Geleceğin evinde içeriye girdiğinizde kapının ve ışıkların otomatik olarak açıldığını, bahçenizdeki çiçeklerin otomatik olarak sulandığını hiç düşündünüz mü? Yoksa bunların kullanılmasına daha onlarca yıl mı var? Tabii ki hayır. Geleceğin evini şimdiden yaratmanız mümkün.
Evinizi otomatikleştirmek için ihtiyaç duyacağınız ürünler ve sistemler birbirinden oldukça farklı. Bir bilgisayar, yazılım ve otomasyonu sağlamak için bazı donanımlar kullanarak bu işi yapabiliyorsunuz.
Geleceğin evi projenizde bilgisayar ve yazılım evinizin “beyni”ni oluşturuyor. Oluşturacağınız sistemde bilgisayarınız kapalı olduğunda dahi sunucu gibi bir sistemle otomasyon yazılımınızın sürekli çalışmasını ve ev otomasyonunuzun aksamamasmı sağlayabilirsiniz.
HomeSeer Windows otomasyon yazılımı geniş otomasyon protokolü desteği ile kullanabileceğiniz uygulamalardan birisi. Uygulamanın HS2 ve HSPRO olmak üzere iki sürümü bulunuyor. HomeSeer 2’nin fiyatı 220 dolar iken Home Seer Pro’nun fiyatı 600 dolar. Uygulamanın her iki sürümünün arayüzü aynı. Ancak HSPRO uygulama içeriğinde bazı ekstra eklentiler ile farklılığını ortaya koyuyor. iPhone kontrol eklentisi bunlardan sadece birisi.
Kullanacağınız bilgisayar yazılımı ile evinizde ışıklar başta olmak üzere her türlü cihazın ha-reket sensörü, termostat gibi alıcılarla kontrolünü sağlayabilirsiniz. Aklınıza gelebilecek her şeyi otomasyona dahil edebilmeniz mümkün.
Otomasyonun yolu yordamı: Protokoller
Evinizin otomasyon sisteminde gerekli koordinasyonu sağlamak adına belirli bir protokol kullanmanız gerekir. Bu konuda evinizin elektrik şebekesi üzerinden iletişimi sağlayan XI0 protokolü uzun zamandır kullanılan protokollerden birisi. Fakat X10 protokolünün şebeke içerisindeki sinyal kayıplarının artması, ev içerisindeki sinyallerin zaman zaman komşularınızın elektrik şebekesindeki sinyallerle karışması nedeniyle yine elektrik şebekesi üzerinden iletişimi sağlayan yeni bir protokol geliştirildi. Insteon adındaki bir diğer protokol X10 protokolüne kıyasla iletişim eksikleri giderilmiş olmasına rağmen bu protokol üzerinde de problemler ile karşılaşabilirsiniz. Elektrik şebekesi üzerinden iletişim sağlayan HomePlug ve Universal Powerline Bus gibi protokoller X10 ve Insolmasına rağmen uyumlu cihaz problemi nedeniyle tercih edilmiyor. Şu an için ev otomasyonunda kullanılabilecek en makul cihazlar X10 ve Insteon desteğine sahip donanımlar.
Sistem nasıl çalışır?
X10 protokolü, evinizdeki elektrik tesisatınıza bağlı olan ışık, TV, müzik sistemi, ısıtıcı, klima gibi elektrikli ev alederini kontrol etmenize imkan veren bir haberleşme metodu. X10 sinyalleri mevcut tesisatınız üzerinden iletildiği için, kullanacağınız X10 destekli anahtarlara herhangi bir kablo çekmenize gerek kalmıyor. Sisteminde tahmin edebileceğiniz gibi cihazları kontrol edebilmek için kullanılan her aygıtın bir adresi var. Aynen ağ üzerinde çalışan bir bilgisayar gibi tüm emirler bu adreslere gönderiliyor ve bu adresler 256 adede kadar çıkabiliyor. Tabii aynı sinyale birden cihazın cevap vermesi isteniyorsa bunların hepsi aynı adrese de ayarlanabiliyor. Örneğin salonunuzda 2 aplik ve bir avize varsa, hepsini de aynı anda kullanıyorsanız, bunlan tek adreste birleştirerek tek komuda açıp kapatabiliyorsunuz. X10 sistemi için satın aldığınız uyumlu anahtarlan biraz zor da olsa söküp başka bir eve taşımanız tabii ki mümkün.
