Mardin’in Kızıltepe ile Nusaybin İlçesi’nde yapılan kazılarda dünyanın en eski oyuncağı olduğu açıklanan pişmiş çamurdar yapılan 7 bin 500 yıllık oyuncak araba ve 2 bin 800 yıllık çivi yazılı tapu senedi bulundu
Kızıltepe İlçesi’nde 2 ay önce höyüklerde yüzey taraması yapan arkeologlar, pişmiş çamurdan yapılmış oyuncak araba buldu. Arkeologların yaptığı çalışma sonunda oyuncak arabanın 7 bin 500 yıl öncesine ait olduğu ortaya çıktı. Aynı bölgede yapılan yüzey taraması kazılarında dünyanın ilk tapu senedi olduğu belirtilen 2 bin 800 yıllık çivi yazılı tablet de bulundu. Dünyanın ilk oyuncak arabası ve ilk tapu senedi olduğu belirtilen tablet, Mardin Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmeye başlandı.
“TARİH YENİDEN YAZILMALI”
Mardin Müzesi Müdürü Arkeolog Nihat Erdoğan, dünyanın ilk oyuncağı konusundaki tarihin yeniden yazılması gerektiğini savundu. Daha önce dünyanın ilk oyuncağının Mısır’da olduğunun belirtildiğini hatırlatan Erdoğan, şöyle dedi:
“Her ne kadar insanlık tarihinin en eski oyuncağının çamurdan yapılmış toplar ya da kartopu olduğunu iddia eden araştırmacılar olsa da; oyuncak alanında araştırma yapan arkeolog, sosyolog ve tarihçilerin elde ettiği bilgilere göre, tarihin en eski oyuncağının M.Ö. 5’nci yüzyılda Mısır’da yapılan tahta atlar olduğu sanılıyordu. Son zamanlara kadar müzelerde yer alan verilere göre en eski oyuncak İskoçya’da bulunmuş 4 bin yıldan daha eski taştan yapılmış toplar olarak kayıtlara geçmişti. Oysa dünyanın günümüze ulaşan en eski oyuncağı bir ay önce Kızıltepe İlçesi’nde bir höyükte yapılan kazılarda bulundu. 7 bin 500 yıllık oyuncak arabanın Kalkolitik Döneme ait olduğunu tespit ettik. Bu tarihi oyuncak yapılan analizlerden sonra takriben M.Ö. 5500-3000’li yıllara ait. Dünyanın en eski oyuncak arabası olma unvanını taşıyan bu arkeolojik bulgu aynı zamanda dünyanın en eski oyuncağı unvanına da sahip oldu.”
DÜNYANIN İLK TAPU SENEDİ DE NUSAYBİN’DE BULUNDU
Oyuncak arabadan sonra dünyanın ilk yazılı arazi tapu senedinin de Nusaybin İlçesi’ne 4 kilometre uzaklıktaki Gırnavas Höyüğü’nde yapılan kazı çalışmalarında bulunduğu belirtildi. Asur Dönemi’ne ait çivi yazısı ile yazılan tableti çözen Mardin Müzesi arkeologları, tabletin bir arazi tapusu ve satış sözleşmesi olduğunu ortaya çıkardı.
Müzede sergilenen dünyanın ilk oyuncak araba, tapu senedi ve sözleşme tableti hakkında bilgi veren Kültür ve Turizm Müdürü Davut Beliktay, 7500-5000 yıl önce pimiş topraktan yapılmış oyuncak arabanın günümüz araba şekillerine çok benzediğini ve bir traktör görüntüsü verdiğini söyledi. Beliktay, oyuncak arabanın yanında farklı kazılarda aynı dönemlere ait bebek figürleri ve ses çıkaran kuş görünümlü düdüklerin de ortaya çıkarıldığı bilgisini verdi. Gırnavas Höyüğü’nde bulunan tapu senedi tabletinin toprak altında çok iyi korunduğu için üzerindeki yazının bozulmadığını anlatan Beliktay, çamur üzerine çivi yazısı ile yazı yazıldıktan sonra o döneme ait özel bir fırında pişirildiğini kaydetti.
