Önceki yıllarda maket üzerinden konut satan, ancak konutu teslim etmeyen firmalar değişik isimlerle yeniden piyasaya döndü. İhbarlar sonrasında ekonomi yönetimi, maketten satışı sıkı takip altına aldı
Küresel krizin sona ermesiyle tekrar tırmanışa geçen konut satışları, ekonomi yönetimini alarma geçirdi. Önceki yıllarda maket üzerinden satış yapan ve konutları teslim etmeyen firmaların, değişik isimlerle tekrar konut satışına başladığına ilişkin ihbarlar, konut satışlarının mercek altına alınmasına yol açtı. BDDK da konutları yüzde 100 kredilendiren bankaları yakın markaja aldı.
BATANLAR FARKLI İSİMLE GERİ DÖNDÜ
Maketten konut satışları konusunda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile BDDK’ya çok sayıda şikayet geldi. Kurumlara gelen şikayetler arasında, önceki yıllarda maket üzerinden satış yaptığı halde konutları teslim etmeyen bazı firmaların, yeniden satışlara başladığına ilişkin bilgiler de yer aldı. Bu durum Sanayi Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Yapılan araştırmalarda, geçmiş yıllarda konutları teslim etmeyen inşaat firmalarının, değişik isimler altında yeniden maket üzerinden satış yapmaya başladıkları belirlendi. Bu tespitler ışığında, vatandaşların korunması için maketler üzerinden satış yapan inşaat firmaları takibe alındı. Firmaların, özkaynak durumları, finansman modelleri ve diğer faaliyetleri inceleniyor. Geçmişte konutları teslim etmediği halde yeni isimlerle faaliyet gösteren 5-6 firmanın olduğu tahmin ediliyor.
VATANDAŞ ZOR DURUMDA KALMIŞTI
Maketler üzerinden geçmiş yıllarda yapılan satışlarda, bazı vatandaşlar mağdur olmuştu. 2005-2006 yıllarında maketler üzerinden satış yapan firmaların bir kısmı, küresel krizi gerekçe göstererek konutları vatandaşları teslim etmemişti. Bazı firmalarda, konutları sözleşmede yer alan ölçülerin çok altında inşa ederek yüzlerce vatandaşın mağdur olmasına yol açmıştı. Ekonomi yönetimi, aynı sıkıntıların yeniden yaşanmaması için bu kez konut satışlarını daha sıkı denetlenmesini kararlaştırdı.
KONUT KREDİLERİNDE FREN TEDBİRLERİ GÜNDEMDE
Ekonomi yönetimi, tüketici ve taşıt kredilerindeki artışı frenlemek için KKDF oranlarını yüzde 10’dan yüzde 15’e çıkarmıştı. Aynı kapsamda, konut kredileri içinde önlem arayışları başladı. Bu konuda da gelen şikayetlerden, bazı bankaların konutları yüzde 100’ünü kredilendirdiği tespit edildi. Mevzuata göre konut kredilerinde yüzde 25 oranında öz kaynak kullanılması gerekiyor. Banka 100 bin liralık konutun sadece 75 bin liralık kısmı için konut kullandırabiliyor. Ancak bankaların daha fazla kredi kullandırmak için konutların değerlerini yüksek göstererek konutun yüzde 100’ünü kredilendirdiği saptandı. BDDK da şikayetleri değerlendirmeye alarak, bankaların uygulamalarını incelemeye aldı. Bu kapsamda, konut kredileri için de fren tedbirlerinin gelebileceği belirtildi. Konut kredileri üzerinden vergi alınması, özkaynak oranın arttırılması alınabilecek tedbirler arasında gösteriliyor.
İnşaatçılar satışlarda canlanma bekliyor
İnşaat sektörü, konut satışlarında cüzi artışın önümüzdeki dönemde yükselme eğilimine girmesini ve konut fiyatlarının artmasını bekliyor. Türkiye Müteahhitler Birliği’nin “2010 yılı ilk yarı ekonomik gelişmeleri ve inşaat sektörü” konulu sektör analizine göre Türkiye ekonomisinin yüzde 10.3 büyüme gösterdiği yılın ikinci çeyreğinde inşaat sektörü yüzde 21 ile en fazla büyüyen sektör oldu. Analizde “İnşaat sektörünün yılın ikinci yarısındaki performansı açısından iyimser beklentiler artmaktadır. Finans sektörünün elindeki likiditeyi konuttan yana kullanma eğilimi, konut kredilerinde cazip faiz oranlarını da beraberinde getirmiş ve sektörün altın çağını yaşadığı 2005 yılındaki aylık yüzde 1’lik oranların da altına inerek yüzde 0.82 seviyelerine kadar gerilemiştir” denildi. Analizde, 2010 Nisan-Haziran döneminde, konut satışlarının bir önceki döneme göre yüzde 5.14 arttığı da belirtildi.
HÜSEYİN ÖZAY/Star
