Çekmeköy, çok genç bir ilçe. 2008 yılında 17 mahalle ve dört köyün birleştirilmesiyle oluşturuldu. Sınır aldığı ilçeler ise Şile, Beykoz ve Ümraniye idi…
Çekmeköy, çok genç bir ilçe. 2008 yılında 17 mahalle ve dört köyün birleştirilmesiyle oluşturuldu. Sınır aldığı ilçeler ise Şile, Beykoz ve Ümraniye idi. Henüz, çiçeği burnunda bu genç ilçedeki ilk yapılaşma, Çekmeköy ismini almadan önce 1970’lerde başlamıştı. Markalı projelerin onları keşfetmesi ise, 2000’lerle birlikte oldu. Çünkü, Anadolu yakasında çok fazla büyüyecek yer yoktu. En doğru hat burasıydı. Şimdi, Çekmeköy, merakla İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından ihalesi yapılan Üsküdar Çekmeköy Metrosu’nun yapılmasını bekliyor. Çünkü, bu tıpkı 2000’lerin başları ve 2008 için onlar için bir milat olacak. Çünkü, her ne kadar Şile Otobanı ile Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerine bağlantı kolay olsa da toplu ulaşım henüz yeterli bir şekilde gelişmiş değil.
Çekmeköy Belediyesi, geçtiğimiz günlerde Prof. Dr. Ö. Faruk Gençkaya ve Yrd. Doç. Dr. Yüksel Demirkaya’ya bir araştırma hazırlattı. Çekmeköy’ün sosyoekonomik yapısı ve kentsel yaşam kalitesi isimli bu çalışma, giderek daha çok marka tarafından tercih edilen ilçenin geçmişine ve daha da önemlisi geleceğine ışık tutar nitelikte. İşte o çalışmadan satır başları:
DÖNÜM NOKTASI DEPREM OLDU
İstanbul’un kontrolsüz büyümesi sonucunda yerleşim alanlarından biri olarak seçilen Dudullu’ya ardından Ümraniye ve Çekmeköy eklendi. Bu, ilk kentsel gelişimin tarihi 1970’li yıllardı. Daha sonra ikinci atak, 1990’lı yıllarda oldu.
Ancak, hızlı yapılaşmayı başlatan süreç, 1999 Marmara depremi oldu. 1990’lı yıllarda ucuz arazi ve evler nedeniyle tercih edilen bölgenin sağlam zemini dikkat çekti. Ardından, o güne kadar pek de göz önünde bulundurulmayan orman yapısı dikkate alındı. Üstelik, bunlara merkez noktalara yakınlığına rağmen, gürültü ve kirden arındırılmış olması eklenince işte o tarihten sonra yapılarnı fiyatları da artmaya başladı. Öyle ki, şimdi astronomik rakamlardaki gayrimenkul fiyatlarına bile rastlamak mümkün. Ancak, bu hızlı yapılaşma, çarpık yapılaşmanın ve temel altyapı sorunlarını da beraberinde getirdi. Yine de markalı konut projelerinin bu gidişatta olumlu birer örnek olduğunu belirtmek gerekiyor. İki öğretim üyesinin tespitlerine göre, Çekmeköy’de toplam 19 bin 261 yapı tespit edildi. Bunların yüzde15.37’si site içerisinde. Yüzde 77.6’sı ise site alanları dışında bulunuyor. Yüzde 22.4’ü ise site alanlarında bulunuyor? En fazla bağımsız birimlerin bulunduğu mahalleler ise Mehmet Akif Mahallesi, Hamidiye ve Mimar Sinan Mahallesi.
SANAYİ VE TİCARET BÖLGELERİNE KOMŞULUĞU BİR BAŞKA İTİCİ GÜÇ OLDU
Çekmeköy’ün gelişimindeki bir başka itici güç de sanayi ve ticaret merkezlerine yakınlığı oldu. 2000’li yıllarla birlikte kaliteli konut sayısındaki artışın bir başka nedeni de ilçenin Avrupa yakasında Maslak, Levent ve Mecidiyeköy gibi iş merkezlerine yakınlığıydı. Ayrıca Anadolu yakasındaki organize sanayi alanlarına da son derece yakın konumlanan ilçe, sanayileşmenin olmadığı, fakat o bölgelere yakınlığı nedeniyle gözde olan örneklerden biri haline geldi. Bu arada, zaten bulunduğu konum nedeniyle; yani su havzası ve ormanlık alanları nedeniyle Çekmeköy’de sanayileşmeye de izin yoktu.
