Konuttaki hareketlilikle birlikte demir ve çimentoya yapılan zamlar inşaatçıları isyan noktasına getirdi. Üst üste yapılan zamlarla çimentonun fiyatı yüzde 31, demirin ki ise yüzde oranında 44 arttı. Faturanın ise son aşamada yine tüketiciye kesileceği görülüyor.
Konut sektöründeki hareketlilikle birlikte özellikle çimento ve demir fiyatlarındaki artış, konut üreticilerinin tepkisine neden oldu.
Toplu konut idaresi Başkanı (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar’ın 2006 yılında “Her sabah kalktığımda çimentoculara beddua ediyorum” dediği tartışmanın bir benzeri yeniden alevlendi.
2006 yılında yaşanan ‘zam’ tartışmasına müdahil olan TOKİ, uzun süredir fiyat artışlan nedeniyle uyardığı çimento sektörüne, “Piyasa böyle giderse biz de fabrika kurarız” resti çekmişti.
İkili fiyat artışı
Çimentonun hammaddesi klinkerin fiyatı son bir yılda yüzde 3 düştü, inşaatçıların kullandığı çimentonun fiyatı ise yüzde 31 arttı. Benzer durum demirde de var. Son üç ayda inşaat demirine gelen zammın oranı yüzde 44’ü buluyor.
Çimentonun ton fiyatı son bir yılda yüzde 31 oranında arttı. Bir ton çimentonun fiyatı 2010 Nisan’da 67 TL seviyesindeyken, 2011 başında 105 TL’ye çıktı. Demirin ton fiyatı ise geçen haziran ortalarında 970 TL iken bu ay itibariyle bin 400 TL seviyelerine kadar çıktı.
Peki kim haklı?
Özellikle çimento fıyadanndaki artış konusunda üretici ve tüketici cephesinde farklı yorumlar yapılıyor. İnşaatçılar “Zammın nedeni konut sektöründeki hareketlilikle çimentoda yaşanan talep artışı” diyor. Çimento sektörü temsilcileri ise aynı konuya farklı açıdan bakıyor ve kendilerini şöyle savunuyorlar: “Enerji maliyetimiz yükseliyor. Bizi günah keçisi göstermeyin.” Faturanın ise son aşamada yine tüketiciye kesileceği görülüyor. Malzeme fiyatlarında indirim olmazsa önümüzdeki günlerde yeni konut fiyatlarına zam kapıda. İnşaatçılar, bu artışları geçen yıldan itibaren fiyat artışına yansıtmadıklarını söylüyor. Ocak ayı ortasından itibaren ise bu fıyadara zaman olarak yansıyacak. Bazı inşaatçılar ise sadece maliyeüer değil faiz oranlarındaki artış gibi etkenlerle birlikte özellikle seçimler sonrasında da bir artış bekleneceğini söylüyor.
Kabul etmiyorlar
İnşaat sektörünün kendilerini günah keçisi ilan ettiklerini vurgulayan Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Başkanı Adnan İğnebekçili, bu konuda şu yorumu yapıyor:
‘Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2009 Aralık-2010 Aralık ayları arasında çimento fiyatlarındaki artış ise sadece yüzde 9.6. Buna karşın bizim maliyet artışımız ise yüzde 25 dolaylarında oldu. Bu anlamda çimento fiyatlarındaki artışa kimse bir söz söyleyemez.
Üretimde kullandığımız kömürün maliyeti 89 dolardan 140 dolara çıktı. Petrokimya ürünleri de 94 dolardan 150 dolara geldi. 2011’de arz talep durumuna göre fıyaüar değişebilir. İhracat fiyatları yükselirse bu iç piyasaya da yansır.”
Hazır betondaki zam ne kadar?
