Büyük Rus yazar Lev Nikolayeviç Tolstoy (9 Eylül 1828 – 20 Kasım 1910) insana ve sorunlarına getirdiği evrensel bakış açısı incelikli karakter tahlilleriyle dünya edebiyatının en önemli isimlerinden. Soylu tanınmış bir ailenin çocuğuydu Tolstoy. Çocuk yaşta anne-babasını yitirdi. Bir süre Kazan Üniversitesi’nde öğrenim gördü. Ama Çarlık yönetimine karşı büyük tiksinti duyuyordu. Okulu bırakıp doğduğu topraklara Yasnaya Polyana’ya döndü. Topraklarını yönetti kendini yetiştirmeye çalıştı. Daha sonra Moskova ve Petersburg’un hareketli ortamını tercih etti. 1852’de orduya katıldı. Kırım Savaşı’ndan sonra ordudan ayrıldı. 1857’de Fransa İsviçre ve Almanya’yı kapsayan bir geziye çıktı. Dönüşte köylülerin eğitimine ağırlık verdi. Çeşitli ülkelerdeki eğitim sistemlerini inceledi. Ülkesine dönüşte bir eğitim dergisi ve basit anlaşılır ders kitapları yayımladı. 13 çocuk babası oldu. Anna Karenina (1875) Savaş ve Barış’ı (1865) bu dönemde yazdı. 1900’lerden sonra zamanının büyük bölümünü dini düşüncelere ayırdı. Bir tür Hıristiyan anarşizmi savunduğu için 1901’de kilise tarafından aforoz edildi. Issız bir tren istasyonunda zatürreeden öldü.
Eserlerinden bazıları: Diriliş Kazaklar Savaş ve Barış (1988) Serge Baba Hacı Murat Anna Karenina İnsan Ne ile Yaşar İvan İlyiç’in Ölümü Kröyçer Sonat…
– Çok bilen kimse yanılmamak için kendi düşüncesini dikkatle söyler. Ancak cahiller sanki zirveleri kendileri fethetmiş gibi kendini beğenmişler cesurca her konuda fikir beyan ederler.
– İlim ve anlayış çok fazla bilmekte değildir. Bütün bilimleri bilmek de mümkün değildir. İlim ve anlayış neyin çok veya daha çok lazım olduğunu neyin az veya daha az lazım olduğunu bilmektir.
– Gösteriş için yapılan hayırdan kötü bir şey yoktur. Reklam için yapılan hayır insanları açıkça yapılan bir kötülükten daha fazla birbirinden uzaklaştırır.
– Bütün hayatın boyunca bir amacın olsun. Belli zamanlar için yıl için ay için gün için saat için dakika için bile bir amacın olsun. Küçük amaçları büyük amaçlara kurban et.
– Temiz bir hayat için çalışmak ve başarısızlıkta yeniden başlamak tekrar bırakıp yeniden başlamak sonsuza kadar mücadele etmek ve devam etmek gerekir.
– Mutlu olmanın mümkün olduğuna inanmalısın ki mutlu olabilesin.
– Çalışmaktan başka hiçbir şey insanı kendine karşı hayırsever edemez. İnsan kendi değerini ancak çalışıp didinmekle koruyabilir.
– Çok defa bilinen bütün güzel ve değerli işler göze çarpmayan sadelikle yapılandır. Ne ekmek-dikmek ne kaleler yapmak ne de düşünmek büyük ışıklar veya yıldırım gürültüleri altında parıltılı şaşalı debdebeli ortamlarda oluşmuştur. Gerçekleştirilen en büyük işler daima sade doğal ve mütevazı ortamlarda ortaya çıkmıştır.
– Kararlı olmadığın anda çabuk ol ve ilk adımı kendin at. Hatta o adım yerine ulaşmasa bile…
– İnsanlığın karşısında önceki idealden daha öte bir ideal olunca önceki tüm idealler yıldızların güneşin önünde solgun görünmesi gibi solar gider. İnsan güneşi göremediği gibi yüksek ideali görüp tanımayı ve itiraf etmeyi bilmiyor.
– Bir insan herhangi bir işi başkasının önünde yalan yanlış yaparak dolaştırır ve yanlışın görülmesini önleyebilir. Ancak insanın kendi kendini aldatması kendisine yalanı doğru gibi göstermesi onun hayatını öldürür.
– Espri yapmak büyük bir özelliktir. İnsanları güzel ve kalbe dokunmayan kırmayan bir gülümsetme kadar hiçbir şey birbirlerine yakınlaştıramaz.
– Düşünmeyi öğrenebilen hiç kimse hiçbir şeye körü körüne inanmaz.
– Bilginliğe bezenip süslenmek için yapılmış bir taç gibi bakma; ama ona süt veren bir inek gibi de bakma.
– İnsanın gerçek gücü sıçrayışta değil sarsılmaz duruşundadır.
– Şayet konuşmadığın söz için bir defa üzülüyorsan susmadığın için bin defa üzülebilirsin.
– Dikkat et ahlak kurallarına basıp geçme! O intikamını çabuk alır.