TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu, Yapı Denetim Kanununda değişiklik öngören kanun teklifini kabuletti. Teklife göre, illerde de İl Yapı Denetim Komisyonları kurulabilecek.
Komisyon, İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünün teklifi üzerine, biri başkan olmak üzere Merkez Yapı Denetim Komisyonunca görevlendirilecek 5 üyeden oluşacak. Yapı denetim hizmet bedeli, yapının özelliği ve büyüklüğü ile bulunduğu bölgenin fiziki, ekonomik ve sosyal özelliklerine göre belirlenecek. Bedel, 2 yıllık yapım süresi için yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 1,5’i ile yüzde 3’ü arasında tespit edilecek. Hizmet bedeli oranı, yapım süresi 2 yılı aşan iş için yıllık yüzde 5 artırılacak ve yapım süresi 2 yıldan az olan işler için de yüzde 5 azaltılacak.
Yapı denetim kuruluşlarının hizmet bedellerinin ödenmesinde kullanılmak üzere, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca valilikler nezdinde yapı denetimi hesabı açtırılacak. Yapı denetimi hizmet bedeli, yapı sahibince bu hesaba yatırılacak. Yapı denetimi ile ilgili hizmetlerde kullanılmak üzere hizmet bedelinin yüzde 1’i ruhsatı veren ilgili idarenin, yüzde 1’i de döner sermeye işletmesinin hesabına aktarılacak. Teklifte, aykırı fiiller ve haller ile bunlara karşılık olarak verilecek cezalar sayılıyor. Yapı denetim kuruluşlarından bu düzenlemede öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere çeşitli cezalar verilecek.
Tespit edilen fiil ve halin varlığına göre, idari para cezası, yeni iş almaktan men cezası veya yapı denetim izin belgesinin iptali ile faaliyete son verme cezası getiriliyor.
Yapı denetim şirketinin, 3. defa yeni iş almaktan men edilmesi durumunda faaliyetine son verilecek. Yapı denetim kuruluşunda çalışırken laboratuvarlarda da görev alan mimar ve mühendislere 5 bin TL para cezası verilecek. Para cezaları 1 ay içinde
ödenecek.
Yeni iş almaktan men ve faaliyete son verme ile cezalandırılan kuruluş ile laboratuvarın ortakları, 5 yıl süre içinde yeni bir denetim ve laboratuvar kuruluşuna ortak da olamayacak.
Yapı denetim ve laboratuvar kuruluşuna 2 defa para cezası verilmesine neden olan denetçi mimar ve mühendisin belgeleri iptal edilecek.
BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANI DEMİR
Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, teklifin komisyondaki görüşmeleri sırasında yaptığı konuşmada, yapı denetimine ilişkin kanunun 2001’de çıkarıldığını anımsattı.
1999 depremlerinin güvenli yapıların yapılması konusundaki düşüncelerini pekiştirdiğini ifade eden Demir, “1999’da ruhsatlı ya da ruhsatsız ve kaçak binaların neredeyse birbirleriyle yarıştığı bir afeti yaşadık” dedi. Demir, yapı denetiminin 19 ilde pilot uygulamasının devam ettiğini belirterek, bu uygulamanın, yüzde 98 güvenli yapı yapılmasını temin ettiğini kaydetti. Demir, şimdi yapı denetimini 81 ilde de uygulamak istediklerini söyledi.
Türkiye’de yapılan binaların da Japonya’da olduğu gibi 9 şiddetinde depreme dayanıklı şekilde yapılması gerektiğine işaret eden Demir, Meclis kapanmadan bu teklifi yasalaştırmak istediklerini bildirdi.
CHP Antalya Milletvekili Tayfur Süner, teklife karşı çıkarak, 19 ilde tam olarak uygulanamayan yapı denetimi sisteminin bütün illerde uygulanacak olmasının sakıncalarına değindi.
AK Parti iktidarında birçok imar affının çıkartıldığını iddia eden Süner, bu teklifin de seçim öncesinde “seçmene selam” düzenlemesi olduğunu öne sürdü.
CHP Gaziantep Milletvekili Yaşar Ağyüz ise yaklaşan seçim öncesinde bu teklifin görüşülmesini eleştirdi.
“Bu teklif, Japonya depremi sonrasında, ’bakın biz de depreme karşı bir şeyler yapıyoruz’ demek ve halka mesaj vermek için getirilen bir düzenlemedir. Karadeniz seçmenine ’yaylaları, meraları kurtaracağız’ denilen bir tekliftir” diyen Ağyüz, getirilen düzenlemelerle binaların yapı denetiminin sağlanamayacağını ileri sürdü. Ağyüz, İmar Kanunu yeniden düzenlenmeden ve yapı denetimi bütün olarak ele alınmadan sorunların çözülemeyeceğini savundu.
Ağyüz’ün eleştirilerine yanıt veren Komisyon Başkanı Nusret Bayraktar, teklifi, Japonya’daki deprem öncesinde, Türkiye’nin deprem kuşağında olan bir ülke olması nedeniyle verdiklerini söyledi. Bayraktar, AK Parti iktidarında kaçak yapıların affedilmediğini belirtti. MHP İstanbul Milletvekili Durmuşali Torlak da teklifin verilmesinde geç kalındığını ifade etti.
POLİTİK KONUŞMAMASI KONUSUNDA UYARDI
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği avukatı Nurten Çağlar Yakış, İmar Kanunu ve yapı denetimi ile ilgili konularda büyük sıkıntılar yaşandığını ifade ederek, “Bunlar 1-2 günde halledilecek konular değil. Sayın Başkan çok iyi bir hatip ve ikna edici konuşuyor ama ben konuyu iyi bildiğim için onun gibi düşünmüyorum” dedi.
Bunun üzerine Komisyon Başkanvekili İdris Güllüce, Yakış’ı, politik konuşmaması, teknik konularda konuşması konusunda uyardı.
Güllüce’ye tepki gösteren CHP’li Ağyüz de “Bırakın Başkan müdahale etsin” dedi. Yakış’ın, teklifteki bazı düzenlemelerin Anayasa’ya aykırı olduğunu söylemesi üzerine ise Bakan Mustafa Demir, sadece milletvekillerinin düzenlemelerin Anayasa’ya aykırı olduğunu söyleyebileceğini kaydetti. Müzakerelerin ardından, teklif kabul edildi.
AA