Konunun bir diğer tarafı olan hazır beton üreticileri ise çimento fiyatlarındaki artış ile karşılaştırıldığında hazır betondaki fiyat artışının yüzde 10’u bulmadığını söylüyor. Bu konuda açıklamada bulunan Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) Genel Sekreteri Ferruh Karakule, hazır beton fiyatlarının hala 2006 yılının gerisinde kaldığına işaret ediyor.
Çimentonun hammaddelerinde önemli bir paya sahip olduğunu aktaran Karakule, bu konuda şu bilgileri veriyor:
“Geçen yıl çimento fiyatı 70 lira sevi-yesindeydi. Bu yıl 103-105 lira. Yani yüzde 30’un üzerinde zam gelmiş. Hammaddemizin yüzde 70-80’i çimentodan oluşuyor. Geri kalan agrega. Bu nedenle bizim maliyederimiz yüzde 20’nin üzerinde artmıştır. Çimento fiyatının yüzde 30’un üzerinde artığı bir ortamda hazır betonun metreküpü 75 liraya satıyor. Yani yaptığımız zam; yüzde 10’u bulmuyor. 2006 yılında ise C30 sınıf betonun metreküpü 85 ile 90 liraya satılıyordu.”
Görüşler
“Konut fiyatları yukarı hareketlenir”
Ali Ağaoğlu
Ağaoğlu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı
“İnşaat I sektörü 2010’da toparlandı. Çimentocular, demir üreticileri gibi inşaatın ana girdisi olan malzemeleri üretenler bu fırsatı değerlendirmek istiyor. Son üç ayda demirde yüzde 40, çimentoda yüzde 30 civarında fiyat artışı yaşandı. Artışın devam etmesi halinde konut fiyatları da yukarı yönlü hareketlenir. Bu artışlar ucuz konut üretiyoruz diye ortaya çıkanların teslimatlarında problemler yaşatır.”
“Fırsatçılık yapıyorlar”
Altan Elmas
Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı
Elbetteki talep artınca fiyatlar artar. Bunu kârlılığa yansıtmak istemek de normaldir. Ama altı ayda yüzde 50’lik artış doğru değil. Bu fırsatçılıktır, biz fırsatçılık yapmadık. Bir ayda 300 daire sattık diye zam yapmaya kalkışmadık. Altı ayda yüzde 50 zam yapan inşaatçı var mı? Maliyetlerdeki artışları da yansıtamadık, ama eninde sonunda yansıyacak, çaresi yok. Zam oranları konusunda yüzde vermek mümkün değil ama 2005′ ten 2006’ya geçişteki gibi bir süreç yaşıyoruz.”
“Toplam maliyeti etkilemez”
Nazmi Durbakayım
İstanbul inşaatçılar Derneği (İNDER) Bşk.
Çimentoya yapılan zam abartılacak bir oranda değildir. Yıllık enflasyonun yüzde 7-8 olduğu bir ortamda yüzde 9.6 oranındaki zam çok fazla bir şey ifade etmiyor. Dolayısıyla çimentoda yaşanan bu düşük oranlı artış, toplam maliyeti çok fazla etkilemez. Tüm kalemlerde de benzer oranda bir artış yaşansa bile, bir dairenin genel maliyetine olduğu gibi yansımaz. Bilindiği gibi bizim ana hammaddemiz arsadır. Konut fiyatlarını asıl etkileyen arsa fiyatlarının artmasıdır.”
“Fiyatlara yansır”
Serdar İnan
İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı
İnşaat sektörü, biraz hareketlenince inşaat malzemecileri de hemen zam silahını çekiyor. Bunun tabi haklı bir”
Igerekçesi yok. Özellikle çimentoda bölgesel bir fiyat artışları söz konusu. Örneğin Marmara Bölgesi’ndeki çimento üreticileri biraraya gelip fiyat ayarlaması yapabiliyor. Bunun önüne geçmek gerekiyor, inşaat malzemelerindeki bu artışın önümüzdeki dönemde konut fiyatlarına olan yansıması kaçınılmaz olacaktır.”
Ekonomist