“MARDİN’İN TARİHİ GEÇMİŞİ HEP ESKİYE GİDİYOR”
Müzede Mardin’in yanısıra, Siirt, Batman ve Şırnak’ta bulunan eserlerin de sergilendiğini hatırlatan Beliktey, son dönemde yapılan kazılarda bulunan oyuncak araba ve tapu senedinin dünyada bir ilk olmalarının ayrı önemi olduğunu söyledi. Mardin’in tarihi geçmişinin yapılan kazılarda bulunan eserlerle gün geçtikçe daha da eskiye gittiğini ifade eden Beliktay, “Üniversite kampusunde yaptığımız arkeolojik kazılarda Mardin tarihinin ilkel dönemlerde bile yaşam olduğunu ortaya çıkarıldı. Burada yapılan kazılarla ilgili olarak önümüzdeki günlerde geniş kapsamlı bir açıklama yapacağız” diye konuştu.
Arkeolog Mesut Alp ise, son kazılarda ortaya çıkarılan dünyanın en eski oyuncağı ve tapu senedinin bölgedeki yaşamın ne kadar eskiye dayandığının işareti olduğunu savunarak, şöyle devam etti:
“Mardin, çok şanslı bir kent. Anadolu ve Mezopotamya insanlığın beşiği. Mardin işte bu bölgede yani insanlığın doğduğu ve büyüdüğü merkezde yer alıyor. Bunun için birçok kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Örneğin burada sergilenen oyuncak araba 7 bin 500 yıllık bir tarihi var ve dünyanın en eski oyuncağı konumunda. Burada ayrıca küçük çocuklar için pişmiş topraktan yapılan bebek ve düdükler var. Bunlar da 5-6 bin yıllık dönemlere ait.”
2 BİN 800 YIL ÖNCESİNE AİT BAHÇE SATIŞ SÖZLEŞMESİ
Nusaybin’deki kazılarda ortaya çıkan dünyanın ilk tapu senedi ve satış sözleşmesi hakkında detaylı bilgi veren Alp, şöyle konuştu:
“Bu çivi yazılı tabletin bizim için önemi şuradan geliyor; M.Ö. 7-8’inci Yüzyıl yani ’Asur Dönemi’ diye tabir ettiğimiz dönemde bir meyve bahçesinin satış senedidir. Yani günümüz Türkçesi ile söylemek gerekirse 3 bin yıl önce bir satış sözleşmesi yapılmış. Bu; Mezopotamya bölgesinde bulduğumuz dünyanın en eski tapu senedidir. Bu, Sarri ismindeki baba ve 3 oğluna ait, Nabulu adlı şehrin kuzeyindeki nehirin kenarında bulunan meyve ağaçları ve içindeki meyvelerle beraber, İstarnadin isimli bir adama yapılan satışa ait sözleşmedir. Burada 4 başka adamın mühürleri ile şahitlik yapmaları söz konusudur. Zaten 2 bin 800 yıl öncesine gittiğimizde Nusaybin’in eski isminin Nabulu olduğunu da biliyoruz.”
Asur Dönemi’ne ait çivi yazısı ile yazılan tablette bir arazi tapusu ve satış sözleşmesinin tercümesi şöyle:
“Hampute (?) mührü urad-g ula oğlu abu-salam mührü, Mannuki- Arbail mührü, Hanşi Mührü-kitt ir i – Sarri’nin tüm 3 oğlunda, saltan meyve bahçesinin sahibi 8 Şihala, ana nehir asiller yoluna bitişik olan ve Nabulu şehrinde bulunan, bu kişilere ait olan meyve bahçesi üzüm ve meyvelerle, İstarnadin-ahhe satın aldı. 1 mina 20 she kels gümüş (kalan kısmı kayıp) karşılığında (ters 2)hellip; kral olmaksızın (?).”
İki yıl önce de Kızıltepe İlçesi’nde yapılan bir kanalizasyon kazısında ’Kırk Haramiler’e ait paha biçilmez altın kemer, bilezik, kolye ve altın sikkelerin bulunduğu 3 küp dolu hazine de Mardin Müzesi’nde sergileniyor.
Radikal
