Doğuş İnşaat’ın Yönetim Kurulu Görevli Üyesi Burak Talu, Libya için yaptırdıkları Politik Risk Sigortası yanında Türkiye’deki projelerinin de ‘all-risks’ sigortasıyla güvence altında olduğunu söyledi
Türkiye’nin inşaat sektörünün en büyük firmalarından biriyle ilgili çıkan bir haber, riskli ülkelerle iş yapan firmalarda sigorta yaptırmanın önemini bir kez daha gözler önüne serdi, inşaat ve sigorta sektörlerini yakından takip edenlerin de kolayca tahmin edebileceği gibi söz konusu firma, Doğuş Grubu şirketlerinden “Doğuş İnşaat.” Libya ile iş yapan ve bu ülkedeki olaylar öncesinde Eureko Sigorta’dan “Terör, Harp, Politik Riskler” Poliçesi satın alan Doğuş İnşaat, Arap Baharı’ndan (Arabic Spring) en çok etkilenen bu ülkede. Devlet Başkanı Kaddafi’nin de ölümüyle sonuçlanan olaylar sonrasında, hasarın gerçekleşmesiyle Eureko’dan tam 5 milyon dolarlık teminat bedelini alıp kasasına koydu. Biz de Doğuş İnşaat’ın kapısını çaldık; konuyla ilgili olarak Doğuş İnşaat Yönetim Kurulu Görevli Üyesi Burak Talu ile sohbet ettik. Doğuş İnşaat olarak, kurumsal risklerini yönetirken sigortasız vakit geçirmediklerini vurgulayan Talu, Libya için yaptırdıkları Politik Risk Sigortası yanında Türkiye’deki projelerinin de “all-risks” sigortasıyla güvence altında olduğunu söylüyor.
550 milyon dolarlık proje
Talu’nun verdiği bilgilere göre, Libya’da aldıkları iş de Sirte’deki bir üniversite projesi. 2009 yılında yapılan anlaşma gereği Doğuş İnşaat, içinde Fen, Edebiyat, Tıp, İşletme vb. fakülteleri ve spor tesislerini de içeren ve 3 bin dönümlük bir arazi üzerine kurulu Sirte AI Thadi Üniversitesi’ni inşa etmek için kolları sıvıyor. Yaklaşık 3 fazdan oluşan ve ilk iki fazı 2012 sonuna kadar tamamlanması öngörülen projenin 1. ve 2. fazı toplam 550 milyon dolar değerinde. Bu ülkede 2011 yılının şubat ayında başlayan ve 42 yıllık Kaddafi iktidarının devrilmesine yol açan olaylar sonucunda ancak yüzde 30’u tamamlanan proje, bir anda bitirilemeden askıya alınıyor. Hatta, inşa edilen yerlerin bir kısmı, iç savaş sırasındaki bombalamadan da nasibini alıyor. Zarar gören makine-ekipman, kamp tesisleri, stoktaki malzeme, gümrükte bekleyen malzeme ve ekipman için Libya’da bir zarar ziyan tespit komisyonu ve bilirkişiler şu an tespiti için çalışıyor.
Kaddafi aşiretinin oldukça etkili bir yer olduğu Sirte’deki olaylar öncesinde Doğuş İnşaat’m üst yönetimi ve Risk Komitesi ile birlikte yapılan çalışmalar sonucunda, Politik Risk Sigortası yaptırılmasına karar veriliyor. Ülkenin diktatörlük vari yönetilmesi ve politik riskler içeren bir ülke olması, 2010 yılında Eureko Sigorta’dan Politik Risk Poliçesi alınmasında etkili oluyor.
Genellikle, büyük, kurumsal firmalar tarafından tercih edilen Politik Risk Sigortasının teminat altına aldığı haller arasında, riskli ülkedeki bir iç savaş (act of civil war) da var. Nitekim Eureko Sigorta da savaşın teminat altına alınması-na istinaden Doğuş İnşaat’a 28 Haziran 2012’de hasar ödemesini gerçekleştiriyor. Teminat bedeli olan 5 milyon dolar da düzenlenen bir törenle, Eureko Sigorta Genel Müdürü Okan Utkueri tarafından Doğuş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Talu’ya teslim ediliyor. Eureko Sigorta tarafından yapılan açıklamada da Doğuş İnşaat’ın, Terör, Harp, Politik Riskler poliçesi yaptıran ve olaylar sonrasında poliçe teminatının tamamı ödenen ilk ve tek firma olduğu ifade ediliyor.
