Sabah Gazetesi yazarı Nüsa Uğur bu haftaki yazısında ‘Konut sektöründeki uluslararası standartlar için gayrimenkul değerleme sisteminin geleceği’ başlıklı yazısını kaleme aldı…
Geçtiğimiz hafta evinizin değerini belirleyen, gelecek vaat eden gayrimenkul değerleme uzmanlarının sorunlarından bahsetmiştim.
Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde halka açık şirketler, gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve aracı kurumlar ile konut finansmanı sisteminin sağlıklı biçimde işletilmesi için birçok yasa, yönetmelik ve tebliğ çıkarıldı. Çıkarılan yasa, yönetmelik ve tebliğlerle Sermaye Piyasası Kurulu( SPK) yetkilendirilerek söz konusu şirketlerin ve konut finansmanı sisteminin sağlıklı biçimde işlemesi ve uluslararası standartlarda işlem yapabilmesi amaçlandı.
Bu kriterlerin hayata geçmesi için, gayrimenkul değerlemesi işini yapacak kişilerin çeşitli sınavlardan geçerek yetkilendirilmesi işi ise halen SPK ve Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği( TSPAKB) tarafından yürütülmekte.
Bu arada taşınmazlara bağlı banka kredilerinde de Bankacılık Devlet Denetleme Kurulu(BDDK) kredilerin geri dönüşünde ortaya çıkacak sorunları en aza indirmek için çeşitli düzenlemeler yapmakta. Nitekim Ocak ayı başından itibaren konut değerinin ancak yüzde 75’i oranında kredi alınabilmesine ilişkin düzenleme de bunlardan biriydi.
Bu arada, kurumların çalışmaları sonucunda ve geçiş döneminin tamamlanmasının ardından 5582sayılı Yasa (halk arasında mortgage yasası) ile 2010 Nisan’ında gayrimenkul değerleme uzmanları Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB) adıyla tek çatı altında toplandı.
Birliğin görevleri ise şöyle sıralandı:
1- Gayrimenkul piyasasının ve değerleme faaliyetlerinin gelişmesini sağlamak üzere araştırmalar yapmak
2- Eğitim ve sertifika vermek
3- Mesleğin gerektirdiği özen ve disiplin içerisinde çalışmaların sürdürülmesi için meslek kurallarını ve değerleme standartlarını oluşturmak
4- Haksız rekabeti önlemek için çeşitli tedbirleri almak.
5- Kendisine yasa ile verilen veya kurulca belirlenen konularda düzenleme yapmak, yürütmek ve denetlemek.
Şüphesiz sektörde çalışanların yasalardan ve pratikten kaynaklanan pek çok sorunu var. Bu sorunlar ve çözüm yolları neler? Bu hafta sektörde çalışanları çatısı altında toplayan TDUB Başkanı Murat Parmakçı’nın görüşlerine yer vereceğim.
Murat Parmakçı Bankaların tek ve ortak bir ekspertiz rapor formatı oluşturması hususunda BDDK ile görüştüklerini, ancak yetkililerin o detaya girmek istemediklerini, kısa vadede çözümün çok zor olduğunu belirterek şu noktalara dikkat çekiyor:
1- Rapor süreleri: Hali hazırda rapor süreleri 24-48 saat. Bankalar arası rekabet nedeniyle zaman çok önemli. Bununla birlikte süreye bağlı olarak ücretlendirilme, örneğin kısa sürede tamamlanan rapora daha yüksek ücret ödenmesi yanlış. Zaten BDDK rapor ücretinin süreye göre değişmesini yasaklayan tedbirler almak üzere gerekli çalışmaları yapıyor.
2-Kamu kurumlarında bilgi ve belgelere ulaşmada yaşanan zorluklar: Özellikle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün çalışması TAKBİS’in (Gayrimenkullere ilişkin bilgi-destek sistemi) hayata geçirilmesi ile bu sorunların çoğu aşılacak. İlgili kurumla gerekli çalışmalar sürmekte.
3-Rapor ücretleri: Bu konu halen Rekabet Kurulu’nda. Ön araştırma yapıldıktan sonra Birlik olarak üyelerimizin haklarını korumak için çalışacağız. Çünkü nitelikli elemanların sektörde çalışması için geçim standartlarının belirlenmesi gerekmekte.
4-SPK lisanslı değerleme uzmanlarının görev kapsamı: Kamulaştırma, emlak vergilerinin tespiti, mahkemelerde dava konusu olan gayrimenkul kapsamındaki tüm taşınmaz değerlemeleri yalnızca SPK lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanları tarafından yapılmalı.
Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Başkanı Murat Parmakçı’nın görüşleri böyle. Açıklamaları konut finansmanı sisteminde uluslar arası standartları yakalamak açısından dikkate alınmaya değer.
Nüsa Uğur/Sabah Emlak
