Bir markanın Helal Gıda Sertifikası alabilmesi için belirli şartları yerine getirmesi gerekiyor. Şartların yerine getirilmesindeki temel ölçüt ise İslami şartlara uygunluk. Ürünün beslenme bakımından İslami ölçütlere, içeriğine, sağlık ve temizlik şartlarına uygun vasıfları taşıması, Helal belgesinin alınabilmesinde en önemli unsuru oluşturuyor. Uzmanlar bir diğer önemli noktanın, ürünün paketleme malzemelerinin ve depolama şartlarının insani gereklere ve İslami kriterlere uygunluk olduğunu söylüyor.
Gece baskınları yapılıyor
Bir ürüne helal sertifikası almanın maliyeti 1.500 TL ile 3 bin TL arasında değişiyor. Sertifikalar bir yıl geçerli. Bu süre içinde de firmalara ani baskınlar yapılıyor. Örneğin GİMDES, helal sertifikası verdiği bir firmaya yaptığı gece baskınında uygun olmayan bir durum tespit ettiği için sertifikasını iptal etti. Sertifikası iptal olan firma bir daha 5 yıl sertifika alamıyor. Öte yandan helal kavramı teknolojiyle bütünleşti. Bir girişimci cep telefonu ile bir ününün helal sertifikası olup olmadığını gösteren bir yazılım geliştirdi.
Fitili 2 trilyon dolarlık helal pazarı ateşledi
Helal kavramı son dönemde neden bu kadar öne çıktı? Bu soruya verilen ilk cevap: Dünya çapındaki 2 milyarın üzerindeki Müslüman nüfus. İkinci cevap ise son iki yılda 632 milyar dolardan 2.5 trilyon dolarlık bir hacme ulaşan helal ürünler pazarı.
Artık sadece gıda ürünleri için değil kozmetik, tekstil, deri, turizm, makine gibi birçok sektörde helal akımı söz konusu.
Helal endüstrisi uzmanlarına göre bu gelişime üreticilerin de tüketicilerin de kayıtsız kalması imkansız.
GİMDES’e bugüne kadar 416 firma helal sertifikası almak için başvuruda bulundu. 180 tanesi işlemleri tamamlanarak sertifikalarını aldı. Geri kalan firmalarla ilgili de çalışmalar devam ediyor.
Türkiye’de helal sertifikası veren bir diğer kuruluş da Türk Standardları Enstitüsü (TSE)… Kısa bir süre önce sertifika vermeye başlayan TSE şu ana kadar 6 firmayı sertifikalandırdı. 30 firmanın belgelendirme işlemlerine de devam ediyor.
Radikal/SİBEL CİNGİ