ULAŞIMDAKİ AVANTAJLARI NEDİR?
Şile Otobanı ile Boğaziçi Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü bağlantı yollarına doğrudan bağlanabiliyor. Anadolu Yakası’nın merkez ilçelerine de yakın. Ancak toplu ulaşım sistemi henüz modern bir ilçe ölçeğinde geliştirilemediği için bu konudaki en önemli beklenti planlama ve etüt çalışmaları biten, hatta İBB tarafından ihalesi yapılan Üsküdar Çekmeköy Metrosu.
Bu arada Çekmeköy Çamlıca, Altunizade ve Boğaziçi Köprüsünden 8-10 dakika mesafede ve Etiler ve Maslak gibi merkezlerden ise 15-20 dakikalık bir uzakta bulunuyor.
ORMANI NE KADAR, YAPISI NE KADAR?
İstanbul’un yüzölçümünün yüzde 44.6’sı, Türkiye’nin ise yüzde 27,2’si ormanlık alanlardan oluşurken bu rakam Çekmeköy’de bu oran yüzde 74’e çıkıyor. Bir diğer deyişle 109 kilometrekarelik ormanlık alana sahip olan ilçede 2B arazisi kapsamında 8.96 kilometrekarelik bir saha bulunuyor. Bu, ilçe arazisi içinde yüzde 6.05’lik bölümü temsil ediyor. 10.27 kilometrekarelik tarım sahası da bulunan ilçe her ne kadar yapılaşma sorunu yaşasa da henüz yapılarla boğulmuş değil. Çünkü, yapılaşan bölgeler 16.32 kilometrekare ile sınırlı. Bu, ilçenin yüzde 11’i anlamına geliyor.
KİMLER YAŞIYOR?
Prof. Dr. Ö. Faruk Gençkaya ve Yrd. Doç. Dr. Yüksel Demirkaya’nın araştırmasına göre, Çekmeköy’ün nüfusu 2007 yılında neredeyse iki kat artarak 70 bin 683’e ulaştı. 2009 itibariyle ise sayı, 154 bin 103 kişiye ulaşmış durumda. Bu, yüksek oranlı artışa rağmen, Çekmeköy, yine de İstanbul’un en az nüfusa sahip beşinci ilçesi. Çekmeköy, İstanbul genelini yansıtan bir kültürel çeşitliliğe sahip. Nüfus yapısı ağırlıklı olarak, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinden oluşuyor.
ALAN DAĞILIMI
Türü Büyüklüğüı/Km²
Orman 109.89
Yerleşim alanları 16.32
Tarım alanları 10.27
2B arazisi 8.96
Mutlak tarım alanı 7.3
İKİ İLÇEYLE BİRLİKTE BÜYÜYECEK
Çekmeköy’de Adapark projesini geliştiren, buna komşu sayılabilecek bir lokasyonda, Exen İstanbul projesinin temellerini atan Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, Anadolu yakasının Avrupa yakası gibi geniş bir arazi yapısına sahip olmadığını ve çok daha kısıtlı bir arazi yapısı olduğunu diye getiriyor.
Anadolu yakasında kuzeyde ormanlar ve su havzalarının, güneyde ise deniz ile sınırlı kaldığına dikkat çeken Elmas, “Burada yapılaşma dar bir aksta doğuya doğru gidiyor. Dolayısıyla Anadolu yakasının gelişme aksının bir tanesi Şile yolu aksıdır. Altunizade’den başlayıp tünelden geçerek Şile’ye kadar uzanan ve Ümraniye, Çekmeköy ve Sancaktepe’yi içine alan bu aksta ben ciddi anlamda bir potansiyel görüyorum. Çünkü, bunlar artık hem merkez ilçeler pozisyonuna geldi, hem de gelişmekte olan ilçeler pozisyonundalar” diye konuşuyor.
Bu üç ilçeyi çok önemsediğine vurgu yapan Elmas,, “Beş sene sonra çok farklı yerlerde olacaklar. Bu aksın merkezi konumundaki Ümraniye şimdiden finans merkezi konumuna geldi bile. Bölgede ticaret alanları, iş merkezleri, ofis ve konut yatırımları bir anda ciddi bir seviyeye ulaştı. Arazi yapısı ve imar planları bu gelişime oldukça müsait. Ve bu çerçevede Çekmeköy, Sancaktepe aksında da gelişme devam ediyor” dedi.
Alan’ın son tesbiti ise Üsküdar-Çekmeköy metro hattının 3 sene sonra faaliyete geçmesiyle birlikte bölgenin çok daha büyük bir ivme kazanacak olması.
