Haydarpaşa ve Sirkeci garları tarihlerinin en büyük restorasyonlarına hazır. Fatih’teki Fethiye Camii ve Demir Kilise zamana direnebilmek için yenileniyor. Üsküdar’daki tarihi ahşap evlerse geleceğe hazır
Devasa bir şantiyeye dönüştüyse de İstanbul silüetini korumakta kararlı. Bitmeyen inşaatlarla şehir devasa bir şantiyeye dönüştüyse de İstanbul silüetini korumakta kararlı. Ama biraz yardım gerekiyor
HAYDARPAŞA GARI
İstanbul’un sembol mekanlarından Haydarpaşa Garı, iki yıllık dinlenme dönemine giriyor. Ulaştırma Bakanlığı, Ankara-İstanbul hızlı tren çalışması nedeniyle mart ayında geçici olarak kapatacağı tren garını baştan aşağı restore edecek. Bu süre içinde tüm seferler duracak.
Haydarpaşa Garı’nı yenileme projesinin en önemli ayağını, mekanı halkın kullanımına açmak oluşturuyor. Kültür merkezi modeliyle yeniden düzenlenecek garın, halkın daha çok vakit geçireceği bir yer olarak hazırlanması planlanıyor. Garın farklı katlarında alışveriş merkezi, müze ve kafeler de olacak. Gar içerisinde bulunan büfeler de garın içerisine alınarak katlara dağıtılacak ve buralara alışveriş yapılabilecek dükkanlar açılacak. Garın bir katında açılacak müzede gar ve Türkiye’nin tren geçmişiyle ilgili materyaller sergilenecek. Böylece işlemeleri ve tarihiyle Türkiye’nin en ihtişamlı tren garlarından olan Haydarpaşa Garı, Devlet Demiryolları’nın hikayesini yansıtacak.
Haydarpaşa Gar Müdürü Orhan Tatar, garın en üst katının kafeterya ve gözlem terası olarak düşünüldüğünü aktarıyor. Tatar, “Sıcak bir çay eşliğinde insanlar sevdikleriyle oturup İstanbul’u izleyebilecek. Ayrıca Haydarpaşa’nın denize bakan cephesinde bulunan kulelerin de gözlem terası olarak düzenlenmesi düşünülüyor. Buralara asansörle çıkılan seyir terası yapılması planlanıyor” diyor.
Tarihi yapıda, ilk olarak ay sonunda Gebze-Köseköy arası tren seferleri duracak. Ancak Gebze’den Haydarpaşa’ya banliyö seferleri sürecek. Tatar, projeye göre mart ayından sonra banliyö seferlerinin de durdurulacağını belirtiyor ve 2013 sonuna kadar restorasyon çalışmaları yapılacağını ifade ediyor. Yenilenen garın hızlı tren kapasitesini kaldırması amaçlanıyor. II. Abdülhamid’in döneminde yapılan ve 1908 yılında hizmete açılan Haydarpaşa Tren Garı’nın, geçen yıl çıkan yangında çökmüş ve dördüncü katı kullanılamaz hale gelmişti
FETHİYE CAMİİ
Fatih-Çarşamba semtindeki Fethiye Müzesi ve Camii’nin (Pammakaristos) restorasyon için ölçü ve analiz çalışmalarına başlandı. Statik, mekanik güçlendirme çalışmalarından sonra aslına uygun olarak İstanbul İl Özel İdaresi tarafından restorasyonuna başlanılacak. Çalışmaların temmuz ayında bitirilmesi planlanıyor.
Aslen, Bizans Dönemi’nde yaptırılan Pammakaristos Manastır Kilisesi, Latin istilasının son bulmasıyla XIII. yüzyılda yeniden yaptırıldı. Fetihten sonra, hıristiyanların elinde kalıp kadın manastırı olarak kullanıldı. 1455 yılında Patrikhane buraya taşındı ve yapı 1586 yılına kadar Patrikhane olarak kaldı. Daha sonra III. Murat (1574-1595), kiliseyi camiye dönüştürdü ve Fethiye adını verdi.
DEMİR KİLİSE
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İl Özel İdaresi’nin işbirliğiyle, Fatih’te bulunan ve ‘Demir Kilise’ olarak bilinen Sveti Stefan Bulgar Kilisesi, restore ediliyor. İhalesi 5 Temmuz’da yapılan kilise restorasyonunda, öncelikle korozyonun taşıyıcı sisteme olan etkisini belirleyebilmek amacıyla, iç ve dış kabuklarında her cephede uygun bir levha kaldırılarak, taşıyıcı sistem incelenecek ve hasar tespiti yapılacak. Kilisenin restorasyonu sırasında, zemin oturumu nedeniyle yerinden kayan merdivenler ve mermer kaideler aşama aşama kaldırılıp üstteki konstrüksiyon hizasına getirilecek. Kilisenin, karbon ve kir oluşumuna maruz kalan bölgeleri özel deterjanlı suyla temizlenecek. Dış cephede bulunan eksik süsleme elemanlarından kalıp alınıp, daha sonra özgün hammaddesiyle döküm yapılacak. Çatının eğimli kısımları yenilenecek.
Bir ay içinde başlayacak restorasyon, yaklaşık 2 milyon 500 bin TL’ye mal olması bekleniyor. 1896’da prefabrik olarak Viyana’da inşa edilen 500 tonluk kilise, daha sonra bütün parçaları İstanbul’a taşınarak, önceden dökülen temele monte edilmişti.
SİRKECİ GARI
121 yıllık Sirkeci Garı da yenilenecek binalar arasında. Alman mimar August Jasmund tarafından inşa edilen ve 1890 yılında görkemli bir törenle hizmete giren İstanbul’un Batı’ya açılan kapılarından Sirkeci Garı, tarihinin en büyük restorasyonu için hazırlanıyor. Çatının batı bölümlerinin akması nedeniyle binada çürümeler olması üzerine, TCDD harekete geçti, tarihi garın aslına uygun olarak yenilenmesine karar verdi. Restorasyon projeleri çizildikten sonra, Koruma Kurulu’nun onayının ardından ihaleye çıkılarak restorasyon başlayacak. Çalışmaların 2-3 yıl sürmesi bekleniyor.
ÜSKÜDAR’DAKİ AHŞAP BİNALAR
Geleneksel Ahşap Eğitim Atölyesi tarafından Üsküdar’da sekiz aydır yürütülen ‘Tarihi Evler Onarım Programı’ kapsamında, yazar ve düşünür Cemil Meriç’in adının verildiği sokak olmak üzere ilçe genelinde, sekiz tarihi bina restore edildi. Binaların büyük kısmını halen içlerinde mahalle sakinlerinin oturdukları ve maddi imkansızlıklar nedeniyle yenileyemedikleri tarihi eserler oluşturuyor. Tarih boyunca ‘Altın Şehir’ diye anılan Üsküdar’da kentsel dokunun korunarak gelecek kuşaklara aktarılması için Üsküdar Belediyesi bünyesinde çalışmalar yürüten atölye, ilçe genelindeki restorasyonlarına tüm hızıyla devam ediyor.
Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara, projeyle ilgili, tarihi değeri yüksek olan ahşap binaları vatandaşlardan ücret almadan yenilediklerini, mülk sahibinin onarımın her aşamasına şahitlik etmesine olanak sağladıklarını, böylece vatandaşlarda tarihi eserleri koruma bilinci oluşturulmasına katkıda bulunduklarını söylüyor.
Neşe Mesutoğlu / MİLLİYET
