Avrupa’da bazı ülkeler çalışanlara yılda on üç ya da on dört maaş öderken bu uygulama özellikle asgari ücretli çalışanlar için ek gelir sağlaması açısından büyük önem teşkil ediyor.
Ekstra ücret ödemesi, ya da başka bir deyişle yılda bir ya da iki maaş ikramiye ödemesi gibi uygulamalar bazı ülkelerde kanuni düzenlemelerle sabit hale getirilirken bazılarında teamülen uygulanmaktadır. Avrupa’da bazı ülkeler, çalışanlar arasında ayrım yapmadan çalışanlara yılda on üç ya da on dört maaş ödemektedir. Bu ekstra ödemeler genellikle tatil dönemlerinde yapılmaktadır. Buna ek olarak bu ülkelerde izin günleri de tam maaş ödenmektedir ve izin günleri hesaplanırken hafta sonuna denk gelen günler hesap dışında bırakılmaktadır. Kimi ülkeler bu uygulamalara ek olarak tatil dönemi ikramiye uygulaması da yapmaktadır.
Avusturya
Avusturya’da ülke genelinde uygulanan sabit bir asgari ücret bulunmamakla birlikte farklı meslek kollarına ait sendikalar ve meslek örgütleri, ücretlerin belirlenmesinde hükümet ile birlikte rol oynamaktadır. İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD) verileri 2022 yılında yıllık brüt medyan gelirin yaklaşık 60 bin 500 euro seviyesinde olduğunu göstermektedir.
Avusturya’da bir yıl boyunca aralıksız çalışılması halinde, çoğu çalışan yıl içerisinde alınacak on üç ve on dördüncü maaş ödemelerine hak kazanmaktadır. Bu ödemelerin amacı yaz tatili ve Noel tatili dönemlerinde artan harcamalar nedeniyle bireylere ve ailelere yardımcı olmaktır. Bu ikramiyeler, yüzde altı gibi çok düşük bir vergi seviyesiyle vergilendirilir. On üçüncü ödeme haziran sonunda, on dördüncü ödeme ise kasım sonunda yapılır. Yaz tatili dönemlerinde ekstra ikramiye uygulaması da kimi iş kollarında mevcuttur.
Ayrıca Avusturya’nın başkenti Viyana’nın 2023 yılında bir kez daha dünyanın en yaşanabilir şehri seçildiğini hatırlatmakta fayda var.
Belçika
Belçika’da asgari ücret uygulanmaktadır. Eurostat verilerine göre 2024 yılının birinci çeyreğinde Belçika’da uygulanan asgari ücret aylık brüt 1994 euro seviyesindedir. Yine OECD verileri 2022 yılında Belçika’daki yıllık brüt medyan gelirin 61 bin 500 euro seviyesinde olduğunu göstermektedir.
Belçika’da genellikle yıl sonunda ödenen ekstra bir ikramiye uygulaması mevcuttur. Bu uygulama çalışanın aylık maaşına denk gelmektedir. Buna ek olarak bir aylık maaşın yaklaşık yüzde 90’ına denk gelen yaz tatili ikramiyesi de uygulanmaktadır.
İtalya
İtalya’da sabit bir asgari ücret uygulaması bulunmamaktadır. Uygulanacak en düşük ücretler Avusturya örneğinde olduğu gibi belirlenmektedir. OECD verileri 2022 yılında İtalya’daki yıllık brüt medyan gelirin 42 bin 600 euro olduğunu göstermektedir.
İtalya’da on üçüncü maaş uygulaması kanuni bir düzenleme ile sabittir; fakat bazı iş kollarında aynı işyerinde uzun süre çalışan kişilere on dördüncü maaş verilmesi de uygulanmaktadır. On üçüncü maaş yıllık maaşın on üçe bölünmesi ile hesaplanır, temmuz ve aralık aylarında çift maaş ödenir.
İspanya
İspanya’da asgari ücret uygulaması mevcuttur. 2024 yılında uygulanan aylık brüt asgari ücret 1323 euro seviyesindedir ve gelir vergisinden muaftır. OECD verileri 2022 yılında İspanya’daki yıllık brüt medyan gelirin yaklaşık 40 bin 600 euro olduğunu göstermektedir.
İspanya’da on üç ve on dördüncü maaş uygulaması kanuni bir zorunluluktur. Bu maaşlar yıllık maaşın on dörde bölünmesi ile hesaplanır, temmuz ve aralık aylarında çift maaş ödenir.
Portekiz
Portekiz’de asgari ücret uygulaması mevcuttur. 2024 yılında uygulanan aylık brüt asgari ücret 957 euro seviyesindedir. OECD verileri 2022 yılında Portekiz’deki yıllık brüt medyan gelirin yaklaşık 30 bin 300 euro olduğunu göstermektedir.
Portekiz’de de on üç ve on dördüncü maaş uygulaması kanuni bir zorunluluktur. Bu maaşlar yıllık maaşın on dörde bölünmesi ile hesaplanır, temmuz ve aralık aylarında çift maaş ödenir.
Yunanistan
Yunanistan’da asgari ücret uygulaması mevcuttur. 2024 yılında uygulanan aylık brüt asgari ücret 910 euro seviyesindedir. OECD verileri 2022 yılında Yunanistan’da yıllık brüt medyan gelirin 24 bin 600 euro seviyesinde olduğunu göstermektedir.
Yunanistan’da on üç ve on dördüncü maaş uygulaması kanuni bir zorunluluktur. Bu maaşlar yıllık maaşın on dörde bölünmesi ile hesaplanır; Noel tatili zamanı bir maaş ikramiye, Paskalya tatili zamanı ve yaz tatili döneminde ise yarımşar maaş ikramiye ödenir.
Türkiye
Türkiye’de asgari ücret uygulaması mevcuttur. 2024 yılında uygulanan aylık brüt asgari ücret yaklaşık 612 euro seviyesindedir. OECD verileri 2020 yılında Türkiye’deki yıllık brüt medyan gelirin 27 bin 800 euro civarında olduğunu göstermektedir.
Türkiye’de kamu çalışanları ve kamu kuruluşlarında çalışan işçilere ve emeklilere ikramiye ödenmesi kanunen korunan bir haktır. İkramiyeler genellikle bayram öncelerinde yatırılmaktadır. Buna ek olarak bir defaya mahsus ikramiye ödemeleri devlet tarafından takdir edilmekle birlikte, herhangi bir işyerinde teamülen uygulanacak ikramiye ödemeleri mümkün olabilmektedir.
