CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, AKP’nin iktidarı boyunca ekonomiyi canlandırmak, krizleri aşmak amacıyla hem doğrudan devlet olanakları hem de dolaylı olarak desteklediği konut sektöründe oluşturulan balon patlama noktasına geldiğini bildirdi.
Oran, “Sektörde arz-talep-stok dengesizliği kaynaklı ciddi riskler oluştu, dengeler altüstü oldu. Gelecekteki talebe yönelik üretim yapan inşaat sektörü, istediği talebi yakalayamaması nedeniyle sıkıntıda. Bazı inşaat şirketi sahiplerinin Başbakan ile yaptığı baş başa görüşmeler de sektördeki tansiyonu yükseltirken, hükümetin acilen gerekli adımları atması gerektiği de ortadadır. Bu krizin devamının gelmemesi, banker krizinden sonra yeni bir maket ev krizi yaşanmaması için hükümetin bu konuyu zaman geçirmeksizin dikkatle ve ciddiyetle ele alması gerekmektedir” diye konuştu.
CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, yazılı bir açıklama yaparak yurttaşları ve hükümet üyelerini inşaat sektöründe yaşanan büyük sıkıntı ve tehlikeye dikkat çekti.
Oran’ın, açıklaması satır başlarıyla şöyle:
Balon patladı patlayacak
“- AKP’nin iktidarı boyunca ekonomiyi canlandırmak, krizleri aşmak amacıyla hem doğrudan devlet olanakları hem de dolaylı olarak desteklediği konut sektöründe oluşturulan balon patladı, patlayacak.
– Küresel krizin kronikleştiği bu süreçte, finansman-arz-talep zincirinin kopma noktasına gelmesiyle, AKP’nin ekonomi yönetimiyle birlikte inşaat sektörü hızla yıkıma doğru sürükleniyor.
– İç talepteki hızlı daralma ile ekonomide sert frenin en fazla olumsuz etkilediği sektörlerin başında inşaat geliyor.
– Sektörde arz-talep-stok dengesizliği kaynaklı ciddi riskler oluştu, dengeler altüstü oldu. Gelecekteki talebe yönelik üretim yapan inşaat sektörü, istediği talebi yakalayamaması nedeniyle sıkıntıda…
Sektörde ilk halka koptu
– Fi Yapı, bu süreçte zincirin ilk kopan halkası oldu. Gelecek beklentilerine göre yapılan yatırımların nakde dönüştürülememesi, izleyen günlerde sektörde daha fazla firmanın finansal sıkıntıya düşmesine yol açacak.
– Türkiye’de inşaat sektöründe konut arzı ve stoklardan oluşan varlık balonu patlamaya aday. Fırtınalı havada önlem alınmadan çok fazla derine inildi, artık ipin ucu kaçıyor!
– Oluşan arz fazlası, buna karşılık talebin hepten düşmesi ve ortaya çıkan diğer yapısal sorunlarla sektöründe büyüme durma noktasına geldi. Sektörde geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 15.5, ikinci çeyrekte yüzde 11.3 olan büyüme oranı bu yıl ilk çeyrekte yüzde 2.7’ye düştü, ikinci çeyrekte ise sadece yüzde 0.4 oldu. Bu eğilimin devam etmesiyle sektördeki büyüme trendinin izleyen dönemde negatife dönmesi bekleniyor.
Lükse giren TOKİ, haksız rekabete yol açıyor
– Sosyal konutun yanında “lüks”e de el atan TOKİ, arkasına aldığı devlet desteğiyle piyasada haksız rekabete de yol açıyor. Özel firmalar açısından var olan bu orantısız durum gündemdeki KDV düzenlemesi ile daha da pekiştiriliyor.
– Kentsel dönüşüm alanlarına tanınacak istisnalar TOKİ’ye yarayacak, küçük firmaların işini daha da zorlaştıracak.
Barter ve tedarikçilerin rolü
– Küresel krizin kronikleştiği bu süreçte, inşaat sektöründe şişirilen balon patlamak üzere ve sektör hızla yıkıma doğru sürükleniyor.
Barter ve tedarikçilerin alacaklarını karşılamak için piyasaya düşük fiyatla konut sürmesi de beklenilen hedefler ve satış cirolarına ulaşılmasını engelliyor.
Başbakanla baş başa görüşme tansiyonu yükseltti
– Bazı inşaat şirketi sahiplerinin Başbakan ile yaptığı baş başa görüşmeler de sektördeki tansiyonu yükseltirken, hükümetin acilen gerekli adımları atması gerektiği de ortadadır. Bu krizin devamının gelmemesi, banker krizinden sonra yeni bir maket ev krizi yaşanmaması için hükümetin bu konuyu zaman geçirmeksizin dikkatle ve ciddiyetle ele alması gerekmektedir.
ABD-mortgage kaynaklı küresel kriz de ders olmadı
– Şişirilen konut balonunun ekonomiye getireceği katkının sürekliliği olmadığı gibi bir süre sonra patladığı gerçeği, dünyadaki örnekleriyle sabit. Yaklaşık 4 yıldır bir şekilde devam eden küresel ekonomik kriz de bizatihi bu tür bir olayla başladı. Mortgage kredileri ile şişirilen balonun ABD’de patlaması tüm dünya ekonomisini etkisine alan bir krize yol açtı.
