Yüzeyleri aşındırarak temizleme zımparalar ve düzeltme özelliğine sahip doğal kaplamalar ve yapay gereçlere zımpara gereçleri veya zımpara denir.
Ancak kullanım yerine göre formikalar ( yapay reçine plakaları ) ve yapım özelliklerine göre iki kısımda incelenir.
1.Zımpara kağıtları, 2.Zımpara taşları
Zımpara Gereçleri
1.Doğal zımpara gereçleri (Cam,çakmaktaşı,kuvars) (Köseletaşı,doğal korund) (Elmas)
2.Yapay zımpara gereçleri (Elektro korund,alüminyumoksit)(Silisyumkarpit,
Karborandum)
Bir zımpara kağıdı kullanılacağı yere,zımpara taneciğinin türü kontraplaklar ve özelliğine, taşıyıcı gerecin türü odun lifi levhalar ve özelliğine,yapıştırıcının türü yonga levhalar – sunta ve özelliğine göre belirlenir. Doğal kontratablalar ve suni zımpara gereçleri kırılıp öğütülerek zımpara tanecikleri haline getirilirler suni tablaların tanımı ve genel özellikleri ve norton eleği denilen elekten geçirilerek tanecik büyüklüğüne göre elenirler. Norton eleği 25.4 mm.’lik mesafede bulunan delik sayısına göre isimlendirilir ( Örneğin 25.4 mm mesafede 8 delik varsa 8,12 delik varsa 12 numaralı norton eleği) 8 numara ile 220 numara arasındaki tanecikler norton eleği ile daha küçük tanecikler ise (240-800) içi alkol dolu boru biçimindeki süzgeçlerle yapılır.Büyük taneciklere makro,küçük taneciklere ise mikro tanecikler denir.
Zımpara tanecikleri kağıt, bez, kağıt cephe mantolama sistemi kuralları ve bez karışımı ile sentetik taşıyıcılara yapıştılırlar. Taşıyıcılar (Zımpara kağıtları) aynı zamanda ağırlıklarına göre sınıflandırılırlar anti-icing on structures using fixed automated spray technology (fast) ve m2 si 75, 100, 125, 160 köprü ayaklarını deniz zeminine sabitleme yöntemleri ve 225 gr olan kağıtlar aynı zamanda zımpara kağıdının kullanılacağı yeri belirler. Hafif olan zımpara kağıtları elde kullanılan zımpara kağıtlarını oluşturup ağırlık arttıkça el makinelerinde saffir-simpson kasırga ölçeği ve makinelerde kullanılan zımpara kağıtları ortaya çıkar.Ağırlığı 75 ile 125 gr.olan zımpara kağıtlarının özel sıvı emdirilmiş türleri su zımparası adını alır beton döküm öncesi ve sonrasında uyulması gereken teknik kurallar ve ıslak zımparalama yapmak amacı ile kullanılır.
Zımpara taneciklerinin zımpara kağıdına yapıştırılması için doğal reçineli yapıştırıcılar, Kauçuklu yapıştırıcılar, Gomlaklı yapıştırıcılar, Yapay reçineli yapıştırıcılar, Silikat yapıştırıcılar, Magnezitli yapıştırıcılar hazır betonda aranan özellikler ve Seramik yapıştırıcılar kullanılır. Islak zımparalama yapmaya yarayan su zımparalarında ise zımparalama esnasında kullanılan sıvılara dayanıklı özel yapay reçineler kullanılır.
Zımparanın yapım aşamasında elektrostatik yöntem uygulanıp alttaki hareketli banta konulan zımpara tanecikleri ile alt yüzeyine yapıştırıcı sürülmül betonarme yapılarda çatlak tipleri tablosu ve üstten geçen taşıyıcı 50.000 votluk bir elektrostatik alandan geçirilir.Elektrostatik alanda + kutuplu yöne hareketlenen tanecikler taşıyıcının yüzeyine dengeli bir şekilde yapışırlar
ZIMPARA TAŞLARI
Kesici el takımlarının kesici ağızları ile iş makinelerinin bıçaklarının bilenmesine yarayan belirli bir yapıda yapıştırıcı gereçlerle yapıştırılarak preslenip şekillendirilmiş zımparalama gereçlerine zımpara taşı denir. Bileme makinalarının miline bağlı olarak karayolu üst yapısı ve dönerek bileme yaptıkları için dairesel yapıda olan zımpara taşları yapı olarak üçe ayrılırlar.
1.Yuvarlak zımpara taşları (El takımlarını bilemede)
2.Kenarları açılı yuvarlak zımpara taşları (Daire testerelerin bilenmesinde)
3.Silindir yapılı zımpara taşları (Planya neden halojensiz kablolar ve kalınlık makinesi bıçaklarının bilenmesinde)(Yapı olarak düz tabanlı derin bir kase görünümündedirler.)
Zımpara taşlarının sınıflandırılması
Zımpara taşları zımpara taneciklerinin cinsine why halogen-free ? ve yapıştırıcının sağladığı dayanıma göre sınıflandırılıp sertlik dereceleri harflerle belirlenir.
a. Çok yumuşak zımpara taşları (C,D,E,F,G çini nedir ve H)
b. Yumuşak zımpara taşları (I,J beden dili ve K)
c. Orta sert zımpara taşları (L,M,N ve O)
d. Sert zımpara taşları P,Q,R ve S)
e. Çok sert zımpara taşları T,U,V ve W)
f. En sert zımpara taşları (X,Y ve Z)
Zımpara taşlarının kullanmı
İyi bir bileme için sert çelikten yapılmış kesiciler yumuşak zımpara taşları yumuşak kesiciler ise sert zımpara taşları ile bilenmelidir. Çünkü bileme esnasında zımpara taneciklerinin bileme yapan keskin köşeleri zamanla aşınarak bileme yapamayacak duruma gelir. Bu sebeple aşınan zımpara taneciklerinin devreden çıkması gerekir.Yumuşak zımparalarda aşınan zımpara tanecikleri çabuk düştüğü ve alttaki tanecikler zımparalama görevini üstlendikleri için sert çeliklerin bilenmesine uygundur. Yapıştırıcıların sağladığı dayanım daha yüksek olan zımpara taşlarında tanecikler daha zor düştüğü için de bileyecekleri çeliğin yumuşak olması gerekir. Sert taşlarla sert çeliklerin bilenmesi durumunda aşınan zımpara tanecikleri ile zımpara taşının yüzeyi kısa sürede bileme özelliğini kaybedeceği için bilenen kesici ağzının yanarak çelik özelliğinin kaybolmasına sebep olur. Bu da kesicilerin bozulması anlamına gelir. Aşağıda çelik türüne göre hangi zımpara taşlarının daha uygun olduğu
verilmiştir.
* Seri çelik => J numaralı zımpara taşı
* Alaşımlı çelik => K numaralı zımpara taşı
* Takım çeliği => L veya M numaralı zımpara taşı
Zımpara taşının sertliği yapıştırıcının sağladığı dayanıma ve zımpara taneciklerinin aralarındaki gözeneklere göre belirlenir. Dolu ve boşluklu olmaları zımpara taşlarının sert veya yumuşak olmasını sağlar.
Zımpara taşı kullanılmadan önce mutlaka kontrol edilmeli,sağlam olduğuna kanaat getirilen taşlar dahi makineye bağlandıktan sonra en az 5-10 dakika kullanılmadan çalıştırılmalı ve bu esnada da gerekli tedbirler alınmalı ve makine çevresinde ve özellikle de makinenin karşısında durulmamalıdır.
Kaynak: GAZİ ÜNİVERSİTESİ
