Şükrü Kızılot, Sabah Gazetesi’ndeki bugünkü köşesinde “Emlak vergisi ile ilgili özellikli durumlar” başlıklı yazıyı kaleme aldı. Emlak Vergisi uygulamasında, Hürriyet okurlarının sorduğu özellikli durumlar var…
Bunlar, sadece soruyu yöneltenleri değil diğer okurları da ilgilendirdiği için-belli başlıklar altında açıklamakta yarar gördük.
TAMAMLANMAMIŞ İNŞAATLARIN DURUMU
Kullanılış amacına uygun olarak tamamlanmamış inşaatlar, bina olarak kabul edilmez ve bu inşaatların üzerinde bulundukları arsa için “arsa vergisi” ödenir.
Halk arasında “temelden alma” ya da “kaba inşaat halindeyken alma” şeklinde adlandırılan inşaattan bir daire ya da işyeri alınması durumunda, satış sırasında alıcıya “kat irtifaklı tapu” verilmektedir. Bu durumda da, inşaat devam ettiği için “arsa vergisi” bildirimi ile arsa vergisi ödenir.
DEVRE MÜLKLERİN DURUMU
Devre mülk sahipleri, malik sıfatım kazandıkları tarihte emlak vergisi mükellefi olurlar. Her devre mülk sahibi, devre mülke konu binanın toplam vergi değerinden, payına düşen kısımla ilgili bildirimde bulunup, emlak vergisini öder.
Örneğin, 15 günlük devre mülk tapusuna sahip olan kişinin, emlak vergisi bildiriminde hissesini 1/24 olarak beyan etmesi gerekir.
Aynı belediye sınırları içinde birden fazla devre mülkün olması durumunda, her devre mülk, emlak vergisi bildiriminde ayrı sütunlarda gösterilecektir.
DUBLEKS, TRİPLEKS BİNALARIN DURUMU
Dubleks ya da tripleks olan konutların, her bir katı için ayrı ayrı olarak değil, binanın tamamı değerlemeye tabi tutularak, hesaplanan emlak vergisi değeri üzerinden bildirim verilir.
ÇAMAŞIRLIK, SIĞINAK, DEPO, KÖMÜRLÜK VE GARAJIN DURUMU
Bağımsız olarak tasarrufu mümkün olmayan çamaşırlık, kalorifer dairesi, sığınak gibi ortak yerlerin emlak vergisi değerinin hesaplanmasında; çamaşırlık, kalorifer dairesi, sığınak, kapalı garaj gibi ortak kullanılan yerlerin hisseye isabet eden yüzölçümü, esas binanın veya dairenin yüzölçümüne ilave edilerek değerleme yapılır. Örneğin apartman dairesi 160 m2, ortak yerlerin toplamı 200 m2 ve ortak yerden düşen hisse 20 m2 ise bu durumda (160 m2 + 20 m2 =) 180 m2’lik yüzölçüm üzerinden emlak vergisi değeri hesaplanır.
Daire veya bağımsız birime doğrudan doğruya tahsis edilmiş depo, kömürlük, açık veya kapalı garaj gibi bölümler esas binanın yüzölçümüne ilave edilerek hesaplanacaktır. Örneğin bağımsız bölüm 120 m2, bu bağımsız bölüme tahsis edilen depo 10 m2, kapak garaj 8 m2 ise bu durumda hesaplanacak bina metre karesi (120 +10 + 8) = 138 m2 olacaktır.
FERDİ MÜLKİYETE GEÇMEYEN KOOPERATİF BİNALARINDA MÜKELLEFİYET
Kooperatif tüzel kişiliğine ait bir arsa üzerine kooperatifçe yaptırılan binanın mülkiyeti kooperatife ait olur. İnşaatın tamamlanması sonucu, noterde ya da ortakların kendi aralarında çektikleri kura sonucu, evlerin ya da diğer bağımsız bölümlerin, ferdi mülkiyete geçilmeksizin (yani herkese ayrı ayrı tapusu verilmeksizin) kooperatif ortaklarına verilmesi halinde, emlak vergisi mükellefi yine kooperatif tüzel kişiliği olur. Emlak vergisi bildirimi de kooperatif tüzel kişiliği tarafından verilir.
İnşaatın tamamlanmasıyla, noterde ya da ortakların kendi aralarında çektikleri kura sonucu, evlerin dağıtımının yapılıp, herkese ayrı ayrı tapuların verilmesi ile yani ferdi mülkiyete geçilmesi ile kooperatif üyesi yönünden, emlak vergisi bildirimi vermeyi gerektiren durum ortaya çıkar.
DEPREM BOLGESINDEKILERIN EMLAK VERGİSİ
Emlak Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde yer alan, “Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle yanan, yıkılan binaların arsalarına ait vergiler, bu olayların vukua geldiği tarihleri takip eden bütçe yılından itibaren iki yıl süre ile alınmaz” hükmü gereği deprem sonucu yıkılan, yanan veya tamamen kullanılamaz hale gelen binaların arsalarına ait vergilerin, bu olayların meydana geldiği yılı takip eden bütçe yılından itibaren iki yıl süreyle ödenmesi söz konusu olmayacaktır.
YENİ BİNANIN HEM KONUT HEM DE İŞYERİ OLARAK KULLANILMASI DURUMUNDA GEÇİCİ MUAFİYET
Binanın hem konut hem de işyeri olarak kullanılması durumunda, emlak vergisi yönünden geçici muafiyetten yararlanmak mümkün değildir (EVKMd.5).
Hürriyet/Şükrü KIZILOT
