Yaz sezonunu genel olarak durgun geçiren gayrimenkul sektörü, faiz artışı ve Ramazan’ın etkisiyle daha da yavaşladı. Beklemeye geçen sektör, ümidini bayram sonrasına bağladı. Artan demir fiyatları ise sonbahar zammının habercisi…
Gayrimenkul sektöründe dönemselliğin çok önemli olduğunu ifade eden Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı Işık Gökkaya, her yıl yaz döneminde satışlarda daralma gözlendiğini, bu sene faiz artışı, kriz söylemleri ve Ramazan’ın etkisiyle bu daralmanın biraz daha belirgin hissedildiğini söyledi.
Yılın ilk çeyreği için sektör olarak yüzde 10’luk artış hedeflediklerini, ancak geçen yılki rakamların altında kalındığını ifade eden Gökkaya, ‘İlk çeyrekte 91 bin adetlik satış oldu. Bu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.5’lik bir düşüş ifade ediyor. İkinci çeyrek sonuçları henüz belli değil. Ancak, 3’üncü ve 4’üncü çeyreğe dair beklentilerimiz daha yüksek’ dedi. Siyasilerin daha dikkatli harcama yapılması gerektiği yönündeki açıklamalarının da insanları etkilediğini ifade eden Gökkaya, ‘Bu demeçler psikolojik olarak, insanları alımlarını ertelemeye yönlendiriyor’ diye ekledi.
Döviz kredisi kullananların taksiti 1325’ten 1519’a çıktı
Işık Gökkaya, faizlerin de 0.89 seviyesinden 1.10-1.15’lere çıktığını belirterek, ‘Konut pazarının en büyük hedef kitlesi beyaz yakalılar. Aylık kazançlarının yüzde 33’ünü krediye ayıran bu kitlenin gider dengesini ufak artışlar bile bozuyor’ dedi. Altın Emlak Genel Müdürü Hakan Erilkun ise kredi pazarında esas problemi döviz bazlı kredi kullananların yaşadığına dikkat çekerek, ‘100 bin TL konut kredisi kullanan bir kişi, ocak ayında aylık yaklaşık 1.325 TL taksit öderken şimdi 1.519 TL ödüyor. İsviçre Frank’ı ile kredi kullananlar iki yıl içinde yüzde 70 oranında artan bir borç yükü ile karşı karşıya kaldı. TL bazlı kredilerde faiz oranı yüzde 0,83’lerde iken hızla yüzde 1’i aştı. Rakamsal açıdan değerlendirdiğimizde 10 bin TL’lik bir krediyi bu dönemde kredi kullanan bir kişi bir ay önce aynı miktarda kredi kullanan bir kişiden 12 bin TL daha ek maliyeti üstlenecek demektir. Bu durum yalnızca birinci el değil ikinci el konut satışlarını da olumsuz yönde etkileyebilir’ dedi.
Konut zammı kapıda
Altın Emlak Genel Müdürü Hakan Erilkun, inşaat maliyetlerini etkileyen malzemelerin euroya endeksli olduğunu, eurodaki değer artışının emlakta fiyat artışını beraberinde getirdiğini belirtti. Gökkaya da demir fiyatlarındaki artışa dikkat çekerek, ‘Ton başına rakam 985 TL’den 1600-1700 liraya çıktı. Yavaş yavaş fiyatlarda artışlar olacak’ diye konuştu.
Stok 71.5 milyar TL’ye çıktı
Temmuz ayı itibarıyla konut kredisi stoğunun 71.5 milyar TL’ye ulaştığını ifade eden Işık Gökkaya, ‘Geçen yıl sonu itibarıyla bu rakam 60.4 milyar TL seviyesindeydi. Faizdeki artışa rağmen 11 milyar TL’nin üzerinde artış var. Bu önemli bir rakam. Bu yıl için toplamda 80 milyar TL hedeflemiştik. Bu rakamın gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise 3’üncü çeyrekte yaşanacak harekete bağlı. Şimdi sektör beklemede. Bayram sonrasını bekliyoruz’ diye devam etti.
Yurtdışındaki krizin, faiz artışlarının ve yeni mali politikaların konut piyasasına etkilerini görmek için bayram sonrasını beklemek gerektiğini vurgulayan Gökkaya, ‘Geçen yıl Türkiye’de 371 bin adet konut satıldı. Bu yıl için hedef 370 – 400 bin adet. İkinci çeyrek sonuçları geldiğinde ve eylül ayında beklediğimiz hareket olmazsa, hedefler tekrar gözden geçirilecek’ dedi.
Akşam/Şenay Büyükköşdere
