ÇATI YAPMA USULLERİ
Bir çatı sistemi genel olarak 5 ana guruba ayrılır.
1)Çatı örtüsü: Çatının en üst yapısını teşkil eder. Yurdumuzda kullanılan çatı örtü malzemelerini daha sonra tanıtmaya çalışacağız.
2)Aşıklar: Aşıklar yapılan çatıda kullanılan malzemenin cinsine, yapılan inşaatın aks aralıklarına, makas boyuna, bölgenin kar yüküne, Rüzgar basıncına ve çatı örtü ağırlığına göre çeşitli şekillerde üretilirler.
3)Gergi çubukları: Çelik çatılarda aşıkların meyil yönüne doğru sarkmalarını önlemek ve etki eden yanal yükün aşıklar arasında blok oluşturarak tesirini azaltmak maksadı ile kullanılırlar.
4)Rüzgar bağları: Çatıyı rüzgar ve deprem gibi yanal yüklerin tesirinden korurlar. Yanal yüklere karşı çatının olmazsa olmazı elemanıdırlar. Aks aralıkları, makas boyu, aşık cinsi, deprem bölgesi ve rüzgar tesirine göre çeşitli aralıklarda ve şekillerde üretilirler.
5)Makaslar: Çatının taşıyıcı ana elemanıdırlar. Ekseriyetle konutlarda ağaçtan imal edilseler de son zamanlarda çatı örtü malzemelerinin gelişmesi ile birlikte konutlarda da çelikten üretilmektedirler. Konutlara göre daha büyük yapılar olan fabrika inşaatları, depo inşaatları, hayvan barınakları, tavuk haneler gibi inşaatlarda dikey ve yatay yüklerin tesirine, aks açıklığı, makas boyuna ve kullanılacak malzemeye göre çeşitli şekillerde üretilirler.
MAKAS TİPLERİ
a)Bir meyil satıhlı makaslar: İki mesnet veya konsol şeklinde şeklin de tek akıntılı olarak üretilirler. 6 metre ile 18 metreye kadar üretilebilirler. Genellikle yağmur akıntısının tek tarafa olduğu sundurmalar da kullanılırlar. Aşağıda bazı örnekler de olduğu gibi üretilirler.
b)İki meyil satıhlı makaslar: Kafes kiriş olarak imal edilirler. Çatı kaplama birim ağırlığı makasın şekline büyük ölçüde etkilidir. Çatı meyilleri %8 ve üzerinde yapılırlar. Çatı meyillerine kar ve rüzgar tesiri de etki eder. Meyil arttıkça makasın taşıma kapasitesi de artar. Çatı makasına etki eden yükler diyagonaller vasıtasıyla A ve B mesnetlerine taşınırlar. Böylece çatıya etki eden şakuli yükler kolon yada duvarların aksi tesirleriyle yok edilirler. Ufki yüklerin çatıya etkisini de yine diyagonaller vasıtası ile gergiyi veya alt başlığı cerre (çekmeye) çalıştırır böylece çatıya etki eden kuvvetler ortadan kaldırılmış olur. Çatı makasları yapılırken, çatı aralığı kullanılacaksa paralel başlıklı veya petek kiriş şeklinde çatı makası tercih edilmelidir.
