Kentsel Dönüşümün Türkiye genelinde start alırken, dönüşümün bireysel yönü ve eski binaların taşıdığı büyük risk ise çoğu kimse tarafından bilinmiyor.
Kentsel Dönüşüm yasası çerçevesinde yetkilendirilen Tektaş Mühendislik Şirketi İnşaat Yüksek Mühendisi Hakan Çatalkaya çarpıcı açıklamalarda bulundu. Çatalkaya İstanbul’un gözde semtlerinden Kadıköy Bağdat Caddesi üzerinde yaptıkları incelemelerin ardından, “Çoğu binanın kendi ağırlığı ile ayakta kalmasının bile mucize” olduğu tespitini yaptı.
Kentsel Dönüşüm olarak bilinen depremde riskli yapıların yenilenmesi projesi üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ilk yetki verilen şirketlerden biri Tektaş Mühendislik. Bu konuda Türkiye çapında tüm belediyelerin yetkilendirildiğini ancak çoğu belediyenin hiçbir adım atmadığını belirten şirket sorumlusu İnşaat Yüksek Mühendisi Hakan Çatalkaya, son zamanlarda yapılan çalışmaları değerlendirdi. Çatalkaya, “Bakanlık Yetkili Kuruluşu olduktan sonra ilk ay binalarda yapacağımız tespit çalışmaları için alt yapımızı, ekip, ekipman ve organizasyonumuzu tamamladık. Bu süreçte bize başvuran tüm vatandaşlara bina tespit tarihleri verdik ve hızlı bir şekilde çalışmalara başladık. İlk çalışmalarımızı İstanbul’un Kadıköy ilçesi Bağdat caddesinde 30 bina üzerinde yaptık.” dedi. Ardından bazı belediyeler ile ortak çalışma içine girdiklerini ve diğer ilçelerde de bina tespit çalışması yaptıklarını anlatan Çatalkaya, son olarak Boğaziçi Üniversitesi Kuzey kampüsü eğitim binaları için deprem risk tespiti çalışması yaptıklarını belirtti.
BAĞDAT CADDESİ’NE KÖTÜ HABER
Binalarda tamamlanan tespit çalışmaları sonucunda ‘bina deprem risk raporu’ hazırlayan şirket yetkilisi İnşaat Yüksek Mühendisi Hakan Çatalkaya, “1999 yılı öncesi çoğu bina depremde riskli, minimum C20 olması gereken beton dayanımı C8 civarında, normalde C30 kullanılır, bina bodrum katlarında oluşan rutubetten kolon içindeki demirler paslanmış ve bitmiş durumda. Nemden dolayı bodrum kattaki kolonlarda ciddi güç kaybı oluşmuş. Bağdat caddesindeki çoğu binanın kendi ağırlığı ile ayakta kalması bile mucize” açıklamasında bulundu.
BİREYLER BAŞVURABİLİR
Bakanlığın yetkilendirmesiyle çalışan şirketlerden Tektaş Mühendislik Şirketi yetkilisi, bir çok belediye ile ortak çalışma yaparken bireysel başvuru da aldıklarını söyledi. Vatandaşın başvuru yapması halinde süreç şöyle işliyor; Binada ortak karar gerekmeksizin bir vatandaş üst dilekçe ve tapusuyla şirkete başvurabiliyor. Dilekçeyi değerlendiren şirket, bina projesine bakıp betondan örnek alıyor ve zemin etüdünü çıkarıyor. Ardından tespit raporu hazırlanıyor. ‘Riskli yapıdır yenilenmeli’ şeklinde rapor hazırlanması halinde Bakanlığa bilgi veriliyor. Bakanlığın onaylaması halinde süreç başlıyor.
KİRAYI VE FAİZİ DEVLET ÖDÜYOR
Riskli bulunan bina için yıkım kararı alınması halinde binada oturan diğer vatandaşların itiraz hakkı var. 3’de 2 çoğunluk yenilensin derse bina yıkılıyor ve arsaya dönüştürülüyor. Bina yeniden yapılıyor. Yıkım ve yeniden yapım bedelini Bakanlık 120 ay vadeyle tamamını karşılıyor. Vatandaştan ise geri ödeme faizsiz olarak talep ediliyor.
Binanın yıkımı ve yeniden yapımı sırasında işçi emeklisi gibi maddi durumu iyi olmayanlar durumları bildirmeleri halinde kalacakları evlerin kira bedellerini de devlet ödüyor. Kirası ödenecek dairenin aynı şartlarda ve aynı bölgede olmasına dikkat ediliyor. Bina yıkımı ve yeniden yapımı sırasında geçmesi öngörülen 2 yıllık süre boyunca maddi durumu iyi olmayan vatandaş kira ödemesi yapmıyor. 2 çocuklu bir ailenin ortalama bir evinin yıkım ve yeniden yapım bedeli ortalama 60 bin TL olarak kabul ediliyor. Geri ödemesi ise yeni daireye taşındıktan sonra 500 TL olarak öngörülüyor.
ŞİRKET İNŞAAT İŞİ DIŞINDA HER ADIMI YÖNETİYOR
Bakanlık yetki belgesi bulunan şirket tüm süreçlerde vatandaşın yanında bulunuyor. Tespit yapıyor, rapor hazırlıyor, bakanlıktan onay alıyor, kredisini çıkarıyor. Bina arsaya dönüşünce yeni yapılacak binanın projesini de yapan şirket inşaat işine karışmıyor. Vatandaşın anlaştıkları müteahhit firmanın inşaatı kendi hazırladıkları projeye göre yapmasının ardından iskan tapusunu da çıkarıyor.
