Kentsel dönüşüm sürecinin detayları netleşiyor. Riskli binalar için vatandaşla masaya oturacak devlet, dileyene para, dileyene konut, isteyene de 2 yıl ödemesiz 20 yıl vadeli kredi verecek. Bina sahiplerine verilecek ‘Konut Sertifikası’ çek gibi kullanılabilecek. Verilecek ‘Konut Sertifikası’ çek gibi kullanılabilecek. Vatandaş, istediğinde sertifikasını Kentsel Dönüşüm Hesabı’ndan paraya çevirecek
Kentsel Dönüşüm sürecinin detaylarına Yeni Şafak ulaştı. Türkiye’nin ilk afet yasası olarak bilinen ‘Kentsel Dönüşüm Yasa Tasarısı, Meclis’te onay beklerken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 81 ildeki dönüşüm projelerini şimdiden masaya yatırdı. Bu kapsamda Bakanlık 81 ilden kentsel dönüşüm raporu istedi. 48 ilden gelen proje sayısı 300’ü geçti. Projeleri inceleyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Meclis’teki ‘Kentsel Dönüşüm Yasası’ onaylanırsa, Türkiye’nin çehresini değiştirecek projeler için düğmeye basacak. Riskli bölgelerdeki binalar için vatandaşlara verilecek Konut Sertifikası da ‘çek’ gibi kullanılabilecek. Ekspertiz firmalarınca belirlenmiş gayrimenkul değerinin yazılı olduğu resmi belgeyi, mülk sahipleri istediği zaman nakde çevirebilecek.
Yasayla Bakanlık teşkilat yapısı da silbaştan değişecek. Kurulacak ‘Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ sadece kentsel dönüşüme çalışacak. Kentsel dönüşümün başlangıcı ise deprem bölgesinde bulunan iller olacak. İstanbul’un ilk sırada yer aldığı kentsel dönüşümde, Kocaeli, Bursa, Yalova, İzmir, Diyarbakır, Hatay, Aydın, Balıkesir ve Bingöl’de de yıkımlara başlanacak. İşte kentsel dönüşümde ilk kez açıklanan o detaylar.
DİLEDİĞİN ZAMAN PARAYA ÇEVİR
Kentsel Dönüşüm Yasası’nın Meclis’ten geçmesi halinde yürürlüğe girecek olan Konut Sertifikası, gayrimenkulün karşılığı olarak verilecek. Dileyen imar hakkı için bu sertifikayı paraya bile çevirebilecek, dileyen de devam eden bir TOKİ projesinden, sertifikası karşılığında konut teslim alabilecek. Sertifika riskli alanların yıkılıp yeniden yapılmasında da konutun değerini belirlemiş olacak. Mülk sahibinin anlaşması halinde, dileyen konut sahibi, sertifikasında yazan bedeli devletten tahsil edebilecek.
İSTER BOZDUR İSTER TAKAS YAP
Yasayla birlikte binası yıkılacak mülk sahiplerine değişik alternatifler sunulacak. Yıkım karşılığında gösterilen yeni projelerden birinde yeni bir konut teklifi yapacak olan devlet, 1 metre konuta karşılık, değerleyeceği bir oranda ‘alan teklifi’ yapacak. Mülk sahibiyle yürütülecek pazarlıklarda diğer seçenek de Konut Sertifikası üzerinden ödenecek nakdi para olacak. Parayı kabul etmeyenlere, sertifikalarına karşılık başka alanlardan konut almaları ya da kredi almaları sağlanacak. Vatandaş, yeni bir konut için Kentsel Dönüşüm Hesabı’ndan 2 yıl ödemesiz, 20 yıl vadeyle çok düşük faizle kredi çekebilecek. Yıkım, süreç sonrasında anlaşma sağlanması halinde gerçekleşecek. Her şeye rağmen anlaşma sağlanamazsa, kamulaştırma gerçekleştirilecek. Devlet bunun yanında vatandaşlara ‘maket hizmeti’ de sunacak. Riskli binaların yerine yapılacak konutların maketini, Bakanlık yetkilileri mülk sahiplerine daha yıkım gerçekleşmeden gösterecek. Bu da, vatandaşların karar verme sürecini kolaylaştıracak.
