Geleneksel yapılarla oluşturdukları yerleşmeler,benim için, öğrencilik yıllaırıma uzanan bir ilgilenme ve incelenme alanı olmuştur. ODTÜ?de mimarlık öğrenimime başladığım yıl mimarlığa giriş dersi kapsamında Ankara ? Kaleiçi Hisar mahallesi alan çalışması ile başlayan ilk tanışma Kapadokya bölgesi yerleşmeleri, Çankırı ve Kastomonu gezileri ile zenginleşti. Geleneksel yerleşme ve yapılara ve bunların özelliklerine giderek artan bir ilgiyle bakmaya başladım. İzmir?de doğup büyüdüğüm çevre?de ve mimarlık okulu arkadaş grupları ile yaptığım söke ?milas güllük, Bodrum v.b. geziler, almakta olduğu mimarlık eğitiminin de etkisi ile bana önemli görsel edinimler sağladı.
Mimarlık okulunda mezuniyetimi izleyen yıllarda, İzmir?de asistan olarak görev aldım E.Ü.Mimarlık Yüksek Okulu?nda ?Geleneksel Mimarlık Araştırmaları? bir çok öğretim üyesinin ilgi alanına girmekte idi. Bunlar arasında Prof. Dr. Doğan Tuna ve Öğr. Gr. Yılmaz Tosun önemli yer tutmaktadır. Ege?nin zengin mimarlık birikiminin verdiği olanaklar içinde Doğan hoca öğrencileri ile yayımlanan Yılmaz Tosun ise geleneksel yerleşmeler konusunda doktora tez çalışmalrını yapıyordu. Her iki hocaya da öğrenciler ile birlikte gerek alan çalışmalarında gerekse diğer çalışmalarda yardımcı oldum. Benim ilgi alanım olan kurumsal ağırlıklı tartışmalar yerine saptamalar ve betimlemeler üzerinde yoğunlaşan İzmir?deki çalışma ortamı,bana yöre mimarilerini tanımam açısından önemli ışıklar tuttu.ve ulaşılamayacak görsel zenginlikler kazandırdı. Kentsel Tasarım dalında gerçekleştirdiğim yüksek lisans öğrenimim süresince ,Muğla kenti ile ilgili çalışmalara ağırlık veren bir grup içinde bulundum ve bu edinimle ilerleyen yıllarda çok yararlı oldu.
1981-88 yılları arasında, Suudi Arabistan?da, Cidde Kral Abdülaziz Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yaptım. Görevim süresince başta Hicaz bölgesi olmak üzere, ülkenin bir çok yöresindeki geleneksel mimarileri gezme ve inceleme olanağım oldu. KAAU Araştırma Entitüsü?nden aldığım araştırma projesi çerçevesinde Cidde, Mekke,Medine ve Taif kentlerinde çalışmalar yaptım; fotoğraf çekmenin yasak olduğu Suudi Arabistan?da Üniversitenin sağladığı özel izinle geleneksel mimarileri resimledim. Seksenli yılların başlarnda Hicaz kentlerinin geleneksel kent dokuları henüz yıpranmamıştı. Yer yer yıkımlar olsada önce Medine?de daha sonra Taif?de izlenen büyük çaplı yıkımlar henüz başlamamıştı. İlerleyen yıllarda yıkımlar hızlandı ve Cidde?nin küçük bir bölümü dışında Hicaz kentlerinin geleneksel dokuları tümü ile ortadan kaldırıldı. Bu kitapta yer alan yapıların neredeyse tamamı şu anda yıkılmış durumdadır. Hicaz?da yaşadığım süre içinde, başta birçok Avrupa ülkesi olmak üzere ABD, Singapur ve Malezya?ya geziler gerçekleştirdim. Bu geziler süresince araştırmalar yaptım. Hicaz?da bulunduğum yılların kariyerim açısından esas önemi, konu ile ilgili bilgilenmelerin yanı sıra kurumsal araştırmalarıda yürütecek zaman ve olanakları elde edebilmiş olmamdır. Yurt içinde ve dışında katıldığım bilimsel toplantılarda çok sayıda sunuş gerçekleştirdim. Daha önemlisi geleneksel mimarlık çalışmalarının yerli ve yabancı uzmanlarıyla tanışma olanağı buldum. Öğretim üyesi olarak görev yaptığım mimarlık okullarında lisans ve yüksek lisans düzeyinde geleneksel mimarlık dersleri ve araştırmaları başlattım, bu konuda yüksek lisans ve doktora tezleri yönettim. Bu kitabın ortaya çıkması yukarıda sıralanan gözlem , edinim ve çalışmalar sonucunda olmuştur. Ayrıca,çalışmanın gerçekleşmesi ve kitaba dönüşmesinde emeği geçen herkese sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Bunların başında eşim Doç. Dr. Özen Eyüce gelmektedir. Hikmet Sivri Gökmen, Kıvılcım Keskiner, Yasemin Sayar, Özlem Erdoğdu Erkaslan, Emre Ergül, Turgut Çıkış, Deniz Özkut, Can Kaya alan çalışmaları ve Rölöve çizimlerinde yardımcı oldular, kendilerine teşekkürü bir borç bilirim.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
GİRİŞ
ARAŞTIRMA YAKLAŞIMLARI
MİMARİ MEKAN
MEKAN SINIRLARI VE SINIRLAYICILARI
GELENEKSEL MİMARİLERDE MEKAN DÜZÜNLEME VE YAPI BİÇİMLENDİRME SÜREÇLERİ
MEKAN DÜZENLEME İLKELERİ
GELENEKSEL TÜRK EVİ
GELENEKSEL MALEY EVLERİ
MALEZYA’DA GELENEKSEL ÇİNLİ EVLERİ
GELENEKSEL HİCAZ EVLERİ
GELENEKSEL MİMARİLERDE DEĞİŞİMLER
GELENEKSEL KONUTUN GELİŞİMİ
AVLULU EV
AVLULU EVİN BAŞLANGIÇ VE GELİŞİM SÜRECİ
BÜYÜMELER
GELENEKSEL TÜRK EVİ
GELENEKSEL MALEY EVLERİ
GELENEKSEL HİCAZ EVLERİ
BÜYÜME DIŞINDAKİ DEĞİŞİMLER
DÖNÜŞÜMLER
GELENEKSEL MİMARİLERİN OLUŞUM SÜREÇLERİNDE BELİRLEYİCİLER VE ETKİLİYİCİLER
