Yurtdışında çalışma ya da oturma izni olan Türk vatandaşlarının, Türkiye sınırlan içinde bina, arsa ve arazileri nedeniyle emlak vergisi mükellefiyetleri bulunmaktadır
Geçen hafta “Emlak Vergisi ile İlgili Özellikli Durumlar” başlığı altoda; tamamlanmamış inşaatları, devre mülkleri, dubleks ve tripleks evleri, çamaşırlık, sığınak ve garajların durumu ile kooperatif binalarının emlak vergisini açıklamıştık.
Bu hafta, diğer özellikli durumları ele alacağız.
TURİZM TESİSLERİNDE GEÇİCİ EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ
Turizm müessesesi belgesi almış olan gelir veya kurumlar vergisi mükeUeflerinin turizm işletmelerine dahil binaları, inşaatların sona erdiği veya mevcut binaların turizm işletmesi olarak tahsisi halinde turizm müessesesi belgesinin alındığı yılı takip eden yıldan itibaren 5 yıl süre ile geçici olarak emlak vergisi muafiyetinden yararlanırlar (EVK Md. 5).
YURTDIŞINDAKİ TÜRKLERİN EMLAK VERGİSİ
Yurtdışında çalışma ya da oturma izni olan Türk vatandaşlarının, Türkiye sınırlan içinde bina, arsa ve arazileri nedeniyle emlak vergisi mükellefiyetleri bulunmaktadır.
Buradaki aynı, mükellefin, Türkiye’de bulunup bulunmamasına göre değildir.
Emlak vergisi mükellefiyeti, Türkiye sınırlan içindeki gayrimenkuller için söz konusudur.
KİRALIK ARSA ÜZERİNE BİNA YAPILMASI
Kiralanan arsalar üzerine, kiracılar tararından yaptırılan inşaatlar tamamlanıncaya kadar, emlak vergisi açısından arsa olma özelliğini korur ve buna göre emlak vergisine tabi tutulur.
İnşaatın bittiği yılda arsa sahibinin ilgili belediyeye, arsanın binaya dönüşmüş olduğunu bildirmesi gerekir (inşaatın bitimi yılın son üç ayında gerçekleşirse, bildirimin inşaaün bitiminden itibaren üç ay içinde yapılması gerekir).
İnşaatın bittiği yılı izleyen yıldan itibaren arsa vergisi yerine bina vergisi ödenmeye başlanır. Bu bildirimin arsa sahibi tararından yapılması gerekir. Çünkü, hukuki balamdan arsa sahibi aym zamanda bu arsanın üzerine yapılan binanın da sahibidir.
SERBEST BÖLGELERDEKİ
Serbest bölgelerdeki binaların emlak vergisine tabi olup olmadığı tartışmalı bir konudur.
Bilindiği üzere 15.06.1985 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’oun amacı; Türkiye’de ihracat için yatırım ve üretimi artırmak, yabana sermaye ve teknoloji girişini hızlandırmak, ekonominin girdi ihtiyacım ucuz ve düzenli bir şekilde temin etmek dış finansman ve ticaret imkanlarından daha fazla yararlanmak üzere serbest bölgelerin kurulması yer ve sınırlarının tayini, yönetimi faaliyet konularının belirlenmesi, işletilmesi, bölgelerdeki yapı ve tesislerin teşkili ile ilgili hususları kapsamaktadır.
Bu yerlerde fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına, kanunlarla ve diğer mevzuatla verilen yetkiler uygulanmamaktadır.
Serbest Bölgeler Kanunu’nun “Muafiyet ve Teşvikler” başlıklı 6. maddesine göre;
“Serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayılmaktadır.
Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz.
Kullanıcıların tutmak zorunda oldukları defterler ile düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak, 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine bağımlı olmaksızın düzenleme yapmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.
İşleticiler ve kullanıcılar yatmm ve üretim safhalarında, Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlandırılabilir.”
Diğer taraftan Geçici 3/c maddesine göre:
“Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle bu Kanun’a göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin;
c) Bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları işlemler 31.12.2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır.”
Bu iki hüküm birlikte değerlendirildiğinde, serbest bölgelerde 31.12.2008 tarihine kadar emlak vergisi muafiyetinin olduğu sonucuna vanlmalıdır.
“Her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna olma” tabiri, geniş kapsamlı olarak yorumlanarak, bu kapsamda emlak vergisi de muafiyetten yararlandırılması gerektiği ileri sürülebilir. Ancak maddede yer alan “gerçekleştirdikleri faaliyetleriyle ilgili olarak yaptıkları işlemler” ibaresi, bu konuda bir daraltmaya işaret etmektedir. Bu ibareden yola çıkıldığında, emlak vergisinin işlemlerle bir ilişkisinin olmadığı sonucuna ulaşmak mümkündür. Danıştay’ın kararlan da bu yöndedir (Dn. 9.D.’nin, 15.01.2008 tarih ve E. 2007/350, K. 2008/68 sayılı Karan).
Şükrü Kızılot/Hürriyet Emlak
