Depremde yıkılmak kader mi?
Av. Yasin Özkan
Ne zaman deprem olsa deprem öldürmez çürük bina öldürür lafını duyarız %98 i deprem kuşağında yer alan ülkemizde malesef pek çok canmızı bu katil binalar alıyor.İmar mevzuatına ve projesine uygun olmayan malzemeden çalınarak kalitesiz işçilikle yapılmış binalar ilk depremde yıkılıyor. Müteahhitlerin para hırsı ve belediyelerin aymazlığı maalesef ülkemizi maddi ve manevi yıkımla karşı karşıya bırakıyor. 1999 yılında olan Marmara depreminden beri 12 yıl gecti ama hala depremlere yüzlerce canımızı veriyoruz bu kadar yıla rağmen bir yol alamadıkmı ? Bu işler niye çözülemiyor ? Olayın Hukuki boyutu ne ve kimler sorumlu kısaca değineyim istedim :
1999 DEPREMİNDEN SONRA NELER YAPILDI ?
– DASK (Doğal Afet Sigortaları Kurumu) Kuruldu:
DASK 1999 depreminden sonra kuruldu ve yapılara deprem sigortası yapma mecburiyeti getirildi ve sigorta fonu oluşturuldu yanı deprem sonucu oluşan zararları sigorta kurumu karşılayacak, zararları poliçe limitlerine göre tazmin edecek.Nitekim şu ana kadar oluşan irili ufaklı depremlerde DASK tarafından azımsanmayacak ödemeler yapılmış durumda. Tapu işlemlerinde DASK sigortası olmadan işlem yapılmıyor ancak tapuya gidilmese de gayrimenkul sahıplerinin bu duyarlılığı gösterip DASK larını mutlaka ” her yıl “ yaptırmaları gerekir. Burada devlete düşen görev ise tapu dışında başka denetim mekanizmalarını harekete geçirerek tüm konutların sigortalanmasını sağlamak olmalıdır ki her depremden sonra devlet milyonlarca TL harcayarak deprem konutları yapmak zorunda kalmasın.
YAPI DENETİM MEKANİZMASI GETİRİLDİ :
Yapı denetimi hakkında 29.6.2001 tarih 4708 sayılı kanun çıkarıldı bu kanunun çıkarılması ile amaçlanan can ve mal güvenliğini teminen imar planına fen ve sanat ve sağlık kurallarına standartlara uygun kaliteli yapı yapılması icin proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olmuştur. Bu kanunun uygulaması kısa sürede kendini gösterdi ve bir anda mühendislik hizmeti görmüş ve mimarı projeye uygun çizilen kaliteli, şık, estetik binalar üretilmeye başladı. bu kanun çok önemli bir devrim oldu diyebiliriz.ANCAK MAALESEF BAZI YAPI DENETİM ŞİRKETLERİNİN GÖREVLERİNİ SUİSTİMAL ETTİKLERİNİ VE GEREKLİ DENETİMLERİ YAPMADAN PROJE ÜZERİNDEN İMZA ATARAK GÖREVLERİNİ SAVSAKLADIKLARINI DUYUYORUZ BUNUN MUTLAKA ÖNLENMESİ GEREKİR MESELA MÜTAHİTLERE İSTEDİKLERİ YAPI DENETİM ŞİRKETİ İLE ÇALIŞMA ÖZGÜRLÜĞÜ VERİLMEYEREK MERKEZİ ATAMA İLE YAPI DENETİM ŞİRKETLERİNİ MÜTAHİTLERLE GEREKİRSE KURAYLA BULUŞTURARAK SÜREKLİ AYNI DENETİM ŞİRKETİ İLE ÇALIŞMANIN ÖNÜNE GEÇİLEBİLİR.
HANGİ YAPILAR YAPI DENETİMİNE TABİ ?
Kamuya ait yapılar ve tesisler ile en çok iki katlı ve toplam 200m2 yi gecmeyen taşınmazlar yapı denetimine tabi değil bunun dışında ki tüm yapılarda yapı denetimi kapsamında kalmaktadır.
YAPI DENETİMİNİ KİMLER YAPIYOR?
Yapı denetimini Bayındırlık ve İskan Bakanlığından aldıkları izin belgesi ile çalışan yapı denetim şirketleri yapmaktadır. YAPI DENETİM ŞİRKETLERİNİN EN ÖNEMLİ GÖREVİ YAPININ İMAR VE RUHSATINA PROJEYE UYGUN YAPILIP YAPILMADIĞINI DENETLEMEK tir ve bu görev bana göre hayati önem taşımaktadır. VAN DEPREMİNDE 6 AYLIK BİNALARIN KAĞITTAN KULELER GİBİ YIKILMASI BURADA YAPI DENETİMDE BİR SUİSTİMAL Mİ VAR SORUSUNU CİDDİ OLARAK AKILLARA GETİRMEKTEDİR. Tabi yapı denetim kanununa göre görevlerini yapmayan ilgililer hakkında görevi ihmal suçundan ceza davası açıldığını belirtmekte fayda var ama bunca can kaybedildikten sonra 3-5 ay hapis yatsalar ne olur ki giden canlar geri gelmez YAPI DENETİM ŞİRKETLERİNİNDE DEPREM OLMASADA CİDDİ DENETİM ALTINDA TUTULMASI VE MÜTAHİTLERE YAPI DENETİM ŞİRKETİ YETKİSİ VERİLMEMESİ MERKEZİ BİR ATAMA İLE YAPI DENETİM ŞİRKETLERİNİN MÜTAHİTLERE ATANMASI GEREKİR DİYE DÜŞÜNÜYORUM. İşini kaybetmek istemeyen şirketin müteahhidin emrinden çıkamaması ihtimalide böylelikle engellenmiş olur.
BETON & İNŞAAT DEMİRİ STANDARTLARI:
Beton santralarında yapılmış kalite standartlarına uygun betonlar kullanılarak inşaatlar yapılıyor ve bu şekilde yapılan inşaatlarda depreme karşı güvenli ve mukavemet gösteriyor beton standartı ile ilgili düzenlemelerde depreme karşı alınmış en önemli önlemdir diyebiliriz. Aynı şekilde inşaatlarda kullanılan demirin kalitesine de yeni standartlar getirildi ki bu standartlara uyarak yapılan inşaatlarda depreme karşı bina mukavemeti artırılmış olmaktadır.
Sonuç olarak 1999 depreminden beri yapı denetim, dask, demir ve beton standartlarının artırılması gibi konularda önemli mesafelerin alındığını söyleyebilirim ancak esas sorun 1999 öncesi eski yapılarda ki bu yapıların acilen güçlendirilmesi veya yıkılıp yeniden yapılmaları gerekiyor Bu konuda vatandaşların fazla kat çıkma daha fazla daire sahibi olma sevdasından vazgeçmeleri belediyelerin ise imar yoğunluğu yaratacak şekilde inşaat izni vermekten vazgeçmeleri gerekir ve çürük binalardan bir an önce kurtulmamız gerekir diye düşünüyorum.Suçu devlete atmak işin en kolay yanı ama sorumluluk hepimizde bunu unutmayalım.