Kablosuz sistemler revaçta
Bunun yanında kablosuz ağ desteğine sahip ürünleri de kullanabilirsiniz. Eğer cihazlarınızın iletişimi için kablosuz ağ protokolünü kullanmayı düşünüyorsanız bunun için de iki farklı seçenek bulunuyor: Zigbee ve Z-Wave. Z-Wave protoko¬lü, tek bir sağlayıcısı olduğundan uyum konusunda daha geniş bir altyapıya sahip. Bu sayede farklı şirketler tarafından geliştirilen yüzlerce Z-Wave cihazı ve aracını kullanabilmeniz mümkün. Tabii size uygun iletişim protokolünü belirle¬mekle işiniz bitmiyor. Kullanacağınız protokole uygun PC adaptörü seçmeniz gerekiyor. Eğer tekbir otomasyon standardı kuUanmayacaksamz kullanacağınız tüm protokolleri destekleyen bir adaptör seçmelisiniz. Aeon Labs Z-Stick Series 2, Z-Wa-ve USB System Interface seçebileceğiniz adaptörlerden ikisi. Bunun dışında tabu ki ülkemizdeki ba¬zı otomasyon firmalarından bulabileceğiniz Z-VVave tabanlı ürünler de işinizi görebilir.
Evinizin ışıklarını otomatik kontrol edin
Akıllı ev projenizi güzel bir adımla başlatabilirsiniz: Işıklandırma kontrolü. Yapmanız gereken tek şey ışıklandırma konusundakivbazı, detaylarla ilgili bilgi edinmeniz.
Piyasada aydınlatma konusunda Z-Wave tabanlı ışıklandırma kontrol üniteleri oldukça yaygın. Kullanım için yapmanız gereken tek şey kontrol ünitesini kullanmak istediğiniz ışıklara bağlamak. Seçtiğiniz modüle ve flüoresan veya ampul seçiminize göre bu durumun maliyeti değişiklik gösteriyor. Örneğin koridorunuzdaki aydınlatmayı kontrol etmek için Z-Wave kontrol ünitesini Z-Wave ağınıza dahil ederek ilgili aydın latmayı kontrol edebilirsiniz. Z-Stick Series 2 adaptörünüzü aydınlatmalarınıza göre konumlandırdıktan sonra USB adaptörüyle kolaylıkla bağlantı kurabilirsiniz. Oluşturacağınız çift ve USB adaptörü ile bilgisayarınızda kontrol arabirimiyle ilgili bilgileri saklayabilirsiniz.
Gerekli yapılandırmaları yaptıktan sonra aydınlatma sisteminizi bilgisayar üzerinden kontrol edebilirsiniz. Her türlü açma kapama işletimi yapabileceğiniz gibi seçtiğiniz anahtar dimmer kontrolcüsü bulunan bir anahtar ise aydınlık seviyesini de bilgisayardan kontrol edebilirsiniz. Şu ana kadar yaptıklarımız iyi bir başlangıç için fena sayılmayacak detaylar olsa da akıllı evinizden en iyi verimi almak için kurduğunuz sistemdeki sensörlerin bulundukları ortama göre kendilerini yapılandırması ve sizin elde ettiğiniz sonuçları irdelemeniz halinde gerçekleşeceğini söylemek mümkün. Oluşturduğunuz sistem içerisinde birden fazla sensör kullanabilirsiniz. Örneğin aydınlatma isteminize ortam ışığını ölçen sensoryle birlikte hareket sensörü ekleyebilirsiniz.
Aydınlatma sisteminizdeki ihtiyaçlarınıza göre kullanacağınız sensörleri ve ayarlan belirlemeniz tamamen size bağlı. Mesela evinizde banyonuzdaki ışığın sadece akşam saatlerinde yüzde 40 aydınlık ile kullanılmasını belirleyebilirsiniz. Tüm bunlan HS2 üzerindeki olaylar sekmesinden düzenleyebilirsiniz. Z-Wave hareket sensörü ve ortam ışığı sensörüyle ilgili her türlü detayı otomasyon kontrol yazılımınızdan yapılandırabilirsiniz.