İstanbul yıkımda ilk sırada
İl bazında yürütülecek kentsel dönüşüm çalışmaları birinci derece deprem bölgesinde kalan illerden başlayacak. Kentsel dönüşümde yıkım çalışmaları İstanbul’dan başlayacak. İstanbul’un dışında yine birinci derece deprem kuşağında olan Kocaeli, Bursa, Yalova, İzmir, Diyarbakır, Hatay, Aydın, Balıkesir, Bingöl, Çanakkale, Denizli, Düzce, Manisa ve Muğla da dönüşüm listesinin ilk sıralarında yer alan iller durumunda.
Bakanlık yapısı da değişiyor!
Afet Eksenli Kentsel Dönüşüm çalışması kapsamında devlet teşkilatlanması da değişiyor. Değişiklik yasa tasarısında yer alsa da, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı teşkilat değişikliği hazırlıklarına şimdiden başladı. Buna göre daha önce, ‘Altyapı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ olan ilgili birim ‘Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ olarak değiştirili yor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan önce bu görevi yürüten ‘Bayındırlık Bakanlığı’ iki genel müdürlük olarak faaliyet gösterirken, son değişikliklerle genel müdürlük sayısı 8’e çıkarıldı. Kamunun bilinen çalışma yönteminden daha farklı çalışması planlanan genel müdürlük, dinamik ve hızlı çalışma için sözleşmeli personelle de çalışabilecek.
23 milyar kaynak hazır
Vatandaşların kullanabileceği krediler için oluşturulacak ‘Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı Fonu’yla ilgili detaylar da netleşiyor. Kentsel Dönüşüm Yasası ile birlikte devreye girecek fon, adeta ‘afet fonu’ gibi çalışacak. Buna göre ‘orman vasfını yitirmiş arazilerin satışı’ olarak bilinen ‘2B’ gelirlerinin yüzde 90’ı bu fona aktarılacak. Sadece İstanbul’da 16,2 milyar lira, Türkiye genelinde ise 26 milyar lira satış geliri beklenen fonun yüzde 90’ı, yani 23,4 milyar TL’si kentsel dönüşüm özel fonuna aktarılacak. Çevre cezalarının kesintilerinin yüzde 50’si ile İller Bankası kârının bir bölümü de aynı fona transfer edilecek. Fonun gelir kalemlerinden bir diğeri de kıymetli kentsel dönüşüm alanlarından sağlanacak ek gelirler olacak. Bakanlık, buradan gelecek parayı, sübvanse edilmesi gereken ‘Risk Alanlarına’ kaydıracak. Oluşturulacak fon, hem mülk sahiplerince hem de Bakanlık tarafından kentsel dönüşüm projelerinde kullanılacak.
81 ilde 300 nokta
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kentsel dönüşüm alanlarıyla ilgili 81 ilden rapor istedi. İlk etapta 81 ilin 48’i kentsel dönüşüm projelerini Bakanlığa bildirdi. Bakanlığa ulaşan 300 projeyle illerdeki ‘Rezerv Alanları’ ve ‘Riskli Alanlar’ şimdiden masaya yatırıldı. Valilik ve belediyelerin koordinesinde Bakanlığa sunulan raporlarda, statik ve arazi yapılarına bağlı olarak ‘yerleşime uygun’ alanlar ‘Rezerv Alanı’, dönüşüm yapılması gereken yerler de ‘Riskli Alanlar’ olarak incelemeye başlandı. 300 ayrı noktadan hareket eden Bakanlık, Türkiye çapında oluşturduğu veri tabanıyla tüm alanları kayıt altına aldı. Bakanlık, taşra teşkilatı, valilikler ve yerel yönetimler eliyle yürütülen çalışmalar kapsamında belirlenen 300 noktanın önümüzdeki yıla kadar 1000’e kadar çıkması bekleniyor.
Yeni Şafak