Talu, Libya’da tüm bu yaşananlardan sonra şunu da vurgulamadan geçmiyor: “Her ne kadar durmuş olsa bile projeye yeniden devam edecek diye bakıyoruz. Bu konuda yapılan seçim sonucunda yeni hükümetin kurulmasını ve karar vermesini bekliyoruz.” Talu, “Libya dışında iş yaptığınız başka ülkeler için de Politik Risk Sigortası yaptırdınız mı? sorumuzu ise “Son olarak, Bulgaristan’da metro, Ukrayna’da ise iki ortağımızla birlikte havaalanı projesine başladık. Buralar için de sigorta yaptırmayı düşündük; ancak yaptırmadık. Bu ülkelerde, Libya’ya göre politik riskin düşük olması, bu kararı almamızda etkili oldu” diyor. Doğuş İnşaat, Afrika’da planları çerçevesinde Politik Risk Sigortası’nı yaptırmayı düşünüyor.
Burak Bey, Politik Riskler Sigortası’yla henüz tanışmamış şirketlere de şu mesajları veriyor: “Sigorta, şirketlerin risklerini yönetirken, ihtiyaçlarına uygun olduğunda başvurmaları gereken önemli bir araç. Şirketlerin bu maliyetten kaçmamaları gerekiyor. Poliçe satın alırken de ne teminat aldıklarını ve neye karşı teminat aldıklarını iyi belirlemeleri gerekli. Ayrıca, mevzuatı da iyi takip etmeliler ve gerektiğinde danışman kullanmalarında da fayda var.” Talu, Eureko Sigorta ile birlikte yaklaşık 15 sigorta şirketiyle çalıştıklarını söylüyor.
Politik risk sigortasıyla, savaş teminat altında
Politik Risk Sigortası, bir ülkedeki terörizm, sabotaj, kargaşalık, grev, halk hareketleri, kötü niyetli hareketler, savaş, ihtilal, ayaklanma, isyan, darbe ve politik şiddetten kaynaklanan zararları teminat altına alıyor. Teminat kapsamını belirlemede isebhem poliçenin kapsadığı bölge hem de geçerli olduğu zaman dilimi etkili oluyor. 0 bölgede, o zaman diliminde gerçeğe dönüşmesi muhtemel riskler analiz edilip poliçe kapsamı ona göre oluşturuluyor. Sigorta, genellikle, riskli ülke ve bölgelerdeki yatırımlarını riske sokmak istemeyen büyük, kurumsal firmalar tarafından tercih ediliyor.
Sektöre örnek olduk
Eureko Sigorta Teknik Genel Müdür Yardımcısı Süha Çele, Eureko Sigorta olarak Politik Risk Sigortası poliçesi düzenledikleri Libya’daki tek Türk müteahhitlik firmasının Doğuş İnşaat olduğunu söylüyor. Eureko Sigorta ve Doğuş İnşaat işbirliğinin, gerek risk analizi ve yönetimi gerekse hasar sonrası hizmet kalitesi açısından sektöre örnek teşkil ettiğini belirten Çele, “Bu tür iyi örneklerin, bu sigortanın gerekliliğini anlatmakta etkili olacağını düşünüyoruz. Aslında aynı risk tüm firmalar için geçerli ama bu bilincin gelişmesi için henüz biraz zamana ve iyi uygulama örneklerine ihtiyaç var” diyor. Politik Risk Sigortası’ndaki en önemli aşama sigortanın kendisi için yurtdışındaki reasürörlerden teminat alınabilmesi olduğunu belirten Çele, “Reasürans teminatını kısıtlayan herhangi bir durum söz konusu değilse tüm Türk müteaahitlere aynı teminatları sağlayabiliriz” diye konuşuyor.
Metro deneyimlerini başka ülkelere taşıyacak
Doğuş İnşaat, kurulduğu 1951 yılından bugüne kadar toplamda 12 milyar doların üzerinde 170 projeye imza atmış. Türkiye’de pek çok otoyol projesi yanında son olarak “Üsküdar- Ümraniye-Sancaktepe Metrosu”, “Otogar-Bağcılar-Başakşehir- Olimpiyatkent Metrosu” ve “Kadıköy-Kartal Metrosu” projeleri ile dikkat çeken şirket, metro konusundaki deneyimlerini başka ülkelere de taşımak istiyor. Doğuş İnşaat olarak, Katar ve Hindistan’daki metro projelerine de teklif verdiklerini belirten Doğuş İnşaat Yönetim Kurulu Görevli Üyesi Burak Talu, “Bu yılın sonuna kadar bunun sonucu netleşir. Ancak, bu ülkeler için Politik
Risk Sigortası yaptırmayı düşünmüyoruz. Belki, Hindistan’da ödenmesine karşı daha cüzi bir primle farklı bir sigorta (kredi sigortası) yaptırabiliriz. Bu alternatifleri inceleyeceğiz” diyor. Oman ve Sırbistan’da oto yol projeleri için de teklif veren Doğuş inşaat, Afrika’nın Sahraaltı Afrika (Sub Saharan Africa) olarak bilinen bölgesinde, Kenya, Gana, Nijerya, Angola vs. gibi ülkelerde alt yapı ve bina inşası gibi projelere teklif vermeyi planlıyor.
Şemsiye
